Nói đến vườn cây độc nhất vô nhị ở Việt Nam những người mê cây cảnh cũng như những người hiện sở hữu cây cảnh quý hiếm không thể không nhắc đến các tên Phan Văn Toàn -  Toàn “đô la”. Khu gia trang của ông nằm ở vị trí đắc địa của TP. Việt Trì (Phú Thọ), nhiều cây thuộc hàng quý hiếm, có 1-0-2 ở Việt Nam.

Trong vườn có khoảng 500 cây đã hoàn thiện, gần 100 cây mai tứ quý cổ, trên 200 cây sanh cổ, nhiều tác phẩm duối cổ có tuổi đời vài trăm năm trong đó có khoảng 40 cây thương hiệu, lớn nhỏ khác nhau như: Thiên long vũ hội, cặp khế cổ 500 năm, sanh cổ Ngọc hổ tàng long, bộ ba cây tùng cổ.  

Mới đây nhất là tác phẩm sanh cổ Tiên lão giáng trần với giá 28 tỷ đồng đã làm “chấn động” thị trường cây cảnh trong suốt một năm qua

Với việc sở hữu hàng trăm cây cảnh quý hiếm, giá trị lên đến hàng chục triệu đô la Mỹ, vườn cây của ông Toàn được các tổ chức trong nước công nhận là vườn cây Di sản đầu tiên ở Việt Nam.

Năm 2015 đã được Tạp chí Châu Á bình chọn là khu vườn đẹp nhất ASIA, năm 2016 được Hiệp hội bảo tồn thiên nhiên  Việt Nam, Liên hiệp các Hội khoa học Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam chọn là vườn cây Di sản đầu tiên của Việt Nam và mới đây nhất đã được Tạp chí bonsai thế giới bình chọn là một trong mười vườn cây cảnh đẹp nhất trên thế giới.

Kể về thú chơi cây, ông Toàn cho biết, đến hiện tại đã chơi cây được 25 năm. Thời gian đầu mới chơi cây,  xác định không chơi cây nội (cây Việt), ông sang Đài Loan, Nhật Bản, Trung Quốc tìm mua cây đem về Việt Nam chơi, số tiền mua cây ngoại lên đến gần 50 tỷ đồng. Tuy nhiên, đem cây ngoại về Việt Nam được một thời gian chúng đều chết, từ đó ông Toàn chuyển hướng chơi cây nội.

Trong chưa đầy 10 năm đã bỏ ra trăm tỷ đồng để chơi cây trong nước, ông Toàn đi khắp đất nước sưu tầm những cây quý nhất,  trong số những cây cảnh quý hiếm của Toàn đô la có thể kể ra bộ 3 cây tùng cổ nhất Việt Nam, cặp khế cổ "vợ chồng" được công nhận là cây Di sản Việt Nam có tuổi đời trên 200 năm tuổi được mua từ cung đình Huế xưa cách đây nhiều năm với giá trên 7 tỷ đồng, tác phẩm sanh cổ “nỏ thần” có tuổi đời trên 300 năm tuổi , cây có nguồn gốc từ cung đình Huế xưa , trước đây ông Toàn bỏ ra hơn 10 tỷ đồng mới sở hữu được cây giá trị này

Nổi bật nhất phải kể đến “siêu cây” sanh “Ngọc hổ tàng long” có giá trị bậc nhất hiện nay, cách đây vài năm Chủ tịch SVC Đài Loan sang trả 1,4 triệu USD nhưng ông không bán . Bên cạnh đó là cây tùng cổ la hán đẹp nhất Việt Nam, theo tích truyền lại cây có tuổi đời khoảng 600 năm, cây cao gần 5m, đường kính gốc khoảng 60cm, có dáng “độc trụ kình thiên” có giá hơn 1 triệu USD hay tác phẩm duyên tùng có tuổi đời trên 300 năm có giá cũng hơn 1 triệu USD…

Những kiệt tác này được vợ chồng anh Toàn lưu giữ đã đoạt rất nhiều các giải thưởng lớn, nhỏ trong các cuộc thi cây cảnh ở Việt Nam. Đầu năm 2020, tác phẩm Tiên lão giáng trần được giao dịch với giá 16 tỷ đồng giữa anh Mười và anh Chí ở Thường Tín (Hà Nội) , đây là cuộc gia dịch, chuyển nhượng cây đắt nhất Việt Nam. Tuy nhiên, vài tháng sau giới chơi cây cảnh lại xôn xao khi ông Toàn mua lại tác phẩm Tiên lão giáng trần với giá 28 tỷ đồng

Trao đổi với chúng tôi, anh Toàn chia sẻ: "Những cây quý mình phải có duyên mới mua được. Khi mình đã sở hữu chúng thì trả giá nào cũng không bán, ví như cây sanh “Tiên lão giáng trần” có giá 28 tỷ đồng, nếu đắt gấp đôi tôi cũng mua. Cách ây vài năm, Chủ tịch Hội SVC Trung Quốc sang thăm và trả giá cả vườn hơn 500 tỷ đồng nhưng tôi không bán bởi đây là những “báu vật” của người Việt, muốn giữ để những thế hệ sau này biết đến".

Tố Quyên (Bài, ảnh)