(NB&CL)Mùa Trung thu, mùa của những chiếc đèn lồng, đèn kéo quân lại dễ khiến ta nghĩ về những làng nghề truyền thống. Với sự thay đổi và phát triển của xã hội, nhiều người đã không còn mặn mà với các sản phẩm được làm từ làng nghề truyền thống. Nhiều nghệ nhân vẫn đang chật vật làm nghề, tìm người để truyền nghề...
Xã Cao Viên (huyện Thanh Oai, TP. Hà Nội) là nơi có những nghệ nhân hằng ngày vẫn “say” với những sản phẩm truyền thống, cổ truyền phục vụ cho những dịp Tết Trung Thu hằng năm. Men theo con đường đê chạy dọc sông Đáy, cuối cùng tôi cũng tìm được nhà ông Vũ Văn Sinh, một nghệ nhân có thâm niên hơn 50 năm với các sản phẩm nghề truyền thống – đèn kéo quân. Ông Sinh là người đã từng giữ kỷ lục làm chiếc đèn kéo quân lớn nhất Việt Nam năm 2006 với chiều cao 6,7m và đường kính 2,7m, cao gần bằng ngôi nhà hai tầng, được đăng ký kỷ lục Guinness Việt Nam.
Nhiều khách hàng quen vẫn tìm đến để mua những chiếc đèn kéo quân do ông Sinh làm ra.
Ông Sinh là một trong những nghệ nhân thế hệ chót của nghề làm đèn Trung Thu ở xã Cao Viên. Sinh ra và lớn lên trong gia đình nhiều đời làm nghề thủ công, ngày ngày được tiếp xúc với tre, giấy, hồ dán khiến tình yêu với nghề cứ lớn dần lên theo thời gian, khi được dạy cách kết hợp các vật liệu thành đèn kéo quân. Ông Sinh vẫn nhớ, ngày còn bé, có được chiếc đèn kéo quân trong dịp Tết Trung Thu đó là niềm ao ước của biết bao đứa trẻ. Chiếc đèn được đốt lên, quay chong chóng, hiện lên màu sắc rực rỡ của người, ngựa nối đuôi nhau tự chuyển động mang lại niềm vui, sự háo hức của mỗi đứa trẻ….
Còn đến bây giờ, khi xã hội đã phát triển, trẻ em đã có nhiều niềm vui khác, không còn mấy người quan tâm đến đèn kéo quân, sản phẩm được làm ra rất ti mỉ, mất thời gian, nhưng tiêu thụ lại rất chậm. Ông Sinh chia sẻ, để làm ra được một chiếc đèn kéo quân thì ngay từ “nguyên liệu” cũng phải được lựa chọn cẩn thận kỹ lưỡng. Đó là phải dùng tre “bánh tẻ”, được lấy đúng mùa, phơi khô, ngâm nước để tránh mối mọt. Giấy làm đèn là loại giấy gió, giấy nến để hình ảnh được rõ, có độ trong. Nhất là bộ phận cánh quạt quay phải được làm bằng giấy mỏng, có độ dai và vênh 1 góc 25o để tạo không khí đối lưu; “hình quân” được làm bằng giấy nhẹ… Với một chiếc đèn kéo quân cỡ nhỏ, thông thường một người phải làm hết 8 tiếng nếu có đầy đủ nguyên liệu và chỉ bán được khoảng 120.000 đồng. Do đó, mỗi người chỉ làm tối đa được 2 chiếc mỗi ngày nhưng vẫn… không có người mua. Bởi thế, giờ đây, có những chiếc đèn kéo quân chỉ còn có tác dụng trưng bày, “hoài niệm”, khó có thể bán được. Còn nhắc đến câu chuyện giữ nghề, “giữ lửa”, ông Sinh chỉ cười: “Giờ đỏ mắt đi tìm, cũng khó có thể tìm được người để truyền nghề bởi họ khó có thể sống, mưu sinh bằng nghề làm đèn truyền thống”.
Hướng đi nào cho các sản phẩm làng nghề truyền thống.
Giữ nghề truyền thống thế nào và phải sống được bằng nghề truyền thống luôn là câu hỏi đau đáu với những người trong các làng nghề truyền thống của Việt Nam. Thế nhưng, hầu hết người dân vẫn đang tự “bơi”, tự vật lộn bằng nghề, để rồi khi nghề không “nuôi” được người thì lại từng người, từng người rời bỏ, không ai muốn giữ, phát triển nghề truyền thống.
Đây là một thực trạng chung của các làng nghề truyền thống hiện nay. Ngay như tại làng Triều Khúc (xã Tân Triều, huyện Thành Trì, TP. Hà Nội) cũng là nơi có truyền thống lâu đời về sản xuất các mặt hàng bằng tơ lụa như: quai thao nón thúng, se chân chỉ hạt bột, phất trần… Đây là một trong những sản phẩm được mua nhiều, có giá trị thiết yếu trong cuộc sống của người dân. Đã có thời gian, ở làng còn “nhà nhà, người người” đến gặp các nghệ nhân để được truyền dạy nghề. Nhưng vài năm gần đây, số lượng đặt hàng dần ít đi, sản phẩm do được làm thủ công cho nên giá thành công, khó cạnh tranh với những sản phẩm của Trung Quốc. Mặc dù, không khó để phân biệt giữa hàng sản xuất công nghiệp đại trà với hàng thủ công chất lượng, có sự tinh tế, đẹp, nhưng cũng chả còn mấy người quan tâm vì không phù hợp với thực tiễn. Hiện giờ những nghệ nhân trong làng lại chật vật kiếm sống, mưu sinh bằng nghề. Muốn giữ nghề, giữ lửa nhưng không biết phải tìm ai, tổ chức nào giúp đỡ…
“Giữ lửa” thế nào?
Không khó để tìm kiếm trên mạng xã hội, các trang quảng cáo vẫn còn những cá nhân, công ty đang buôn bán, kinh doanh những mặt hàng thủ công truyền thống. Họ vẫn sống được với nghề khi biết áp dụng công nghệ “4.0” vào việc kinh doanh sản phẩm truyền thống.
Đơn cử như anh Nguyễn Trung Đức (huyện Thường Tín, Hà Hội). Ngay từ bé đã sinh ra và lớn lên trong gia đình nhiều đời sản xuất mây, tre đan thủ công. Mặc dù cũng đã tốt nghiệp một trường đại học chuyên ngành về kinh tế, nhưng sau khi đi làm được một thời gian, anh lại quay trở lại với công việc sản xuất, kinh doanh của gia đình về các mặt hàng mây, tre đan. Theo anh Đức, bên cạnh những sản phẩm được lưu giữ cách làm nghề truyền thống lâu đời, anh dành nhiều thời gian đi học hỏi kinh nghiệm ở nhiều nơi và nghiên cứu tìm hiểu yêu cầu của thị trường, từ đó sáng tạo ra nhiều mẫu mã mới cho phù hợp với thị hiếu khách hàng. Bằng việc tham gia vào các sàn giao dịch, mạng xã hội, các sản phẩm do xưởng nhà anh sản xuất cũng đã có những khách hàng “ruột” quan tâm và liên tục đặt hàng. Một số sản phẩm truyền thống sau khi được cải tiến và đưa vào các siêu thị lớn như lẵng hoa, treo đèn, giỏ… cũng được người tiêu dùng lựa chọn.
Thế nhưng anh Đức vẫn là số ít trong những người có thể sống được bằng nghề truyền thống. Khi thống kê hiện nay trên cả nước có gần 5.400 làng nghề, với khoảng 2.000 làng nghề truyền thống thuộc 115 nghề được phân loại thành các nhóm nghề như: thủ công mỹ nghệ, sản xuất đồ gia dụng, sản xuất nông cụ, sản xuất đồ chơi... Trong những nhóm nghề này, các làng nghề sản xuất nông cụ, đồ gia dụng truyền thống, đồ chơi là nơi gặp nhiều khó khăn nhất khi không tìm được “đầu ra”.
Bộ phận “cánh quạt quay” của chiếc đèn kéo quân được làm rất tỉ mỉ, chính xác.
Về vấn đề này, ông Trịnh Quốc Đạt - Phó Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam cho rằng do công tác dạy nghề truyền thống chưa phát huy hiệu quả tại các làng nghề; các mô hình đào tạo nghề vẫn chưa thu hút được đông đảo lao động nông thôn tham gia, chất lượng đào tạo còn hạn chế và thiếu tính bền vững. Ngoài ra, hiện nhiều địa phương mới chú trọng dạy nghề nông nghiệp, công nghiệp mà chưa chú trọng đúng mức việc dạy nghề thủ công mỹ nghệ truyền thống hoặc lúng túng trong công tác chỉ đạo, định hướng sản xuất... Sản phẩm ngành nghề truyền thống muốn hấp dẫn khách hàng thì phải có giá trị văn hóa nghệ thuật.
Nhiều chuyên gia cho rằng, ngành nghề truyền thống của Việt Nam rất đa dạng, tuy nhiên hiện nay chúng ta dường như đã “bỏ ngỏ” mỏ “vàng” này mà để cho các nghệ nhân tự “bơi”, tự “sống”. Như vậy, chỉ trong vài năm tới sẽ có rất nhiều nghề truyền thống sẽ “biến mất” và chỉ còn có giá trị lịch sử. Việc lưu giữ nghề truyền thống ở thời điểm hiện tại không còn chỉ là mối bận tâm riêng của các nghệ nhân, làng nghề mà cần có sự quan tâm của ban, ngành, xã hội trong việc bảo tồn, khôi phục các giá trị truyền thống.
(CLO) Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn, ngày 25/11, Bắc Bộ có mưa vài nơi, sáng sớm có nơi có sương mù; riêng phía Đông từ chiều tối có mưa rải rác. Khu vực Bắc và Trung Trung Bộ có mưa, mưa rào rải rác, cục bộ có nơi mưa to và dông; riêng khu vực Thanh Hóa - Nghệ An có mưa vài nơi, sáng sớm có nơi có sương mù. Các khu vực khác trên cả nước có mưa rào và dông vài nơi.
(CLO) Trong nỗ lực gia tăng sức mạnh quân sự, Ukraine muốn gia nhập nhóm các quốc gia có khả năng sản xuất tên lửa đạn đạo. Nhưng quá nhiều yếu tố đang làm khó đối với chương trình tên lửa của Kiev.
(CLO) Volkswagen đang đối mặt với cuộc chiến giá xe điện tại Trung Quốc, khi doanh số bán hàng giảm 12% trong năm nay, giữa sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ nội địa như BYD.
(CLO) Trong những ngày gần đây, thị trường vàng trong nước chứng kiến những biến động mạnh mẽ. Giá vàng, sau một thời gian giảm sâu khiến nhiều người bán tháo để cắt lỗ lại bất ngờ quay đầu tăng dựng đứng, khiến không ít nhà đầu tư thiệt hại nặng nề.
(CLO) Nghè Nguyệt Viên là một di tích lịch sử – văn hóa – kiến trúc nghệ thuật độc đáo của làng cổ Nguyệt Viên, nay thuộc xã Hoằng Quang, thành phố Thanh Hóa. Trải qua hơn 400 năm lịch sử, Nghè Nguyệt Viên là nơi thờ cúng Thành hoàng làng – công chúa Mai Hoa cùng 18 vị tiến sĩ làng khoa bảng.
(CLO) Theo hướng dẫn mới nhất của Bộ Y tế về điều kiện thanh toán Bảo hiểm y tế, người bệnh trong cùng một ngày sau khi khám một chuyên khoa cần phải khám thêm các chuyên khoa thì từ lần khám thứ 2 chỉ tính 30% mức giá của 1 lần khám bệnh…
(CLO) Làng lụa Hà Đông hay Làng lụa Vạn Phúc (nay thuộc phường Vạn Phúc, quận Hà Đông, TP Hà Nội) là một làng nghề dệt lụa tơ tằm đẹp nổi tiếng có từ ngàn năm trước. Đặc biệt, nghệ nhân nơi đây đã “hồi sinh” lụa Vân, một trong những báu vật của làng nghề.
(CLO) Ngày 24/11, Công an TP Hà Nội cho biết, vừa triệt phá đường dây nhập lậu, tiêu thụ hàng nghìn tấn khí N2O từ nước ngoài về Việt Nam, bắt giữ các đối tượng chủ mưu, cầm đầu để xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.
(CLO) Bầu trời Hà Nội mù mịt, chất lượng không khí ở mức xấu, nhiều nhà cao tầng mờ trong lớp bụi trắng. Đa số người dân ra đường hôm nay đều phải chủ động đeo thêm khẩu trang nhằm hạn chế ô nhiễm.
(CLO) Ngày nay, việc triển khai bệnh án điện tử, tích hợp các dữ liệu đã mang lại nhiều tiện lợi cho bệnh nhân, tiết kiệm chi phí và quản lý đối với cơ sở y tế
(CLO) Năm 2025, TP Hà Nội sẽ hỗ trợ các tỉnh thành trên cả nước tổ chức từ 10 đến 15 tuần lễ trái cây, hàng nông sản tại Hà Nội, đảm bảo cân đối cung - cầu hàng hóa
(CLO) CTCP Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh (Mã: CII) mới hoàn thành 56% mục tiêu doanh thu năm 2024. Công ty đang tăng cường huy động vốn từ kênh trái phiếu, tổng nợ vay đã tăng thêm 3.210 tỷ đồng.
(CLO) Trong những ngày gần đây, thị trường vàng trong nước chứng kiến những biến động mạnh mẽ. Giá vàng, sau một thời gian giảm sâu khiến nhiều người bán tháo để cắt lỗ lại bất ngờ quay đầu tăng dựng đứng, khiến không ít nhà đầu tư thiệt hại nặng nề.
(CLO) Quan hệ giữa Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump và tỷ phú Elon Musk, từ sự hỗ trợ trong tranh cử đến những ảnh hưởng sâu rộng, đang tạo nên những tác động lớn đối với cả chính trị lẫn kinh tế, với Tesla đạt mức vốn hóa 300 tỷ USD kể từ bầu cử.
Là đơn vị có uy tín trên địa bàn huyện Ứng Hòa, thời gian qua tại những dự án do Công ty Cổ phần Xây dựng Đại Phú Phát thi công luôn đảm bảo về chất lượng, kỹ thuật cũng như mỹ thuật và tiến độ thi công.
(CLO) Với chiến lược gia tăng độc lập trong nguồn cung đậu nành, Trung Quốc đang đối mặt thách thức lớn khi thuế Mỹ đe dọa chuỗi cung ứng, chiếm 18% nhập khẩu đậu nành từ Mỹ.
(CLO) Gazprom tiếp tục cung cấp 42,4 triệu mét khối khí đốt mỗi ngày qua trạm Sudzha ở Ukraine, giữa bối cảnh tranh chấp thanh toán với OMV và ngừng vận chuyển qua trạm Sokhranovka.
(CLO) Được phát triển theo mô hình “buôn có bạn, bán có phường” độc đáo và đã rất thành công tại Grand World (Ocean City), Phố đi bộ - Công viên Vũ Yên (Hải Phòng), phố thương mại Asia Vibe tại Vinhomes Golden Avenue (Móng Cái, Quảng Ninh) đang là điểm đến của nhiều nhà đầu tư, thương nhân, nhãn hàng lớn để đón đầu cơ hội kinh doanh chắc thắng.
(CLO) Chính quyền Tổng thống Joe Biden chuẩn bị công bố các hạn chế xuất khẩu mới đối với Trung Quốc sớm nhất là vào tuần tới, Phòng Thương mại Hoa Kỳ đã thông báo với các thành viên trong một email tuần này.
