Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen, người đang có mặt tại Bỉ hôm thứ Ba (17/5) trước cuộc họp của Bộ trưởng Tài chính Nhóm 7 quốc gia lớn ở Đức trong tuần này, trước đó đã tuyên bố rằng đề xuất cấm của EU đối với dầu của Nga có thể làm tăng đáng kể giá dầu thế giới.

Ngay cả khi EU xem xét lệnh cấm vận dầu mỏ đối với Nga, Mỹ vẫn đang thảo luận với các đồng minh châu Âu về thuế quan hoặc các cơ chế giới hạn giá có thể có, chẳng hạn như cartel (thoả thuận hợp tác chính thức về giá cả, sản lượng và những điều kiện khác giữa các doanh nghiệp trong thị trường thiểu quyền), điều này sẽ ngăn cản Nga hưởng lợi từ việc tăng giá dầu trong khi vẫn giữ chi phí dầu ổn định cho người mua Châu Âu và các nước khác.

Theo các quan chức, một mức thuế giả định có thể có hiệu lực trước khi lệnh cấm vận dầu mỏ, có hiệu lực đối với nhiều quốc gia EU vào cuối năm nay, và Mỹ cho rằng thuế quan sẽ có tác động tức thời hơn đến doanh thu của Nga (thu được từ việc bán dầu).

Các nhà chức trách nhận định rằng một khoản thuế sẽ làm giảm doanh thu của Nga từ việc bán dầu trong khi vẫn cho phép châu Âu mua dầu và giảm căng thẳng trên thị trường năng lượng toàn cầu.

"Tôi nghĩ rằng một số đề xuất như trần giá và thuế quan sẽ mất nhiều thời gian hơn để đánh giá xem chúng có khả thi hay không", bà Yellen nói thêm.

Ủy ban châu Âu từ chối bình luận về các đề xuất của Mỹ, nhưng sau cuộc gặp với bà Yellen, chủ tịch uỷ ban châu Âu von der Leyen tuyên bố trên Twitter rằng EU và Mỹ "sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ" về các hình phạt.

Được biết, cơ quan điều hành của EU đã khuyến nghị một lệnh cấm vận dầu mỏ theo từng giai đoạn cách đây hai tuần, cấm nhập khẩu dầu thô của Nga trong sáu tháng và mua hàng hóa tinh chế của Nga vào cuối năm nay.

Hungary và Slovakia đã có thêm thời gian để chuyển hướng khỏi dầu mỏ của Nga. Các lựa chọn khác, như thuế và đưa doanh thu từ dầu mỏ của Nga vào tài khoản ký quỹ, đã được ủy ban xem xét vào thời điểm đó, nhưng vẫn chưa được triển khai, theo các nguồn tin của EU.

Tuy nhiên, Hungary đã dẫn đầu phe phản đối lệnh cấm vận dầu mỏ, tuyên bố rằng điều đó sẽ là thảm họa cho nền kinh tế của nước này và yêu cầu thêm thời gian cũng như trợ cấp của EU để hỗ trợ nước này thực hiện chuyển đổi để đổi lấy sự hỗ trợ.

Sự thận trọng của bà Yellen về lệnh cấm vận dầu mỏ đã tràn vào các cuộc đàm phán của châu Âu trong những tuần gần đây, mặc dù điều đó không ngăn cản việc Ủy ban châu Âu đưa ra khuyến nghị về lệnh cấm dầu.

Các nhà chức trách Đức tuyên bố rằng các mức thuế đối với năng lượng nhập khẩu của Nga là không khả thi, vì lo ngại rằng chúng sẽ khiến nước này ngừng cung cấp dầu khí của Nga.

Với việc lệnh cấm vận dầu mỏ đang có nguy cơ trở nên nguy hiểm, việc Mỹ yêu cầu các biện pháp tạm thời có khả năng làm trầm trọng thêm các cuộc đàm phán vốn đã khó khăn của EU.

Các quan chức rất mong muốn có được thỏa thuận cấm vận từ lâu trước khi diễn ra hội nghị thượng đỉnh vào cuối tháng 5 của các nhà lãnh đạo EU.

Theo các nhà chức trách, Bộ Tài chính Mỹ lo ngại về tác động kinh tế của việc EU đề xuất cấm bảo hiểm cho các tàu chở dầu của Nga, điều này sẽ ngăn chặn hiệu quả việc vận chuyển dầu xuất khẩu của Nga.

Bà Yellen đã có bài phát biểu tại Bỉ hôm thứ Ba (17/5) kêu gọi châu Âu tăng cường viện trợ tài chính cho Ukraine trong chiến tranh, vào thời điểm các thượng nghị sĩ Mỹ chuẩn bị thông qua gói viện trợ gần 40 tỷ USD. Một trong những vấn đề trong chương trình nghị sự của G-7 là hỗ trợ tài chính cho Ukraine.

Đồng thời, vị chủ tịch cũng tuyên bố rằng Mỹ và Liên minh châu Âu nên hợp tác để gây áp lực lên Trung Quốc để điều chỉnh hành vi kinh tế, như một phần trong chiến dịch rộng lớn hơn của bà Yellen nhằm hạn chế sức mạnh kinh tế của các đối thủ cạnh tranh chính trị tiềm năng.

Bà nói: “Chúng ta đã trở nên quá dễ bị tổn thương trước việc các chính phủ khai thác vị thế thị trường của họ về nguyên liệu, công nghệ hoặc sản phẩm để có được sức mạnh địa chính trị hoặc phá vỡ thị trường vì lợi ích của họ.

Hạn chế nguồn thu của Nga từ việc bán năng lượng trong khi bảo vệ nền kinh tế châu Âu và toàn cầu là một thế” tiến thoái lưỡng nan” đối với phương Tây khi nước này tìm cách trừng phạt Nga vì hành vi tấn công lên Ukraine.

Mặc dù không có trong chương trình nghị sự chính thức của hội nghị G-7 trong tuần này, nhưng liệu có nên áp đặt thuế quan hay một cơ chế giới hạn giá nào khác đối với dầu của Nga hay không sẽ là chủ đề tranh luận trọng tâm.

Các nhà chức trách châu Âu cũng lo ngại về việc giá năng lượng tăng do các nỗ lực của phương Tây nhằm cắt giảm nguồn thu từ năng lượng của Nga.

Tuần trước tại Hoa Kỳ, Thủ tướng Ý Mario Draghi tuyên bố rằng ông đã thảo luận với Tổng thống Biden về triển vọng áp dụng hạn chế giá đối với dầu và khí đốt của Nga, cũng như việc hình thành các-ten của người mua để mua năng lượng.

Hôm thứ Hai (16/5), Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis cho biết tại Nhà Trắng rằng Mỹ và châu Âu nên làm việc cùng nhau để cắt giảm chi phí năng lượng, đặc biệt là khí đốt.

Lê Na (Theo WSJ)