Dẫn đầu sản lượng khai thác và tiêu thụ

Mỹ là một quốc gia dẫn đầu thế giới về sản lượng dầu nhưng lại là một trong những nhà nhập khẩu dầu lớn nhất hành tinh.

Giá xăng đã bắt đầu giảm, giúp mùa hè dường như “giảm nhiệt” hơn. Nhưng tại Mỹ, mức giá vẫn dao động ở mức 4,40 USD/gallon trên toàn quốc.

Việc Tổng thống Biden không giành được sự gia tăng sản lượng xuất khẩu dầu từ Ả Rập Xê Út cùng với quyết định bị chỉ trích khi gửi 5 triệu thùng dầu từ kho dự trữ sang châu Âu và châu Á khiến sự chú ý một lần nữa hướng về sự nghịch lý đáng thất vọng trong tình trạng xuất nhập khẩu dầu của Mỹ.

Với giá 75 USD trở lên cho một thùng dầu, có thể người Mỹ sẽ khó chịu khi nhìn thấy dầu trong nước rời cảng nhanh hơn dầu nước ngoài nhập khẩu vào nước Mỹ. Nhưng đó là một thách thức hàng thập kỷ và chỉ ra rằng, bản chất của cuộc khủng hoảng đã thay đổi.

Mỹ là nhà sản xuất dầu hàng đầu thế giới (bao gồm dầu thô, các chất lỏng dầu mỏ khác và nhiên liệu sinh học) kể từ năm 2018. Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) , nước này thậm chí bỏ xa các quốc gia đứng ngay sau.

Đến năm 2021, Mỹ sản xuất 18,88 triệu thùng dầu mỗi ngày - nhiều hơn khoảng 10 triệu thùng mỗi ngày so với Ả Rập Xê Út đứng thứ 2 với 10,84 triệu thùng và quốc gia đứng thứ 3 là Nga với 10,78 triệu thùng/ngày.

EIA cũng lưu ý rằng Mỹ là nước tiêu thụ dầu lớn nhất, sử dụng 20,54 triệu thùng/ngày, tương đương 20% trữ lượng toàn cầu, và vượt xa nước đứng thứ 2 là Trung Quốc với 14,01 triệu thùng/ngày. Theo báo cáo của EIA, Mỹ đã nhập khẩu 7,86 triệu thùng dầu mỗi ngày vào năm ngoái.

Vì vậy, nếu Mỹ đang sản xuất lượng dầu tương đương với lượng dầu mà nước này nhập khẩu, trong khi mối quan tâm đến năng lượng tái tạo đang tăng lên, liệu rằng Mỹ sẽ không phụ thuộc vào dầu nước ngoài nhiều như vậy, và liệu giá năng lượng sẽ giảm xuống vì dự trữ của Mỹ sẽ luôn vượt mức “đủ”?

Các lý do cho sự khác biệt về xuất nhập khẩu thực sự khá đơn giản. Đứng đầu trong đó là:

Dầu nước ngoài rẻ hơn

Chi phí khai thác dầu ở các nước khác thường thấp hơn ở Mỹ.

Rystad Energy, một công ty nghiên cứu năng lượng tư nhân, đã phát hiện ra trong một phân tích năm 2020 rằng các mỏ dầu ở Trung Đông có chi phí sản xuất thấp nhất thế giới ở mức 31 USD/thùng. Dầu sản xuất từ các giếng nước sâu của Mỹ ở mức 43 USD/thùng, với dầu sản xuất bằng phương pháp thuỷ lực cắt phá có giá 44 USD/thùng.

Năng lượng là một loại vũ khí

Giá cả thường liên quan đến cách các quốc gia xem xét các tác động môi trường, kinh tế và địa chính trị của dầu của họ.

Một số mối quan tâm quan trọng hơn những mối quan tâm khác. Chẳng hạn, Nga được nhiều nước coi là sử dụng dầu mỏ như một công cụ để đạt được nhượng bộ trong cuộc gây hấn Ukraine.

Cuộc xung đột của Nga cuối cùng đã khiến Tổng thống Biden ký lệnh cấm nhập khẩu dầu của Nga, nhưng không rõ lệnh cấm này đã ngăn cản Vladimir Putin đến mức nào. Châu Âu hiện đang đối mặt với sự không chắc chắn mới về khả năng tiếp cận nguồn dầu quan trọng của Nga trước mùa đông.

Không phải tất cả các loại dầu đều giống nhau

Đây là một thách thức cơ bản đối với Mỹ, nơi phần lớn năng lực lọc dầu của quốc gia được xây dựng để xử lý lượng dầu thô nặng, khó tinh chế nhập khẩu từ Trung Đông và các nơi khác. Công suất đó của Hoa Kỳ không nhằm vào việc tinh chế loại dầu thô ngọt nhẹ đặc trưng cho các mỏ dầu tuôn ra ở Oklahoma, Texas và những nơi khác trong nước.

Viện Dầu mỏ Hoa Kỳ cho biết việc chuyển công suất lọc dầu của Mỹ sang dầu thô nhẹ có thể tạo ra sự biến động đáng kinh ngạc trên thị trường và gây nguy hiểm cho các khoản đầu tư khổng lồ hiện có.

Các nỗ lực để sửa chữa tình trạng không phù hợp đó hầu như luôn bị đình trệ, thường là do các cuộc biểu tình về môi trường hoặc các thực tế chính trị khác.

Hầu hết tin rằng tình hình hiện tại sẽ không thay đổi cho đến khi công suất lọc dầu mới đi vào hoạt động hoặc công suất hiện tại được nâng cấp để xử lý loại dầu do Mỹ sản xuất. Chi phí của sự thay đổi như vậy sẽ rất lớn.

Sơn Tùng (Theo SCMP)