Bước đột phá của Mỹ

Cuộc đấu giá trực tiếp và trực tuyến cho 5 hợp đồng thuê trang trại điện gió nổi bao gồm 3 hợp đồng ở ngoài khơi bờ biển trung tâm California và 2 hợp đồng ở ngoài khơi bờ biển phía bắc đã thu hút sự quan tâm mạnh mẽ và 43 công ty từ khắp nơi trên thế giới được chấp thuận tham gia đấu thầu. Các tua-bin gió nằm khoảng 25 dặm ngoài khơi.

Sự phát triển của điện gió nổi ngoài khơi diễn ra khi biến đổi khí hậu gia tăng và nhu cầu về năng lượng sạch tăng lên. Loại điện sạch này cũng đang trở nên rẻ hơn. Chi phí phát triển năng lượng gió ngoài khơi đã giảm 60% kể từ năm 2010 theo báo cáo hồi tháng 7 của Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế. Đặc biệt, chi phí đã giảm 13% chỉ trong năm 2021.

Điện gió ngoài khơi đã được thiết lập tốt ở Vương quốc Anh và một số quốc gia khác nhưng mới chỉ bắt đầu lan rộng ra ngoài khơi bờ biển Mỹ và đây là bước đột phá đầu tiên của quốc gia này vào điện gió nổi.

Ông Josh Kaplowitz, Phó Chủ tịch phụ trách điện gió ngoài khơi của American Clean Power, cho biết châu Âu có một số trang trại điện gió nổi ngoài khơi, trong đó, một dự án ở Biển Bắc đã hoạt động từ năm 2017, nhưng tiềm năng của công nghệ này là rất lớn ở những khu vực có gió mạnh ngoài khơi bờ biển Mỹ.

“Chúng tôi biết rằng điều này hoàn toàn khả thi. Nó có thể cung cấp một phần lớn nhu cầu về điện và nếu chúng tôi muốn giải quyết cuộc khủng hoảng khí hậu, chúng tôi cần đưa càng nhiều điện sạch vào mạng lưới càng tốt”, ông Kaplowitz nói.

Các cuộc đấu giá tương tự đang được thực hiện ngoài khơi bờ biển Oregon vào năm tới và ở vịnh Maine vào năm 2024. Tổng thống Joe Biden đặt mục tiêu triển khai 30 gigawatt điện gió ngoài khơi vào năm 2030 bằng cách sử dụng công nghệ truyền thống để cố định các tuabin gió dưới đáy đại dương, đủ để cung cấp năng lượng điện cho 10 triệu ngôi nhà. Sau đó, chính quyền đã công bố kế hoạch vào tháng 9 để phát triển các nền tảng điện gió nổi có thể mở rộng đáng kể sức gió ngoài khơi ở Hoa Kỳ.

Trên toàn cầu, tính đến năm 2021, chỉ có 123 megawatt điện gió nổi ngoài khơi hoạt động, nhưng con số đó dự kiến sẽ tăng lên gần 19 gigawatt — gấp 150 lần — vào năm 2030, theo một báo cáo vào tuần trước của Offshore Wind California.

Thúc đẩy chuỗi cung ứng, tạo thêm việc làm

Việc bán điện gió nổi ở California được thiết kế để thúc đẩy chuỗi cung ứng trong nước và tạo công ăn việc làm cho công đoàn. Các nhà thầu có thể chuyển đổi một phần giá thầu của họ thành các khoản tín dụng có lợi cho những người bị ảnh hưởng bởi sự phát triển của điện gió ngoài khơi như cộng đồng địa phương, bộ lạc và ngư dân thương mại.

Tua-bin cao đời mới, dù ở trong hay ngoài khơi, có thể sản xuất điện nhiều hơn 20 lần so với các máy đời thấp hơn, chẳng hạn như từ đầu những năm 1990.

Gió ngoài khơi là một bổ sung tốt cho điện mặt trời không thể sản xuất vào ban đêm. Jim Berger, một đối tác tại công ty luật Norton Rose Fulbright, người chuyên tài trợ cho các dự án năng lượng tái tạo, cho biết gió ở xa ngoài biển mạnh hơn, bền vững hơn và vẫn có vào buổi tối, ngay khi năng lượng mặt trời ngừng hoạt động nhưng nhu cầu tiêu thụ điện vẫn cao.

California có mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2045. Nhưng “khi mặt trời lặn, chúng ta sẽ phụ thuộc nhiều hơn vào việc sản xuất điện bằng nhiên liệu hóa thạch. Những dự án này rất lớn, vì vậy khi bạn thêm một hoặc một vài dự án, bạn sẽ bổ sung đáng kể vào cơ sở phát điện trong tiểu bang”, ông Berger nói.

Các khu vực cho thuê điện gió nổi có tiềm năng tạo ra 4,5 gigawatt năng lượng, đủ cho 1,5 triệu hộ gia đình và có thể mang lại những thay đổi lớn cho cộng đồng ở các vùng nông thôn ven biển gần khu vực cho thuê nhất.

Đáng nói, ở hạt Humboldt xa xôi, phía bắc California, các dự án ngoài khơi dự kiến sẽ tạo ra hơn 4 triệu việc làm và 38 triệu USD doanh thu thuế của tiểu bang và địa phương trong một khu vực bị suy thoái kinh tế kể từ khi ngành gỗ suy thoái trong những năm 1970 - 1980, theo Cục Bảo tồn Cảng Vịnh Humboldt cho biết.

Ông Oetker, Giám đốc điều hành Cục này cho biết, Cục đã nhận được 12 triệu USD từ California để chuẩn bị cảng nước sâu cho việc lắp ráp các tua-bin khổng lồ, bởi chúng quá cao để có thể lắp dưới hầu hết các cây cầu khi chúng được kéo ra biển.

“Chúng tôi có hàng trăm mẫu đất trống, bất động sản công nghiệp chưa được sử dụng đúng mức ngay trên kênh hàng hải hiện có và không có cầu trên cao, đường dây điện hay bất cứ thứ gì”, ông Oetker nói.

Liệu có tác động xấu đến thiên nhiên, dân thổ cư?

Nhưng một số người cũng cảnh giác với các dự án, mặc dù ủng hộ việc chuyển đổi sang năng lượng sạch.

Các nhà bảo vệ môi trường lo ngại về những tác động đối với loài cá voi đang bị đe dọa và có nguy cơ tuyệt chủng, chúng có thể bị vướng vào dây cáp neo các tua-bin. Ngoài ra còn có những lo ngại về việc chim và dơi va chạm với các cánh tua-bin và cá voi bị tàu kéo các bộ phận đến địa điểm tấn công.

Kristen Hislop, Giám đốc cấp cao của chương trình hàng hải tại Trung tâm Bảo vệ Môi trường cho biết, các cơ quan quản lý liên bang đã đặt ra giới hạn tốc độ chèo thuyền cho dự án dưới 12 dặm/giờ để giải quyết mối lo ngại đó.

“Gió nổi ngoài khơi là thương hiệu mới và chỉ có một vài dự án trên thế giới và chúng tôi không biết điều đó sẽ tác động đến bờ biển của chúng tôi như thế nào”, bà Hislop nói.

Các bộ lạc ở các vùng ven biển rộng lớn cũng lo lắng về thiệt hại đối với vùng đất tổ tiên của họ do các nhà máy lắp ráp tua-bin và cơ sở hạ tầng truyền tải. Họ sợ rằng các trang trại sẽ được nhìn thấy vào những ngày đẹp trời từ những điểm cầu nguyện linh thiêng trên núi cao.

Frankie Myers, Phó Chủ tịch của Bộ lạc Yurok, đã tham dự bốn hội nghị phát triển năng lượng gió trong năm qua. Ông nói, các bộ lạc đã làm việc với Cục Quản lý Năng lượng Đại dương, cơ quan đang giám sát quá trình cho thuê, để lần đầu tiên đảm bảo khoản tín dụng đấu thầu 5% bao gồm các cộng đồng bộ lạc. Ông nói, cơ quan này cũng giúp đánh giá văn hóa về tác động tiềm ẩn đối với tầm nhìn từ các điểm cầu nguyện linh thiêng.

Hiện tại, các bộ lạc đã gắn kết với nhau như vậy, từ rất sớm, bởi vì họ đã quen với việc các ngành công nghiệp bên ngoài đến với họ với những lời hứa không được thực hiện. Ông Myers nói: “Họ đã nhìn thấy những việc làm sai trái và biết rất rõ về khu vực lộng gió này, họ muốn điều này được thực hiện đúng đắn”.

“Trước khi họ cho chúng tôi xem bản đồ, thậm chí trước khi họ cho chúng tôi xem tất cả các sự cố của họ, chúng tôi đã nói rằng chúng tôi biết chính xác điều này sẽ diễn ra như thế nào. Không có câu hỏi gió tốt nhất đến từ đâu, tất cả chúng ta đều hiểu điều đó. Chúng tôi đã ở đây vài nghìn năm rồi”, ông Myers nói thêm.

Hồng Vân (Theo AP)