“Mua trước, trả sau" (Buy Now, Pay Later - BNPL) là hình thức thanh toán hiện đại, được ưa chuộng trên toàn cầu. Cụ thể, từ năm 2016 đến năm 2021, tỷ trọng BNPL trong thanh toán thương mại điện tử toàn cầu tăng gấp 5 lần, từ 0,4% lên 2,1%.

BNPL là mô hình thanh toán ngắn hạn cho phép khách hàng mua sắm hàng hóa ngay lập tức mà không phải trả toàn bộ chi phí một lần. Theo đó, tiền mua hàng sẽ được tổ chức công nghệ tài chính BNPL thanh toán trực tiếp cho người bán hàng. Khách hàng sẽ hoàn trả dần số tiền này cho tổ chức công nghệ tài chính BNPL theo từng chu kỳ, thường kéo dài trong vòng một đến vài tháng.

Trong những năm gần đây, mô hình này đã bùng nổ tại nhiều quốc gia khu vực Đông Nam Á và gần đây nhất là ở Việt Nam. BNPL được áp dụng rộng rãi trên nhiều lĩnh vực, chủ yếu là các sản phẩm bán lẻ như thời trang, thiết bị công nghệ, mỹ phẩm, đồ gia dụng, dịch vụ chăm sóc sức khỏe và làm đẹp, du lịch…

Theo một báo cáo từ Research & Market, thanh toán BNPL tại Việt Nam ước tính sẽ tăng 126,4% và đạt 1,12 tỷ USD vào năm 2022. Tốc độ phát triển BNPL tại Việt Nam được kỳ vọng sẽ tăng trưởng trong dài hạn, với tổng giao dịch BNPL đạt 10,5 tỷ USD vào năm 2028.

Giám đốc quốc gia một đơn vị cung cấp nền tảng tín dụng đánh giá, thị trường tài chính, tiêu dùng cá nhân tại Việt Nam còn non trẻ, có đến 69% dân số chưa được tiếp cận với các dịch vụ ngân hàng hiện đại. Tỷ lệ người sở hữu thẻ tín dụng còn thấp hơn rất nhiều, chỉ ở mức dưới 5%. Điều này tạo nên tiềm năng lớn cho BNPL.

“Đối tượng trẻ từ 18 tới 34 tuổi chiếm tới 49% giao dịch thương mại điện tử. Bên cạnh đó, nhóm tuổi này lại có xu hướng chủ động về tài chính, không ngồi chờ đợi đến khi đủ tiền mới bắt đầu mua sắm mà lựa chọn mua trước trả sau để vừa sắm được món đồ ưa thích, lại vừa cân đối được chi tiêu hàng tháng. Theo một thống kê, hiện nay có 28% người dùng thuộc nhóm tuổi 18-25 và 46% người dùng thuộc nhóm tuổi 26-35”, Giám đốc này chỉ ra.

Bên cạnh những lợi ích mang lại,một trong những rủi ro của phương thức thanh toán BNPL, đó là người dùng dễ chi tiêu quá khả năng chi trả.

Ngoài việc cần có kỷ luật và kế hoạch tài chính rõ ràng hơn, vị giám đốc đơn vị cung ứng nền tảng này còn đưa ra lời khuyên cho người tiêu dùng về việc lựa chọn nhà cung cấp BNPL. Theo đó, nhà cung cấp cần đáp ứng các tiêu chí: Giúp người dùng kiểm soát được hạn mức tín dụng, phù hợp với khả năng chi trả của họ; cung cấp mức lãi suất hợp lý; minh bạch, không giấu giếm các loại thuế, phí; hoạt động hợp pháp, theo quy định của Chính phủ; luôn có những hướng dẫn rõ ràng để giúp người dùng hiểu rõ và sử dụng dịch vụ một cách thông minh.

Kỳ Hoa - Hạnh Nhiên