Trong số những người vướng vào vòng lao lý, có người đã từng có công lao với đất nước, đã từng được trui rèn qua nhiều thử thách trong những thời điểm vô cùng khó khăn. Nhưng, trước sự lôi kéo của vật chất tầm thường, trước sự tha hóa do không thường xuyên tu dưỡng, họ đã không giữ được mình và gục ngã bởi sự cám dỗ của đồng tiền.

1. Đinh La Thăng – Trịnh Xuân Thanh.

Những ngày đầu tiên của năm 2018, bị cáo Đinh La Thăng, Trịnh Xuân Thanh cùng 20 đồng phạm bị đưa ra xét xử trong vụ án “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” và “Tham ô tài sản” xảy ra tại Tập đoàn Dầu khí (PVN) và Tổng công ty cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC). Một tín hiệu cho thấy công tác phòng chống tham nhũng không có "vùng cấm", không có ngoại lệ.

Đinh La Thăng và Trịnh Xuân Thanh tại tòa

Lần đầu tiên trong lịch sử tố tụng Việt Nam, một người từng là Ủy viên Bộ Chính trị bị khởi tố, truy tố và đưa ra xét xử. Hậu quả của vụ án là hết sức nghiêm trọng. Số tiền thiệt hại vô cùng lớn. Ngoài việc gây thiệt hại ban đầu như đã xác định, việc làm trên của các bị cáo đã làm chậm tiến độ dự án, làm đội vốn đầu tư gần chục ngàn tỷ đồng; khi có vốn tạm ứng thì sử dụng tùy tiện, trái nguyên tắc gây thất thoát lớn vốn Nhà nước. Trong vụ án này, không chỉ ông Đinh La Thăng phải chịu trách nhiệm hình sự, mà còn kéo theo hàng loạt cán bộ lãnh đạo chủ chốt của Tập đoàn, các đơn vị thành viên PVN, đã bị xử lý, trong đó nhiều chuyên gia, nhà khoa học trong ngành dầu khí cũng vì đây mà tha hóa, biến chất, như Trịnh Xuân Thanh là một điển hình. 

2. Hà Văn Thắm.

Trong năm 2018, nhiều vụ án lớn trong lĩnh vực ngân hàng đã được đưa ra xét xử, như vụ án Hà Văn Thắm và đồng phạm xảy ra tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Dương (Oceanbank); Vụ án xảy ra tại Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) liên quan việc PVN góp vốn 800 tỷ đồng vào Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Dương (Oceanbank); vụ án xảy ra tại Ngân hàng thương mại cổ phần Xây dựng Việt Nam (VNCB); vụ án xảy ra tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đông Á (DAB)...

Cựu Chủ tịch OceanBank Hà Văn Thắm.

Trong đó nổi lên là sự cấu kết giữa doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp nhà nước và các cơ quan chức năng để trục lợi, với các hành vi chủ yếu vi phạm vào các tội: Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản, thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng… Các hành vi phạm tội không chỉ gây thiệt hại cho doanh nghiệp, các cá nhân liên quan, mà còn gây tổn hại nặng nề cho nền kinh tế.

3. Đinh Ngọc Hệ (Út “trọc”)

Cựu thượng tá Quân đội Út "trọc", nguyên Phó tổng giám đốc Tổng công ty Thái Sơn) cũng là cái tên được dư luận quan tâm năm 2018.

Cựu thượng tá Quân đội Đinh Ngọc Hệ (Út "trọc")

Hầu tòa sơ thẩm hôm 30/7 về hai tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ và Sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức, ông Hệ được xác định đã thế chấp, cho thuê mượn nhiều ôtô trái quy định để thu về hơn 6 tỷ đồng.

Ngoài ra, Út “trọc” còn cùng đồng phạm làm giấy hồ sơ giả để hợp thức 20.000 lít xăng kém chất lượng và sử dụng bằng đại học giả để nâng lương, thăng quân hàm, bổ nhiệm chức vụ.  Tòa án quân sự Quân khu 7 tuyên Đinh Ngọc Hệ 10 năm tù tội lợi dụng chức vụ, 2 năm tù tội sử dụng tài liệu giả. Tổng hình phạt bị cáo phải lĩnh 12 năm tù.

4. Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ “nhôm”)

Vụ án Vũ “nhôm” là một trong những cái tên được nhắc đến nhiều nhất, bởi “bóc gỡ” được đường dây liên quan đến Vũ “nhôm” từ Trung ương tới địa phương đã phơi bày mối liên kết trong bóng tối giữa những kẻ “mafia” đội lốt doanh nghiệp với các quan chức tham nhũng.

Trước đó, TAND  Hà Nội tuyên 9 năm tù với Phan Văn Anh Vũ  về tội cố ý làm lộ bí mật Nhà nước.

Vũ "nhôm" (giữa). 2 cựu Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng Trần Văn Minh và Phan Hữu Chiến

Tại phiên phúc thẩm hồi cuối tháng 10, TAND Cấp cao tại Hà Nội chấp nhận một phần kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt của bị cáo Vũ, sửa một phần bản án sơ thẩm, tuyên phạt bị cáo Phan Văn Anh Vũ 8 năm tù về tội cố ý làm lộ bí mật Nhà nước.

Tháng 11 vừa qua, Phan Văn Anh Vũ tiếp tục hầu tòa do liên quan vụ án xảy ra tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á (DAB). Trong vụ án này, Vũ “nhôm” bị cáo buộc chiếm đoạt 203 tỷ đồng của DAB.

Ngoài ra, Vũ “nhôm” cùng Chủ tịch HĐTV DAB Trần Phương Bình và đồng phạm còn bị cáo buộc gây thiệt hại cho DAB hơn 3.600 tỷ đồng. TAND TP.HCM sau đó đã tuyên Phan Văn Anh Vũ mức án 17 năm tù. Cộng 8 năm tù ở bản án trước đó thì tổng hình phạt Vũ “nhôm” phải lĩnh là 25 năm tù. Còn ông Trần Phương Bình nhận án chung thân.

2 cựu thứ trưởng công an Bùi Văn Thành, Trần Việt Tân

Đáng chú ý, trong thời gian Phan Văn Anh Vũ bị điều tra, gần 30 người trong đó có nhiều cán bộ cấp cao bị khởi tố do liên quan sai phạm của Vũ “nhôm”.

Nguyên chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Văn Minh và Văn Hữu Chiến cùng nguyên Phó chủ tịch TP.HCM Nguyễn Hữu Tín và người đồng cấp Nguyễn Thành Tài được xác định buông lỏng quản lý đất đai và tài sản công dẫn đến việc bị Vũ “nhôm” thâu tóm. Còn 2 cựu thứ trưởng công an Trần Việt Tân, Bùi Văn Thành bị khởi tố do thiếu trách nhiệm trong sai phạm của Vũ “nhôm”.

5. Phan Văn Vĩnh – Nguyễn Thanh Hóa.

Trước đó, cựu Tổng cục trưởng Tổng cục cảnh sát Phan Văn Vĩnh bị đưa ra xét xử sơ thẩm tại TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. 92 bị cáo và hơn 1.300 tỷ được thu hồi là những con số xô đổ mọi kỷ lục được xác lập tại các vụ đại án phanh phui trước đó.

2 cựu tướng công an Nguyễn Thanh Hóa và Phan Văn Vĩnh.

Trong hơn 2 tuần phiên tòa diễn ra, bất ngờ lớn nhất là việc cựu Thủ trưởng cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an Phan Văn Vĩnh và cấp dưới Nguyễn Thanh Hóa (cựu Cục trưởng cảnh sát phòng chống tội phạm công nghệ cao) không được áp dụng các tình tiết giảm nhẹ để tuyên án dưới khung và phải nhận mức án cao hơn viện kiểm sát đề nghị.

Với hành vi đáng phải lên án hơn các bị cáo khác trong vụ án, ông Vĩnh lĩnh 9 năm tù. Còn Nguyễn Thanh Hóa do ngoan cố, đổ lỗi cho người khác nên phải nhận án kịch khung 10 năm tù. Trong vụ án này, trùm cờ bạc Nguyễn Văn Dương, Phan Sào Nam lần lượt lĩnh 10 và 5 năm tù.

6. Trần Bắc Hà.

Ngày 29/11/2018, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) đã thực hiện tống đạt các Quyết định và thi hành Lệnh bắt, khám xét đối với 4 bị can có liên quan đến vụ án “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” xảy ra tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu từ và phát triển Việt Nam (BIDV).

Cựu Chủ tịch BIDV Trần Bắc Hà.

Căn cứ kết quả điều tra, tài liệu chứng cứ đã thu thập được, ngày 22/11/2018, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (CO3) ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự số 46/C03-P13 về tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” xảy ra tại Ngân hàng BIDV; cùng ngày đã ra Quyết định khởi tố bị can, Lệnh khám xét đối với 4 bị can.

Cuối tháng 6, Uỷ ban Kiểm tra Trung ương đề nghị kỷ luật khai trừ Đảng với ông Trần Bắc Hà do làm ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức Đảng và Ngân hàng BIDV; gây bức xúc trong xã hội.

Theo kết luận của Uỷ ban Kiểm tra Trung ương, cựu chủ tịch BIDV đã vi phạm quy trình, thủ tục, thẩm quyền, quy định về tín dụng trong việc phê duyệt chủ trương, quyết định một số khoản cho vay, bảo lãnh, đầu tư, quản lý nợ.

7. Tất Thành Cang.

 Ngày 4/11 Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TP.HCM đã đề nghị Trung ương xem xét kỷ luật ông Tất Thành Cang vì có liên đới trách nhiệm trong việc chấp thuận chủ trương chuyển nhượng và chủ trương bán chỉ định hơn 30ha đất cho Công ty Quốc Cường Gia Lai.

Cựu Phó bí thư thường trực Thành ủy TP.HCM Tất Thành Cang.

Đến 15/11 Ủy ban Kiểm tra Trung ương ra thông cáo khẳng định: “Những vi phạm của đồng chí Tất Thành Cang là rất nghiêm trọng, gây bức xúc trong xã hội, làm ảnh hưởng lớn đến uy tín của Thành ủy, đến mức phải xem xét, thi hành kỷ luật.

Hai hành vi sai phạm của ông Cang được Ủy ban kiểm tra Trung ương đề cập đến là “vi phạm thẩm quyền, nguyên tắc, quy trình xử lý công việc, vi phạm quy định của Thành ủy về quản lý, sử dụng tài sản tại các doanh nghiệp thuộc sở hữu Đảng bộ Thành phố” và “vi phạm quy định pháp luật về đất đai và quản lý đầu tư xây dựng trong việc ký quyết định phê duyệt dự án và ký tắt hợp đồng dự án đầu tư xây dựng 4 tuyến đường chính trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm”.

Tại hội nghị Trung ương 9, Ban Chấp hành Trung ương khóa XII đã tiến hành xem xét thi hành kỷ luật ông Tất Thành Cang, Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành uỷ Thành phố Hồ Chí Minh bằng hình thức cách chức Uỷ viên Trung ương Đảng khoá XII; Phó Bí thư thường trực Thành uỷ, Uỷ viên Ban Thường vụ Thành uỷ Thành phố Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2015 - 2020, vì đã có những khuyết điểm, vi phạm rất nghiêm trọng. 

Đắc Nguyên