Bản nghèo chờ được tái định cư

Nhiều năm qua, hàng chục hộ dân tại bản Sa Lung, xã Mường Lý, huyện Mường Lát đã sống trong cảnh 'bất an' trước nguy cơ sạt lở đất nghiêm trọng.

Theo ghi nhận của phóng viên, dòng sông Mã chảy qua bản Sa Lung có độ dốc lớn, làm nước chảy xiết mỗi khi mưa xuống. Chỉ một trận mưa nguồn cũng đủ để nước tuôn xối xả, cuốn trôi cả vật nuôi về phía hạ nguồn. Những dấu vết sạt đất cũ mới chồng chất, thậm chí đã cuốn trôi cả tường bao, kè tạm và công trình phụ của một số hộ gia đình.

Hằng ngày, các hộ dân Sa Lung vẫn sinh sống trong môi trường thiếu thốn về điều kiện sinh hoạt, không có khả năng tự xây dựng nhà cửa. Trong khi đang bắt đầu mùa mưa, người dân đối mặt với nhiều nguy hiểm khi mưa lũ tràn về. 

Mong chờ ngày được tới nơi ở mới, gia đình anh Mua Seo Sềng (25 tuổi) tại bản Xa Lung, xã Mường Lý chia sẻ: "Gia đình sống ở đây đã lâu, vào mùa mưa bão hay bị sạt lở đất đá làm các thành viên trong gia đình luôn bất an"

Đối với hộ gia đình anh Mua Seo Vềnh (38 tuổi), mỗi khi mưa lớn, gia đình luôn phải đề phòng và sẵn sàng sơ tán nếu có tiếng động lớn.

"Mỗi khi trời mưa, chúng tôi lo lắm, cứ nghe tiếng động lớn là cả nhà lại phải chạy thật nhanh sang trường học hoặc nhà văn hóa... Nếu ban ngày việc di chuyển còn đỡ, vào ban đêm thì cả nhà vẫn phải chạy, vất vả lắm”, anh Vềnh lo lắng.

Còn với hộ gia đình của ông Ma Văn Xứ, Phó bản Sa Lung cũng chung cảnh lo lắng mỗi khi tới mùa mưa lũ. Cuộc sống hiện tại của bà con không chỉ lo sợ về bão lũ mà việc không có điện lưới do nằm trong quy hoạch di dời tái định cư đã ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống, cũng như việc học hành của con em trong bản.

"Việc các cơ quan chức năng đến khảo sát, quy hoạch và tuyên truyền cho bà con về cuộc sống mới an toàn ở khu tái định cư đã được nghe từ rất lâu rồi nhưng đến nay dự án vẫn chưa được triển khai thực hiện", ông Xứ cho hay.

Người dân tại Sa Lung luôn mong chờ một khu tái định cư mới. Mỗi khi muốn sửa sang nhà cửa để an toàn hơn trong mùa mưa bão, họ lại lo lắng không biết khi nào dự án tái định cư sẽ được thực hiện.

X

Ông Hà Văn Tuấn, Chủ tịch UBND xã Mường Lý cho biết, dự án sắp xếp, ổn định dân cư cho các hộ ở khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất trên địa bàn xã chủ yếu là các hộ đồng bào Mông, điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn.

Hiện đang vào mùa mưa lũ nhưng các khu tái định cho các hộ dân vẫn chưa được thực hiện. Người dân vẫn phải sống trong lo sợ sạt lở đất, lũ quét khi có mưa lũ xảy ra.

"Địa phương mong các cấp, ngành sớm có biện pháp đẩy nhanh tiến độ, triển khai thực hiện các khu tái định cư đã được chấp thuận chủ trương đầu tư để người dân sớm được bố trí nơi ở ổn định, yên tâm phát triển sản xuất từng bước xóa đói, giảm nghèo", ông Tuấn mong mỏi.

Chủ trương đã có nhưng...vốn thiếu hụt

Theo Đề án sắp xếp, ổn định dân cư khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại các huyện miền núi giai đoạn 2021-2025, HĐND tỉnh Thanh Hoá đã quyết định đầu tư Dự án sắp xếp, ổn định dân cư cho các hộ dân bản Sa Lung, xã Mường Lý, huyện Mường Lát.

Dự án này sẽ xây dựng khu tái định cư tập trung cho 67 hộ dân bản Sa Lung, đảm bảo an toàn, ổn định đời sống, hạn chế thiệt hại do thiên tai và biến đổi khí hậu. Dự án cũng nhằm góp phần giảm nghèo bền vững, bảo vệ môi trường, xây dựng nông thôn mới và củng cố quốc phòng - an ninh.

Diện tích khu tái định cư tập trung khoảng 3 ha, bao gồm các hạng mục như san lấp mặt bằng, đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu như đường giao thông, đường điện, hệ thống cấp thoát nước.

Tổng mức đầu tư không quá 20,1 tỷ đồng, nguồn vốn từ ngân sách tỉnh Thanh Hoá. Trong đó, HĐND tỉnh Thanh Hóa nêu rõ, riêng kinh phí giải phóng mặt bằng do ngân sách huyện Mường Lát chi trả. Thời gian thực hiện dự án từ năm 2022 đến 2024.

Tuy nhiên, đã bước sang mùa mưa năm 2024, tiến độ triển khai khu tái định cư cho các hộ dân tại đây vẫn nằm 'trên giấy'. Điều này đã đẩy hơn 67 hộ dân với hàng trăm nhân khẩu đứng trước nguy cơ “mắc kẹt” chưa thể di dời khỏi khu vực nguy hiểm.

Trao đổi với phóng viên, ông Triệu Minh Xiết, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Mường Lát cho biết, việc hoàn thành dự án là nhiệm vụ cấp bách để đảm bảo an toàn, ổn định đời sống, hạn chế thiệt hại do thiên tai và biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên, việc thực hiện gặp khó khăn. Nguyên nhân chính dẫn đến việc chậm trễ khu tái định cư là do thiếu vốn giải phóng mặt bằng do địa hình đồi núi cao, độ dốc lớn phức tạp.

Theo phân bổ, mỗi căn nhà tái định cư được xây dựng với định mức 300 triệu đồng/hộ, tuy nhiên do khối lượng đào đắp, san lắp mặt bằng lớn, hạ tầng thiết yếu khác cần vốn đầu tư cao nên khó thực hiện được, không thể cung cấp đầy đủ hạ tầng điện, đường, nước... để bảo đảm cuộc sống người dân được.

Để giải quyết những khó khăn này, huyện Mường Lát đã báo cáo, xin đề xuất bố trí thêm nguồn vốn để người dân bản Sa Lung có thể yên tâm ổn định cuộc sống trong khu tái định cư an toàn.

Cũng theo ông Xiết chia sẻ, huyện cũng rất ngại khi cứ mãi "đi xin" nhưng với địa hình khu vực miền núi phức tạp cần nguồn kinh phí lớn để cải tạo, san lấp. Cùng với đó, nguồn kinh phí từ các chương trình khác không thể đáp ứng đủ nên không bố trí được nguồn vốn cho các dự án tái định cư. 

Việc sớm di dời hơn 67 hộ dân tại bản Sa Lung đến khu tái định cư mới là nhiệm vụ cấp bách cần sớm được giải quyết, để đảm bảo an toàn cho người dân và góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Đề nghị các cơ quan chức năng tỉnh Thanh Hóa tiếp tục quan tâm triển khai để bà con sớm ổn định cuộc sống.

Hà Anh