Tuy nhiên, phần lớn địa nhiệt vốn được khai thác thông qua các nguồn nước nóng ngầm để sản xuất điện vẫn chưa được tận dụng tối đa. Nguyên nhân chính là do những rào cản về tài chính, quy định và sự phản đối của cộng đồng đã kìm hãm sự phát triển của ngành này.

Địa nhiệt, nguồn năng lượng sạch và dồi dào 

Các quốc gia có tiềm năng địa nhiệt lớn, như Mỹ, Indonesia và Philippines, thường nằm ở những khu vực địa chất hoạt động mạnh. Tại đây, nước nóng hoặc hơi nước tự nhiên được đưa lên bề mặt Trái đất qua các hoạt động núi lửa hoặc có thể được khai thác bằng cách khoan ở độ sâu nông.

Các chuyên gia đánh giá cao các nhà máy địa nhiệt vì khả năng hoạt động liên tục, ổn định, không phụ thuộc vào thời tiết và có tuổi thọ cao.

Khi thế giới đang dần chuyển đổi sang sử dụng năng lượng xanh, nhu cầu về điện địa nhiệt cũng tăng lên đáng kể. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, sản lượng điện địa nhiệt tại Đông Nam Á dự kiến sẽ tăng gấp 10 lần từ năm 2020 đến năm 2050, đạt 276 triệu megawatt/giờ.

Với những ngọn núi lửa đang bốc hơi và những hồ nước sôi sục, Indonesia và Philippines - hai quốc đảo Đông Nam Á nằm trên "Vành đai lửa" hoạt động địa chất mạnh - là quốc gia sử dụng năng lượng địa nhiệt lớn thứ hai và thứ ba trên thế giới, với một số tiềm năng địa nhiệt cao nhất.

Tuy nhiên, Indonesia chỉ sử dụng chưa đến 1/10 trữ lượng khổng lồ của mình, chiếm 6% nguồn cung cấp điện. Ở Philippines, khoảng 8% công suất địa nhiệt đã được phát triển, đáp ứng 14,6% nhu cầu năng lượng, trở thành nguồn năng lượng tái tạo lớn nhất của nước này.

Cả hai nước đều có kế hoạch mở rộng việc sử dụng năng lượng địa nhiệt khi họ chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch: Indonesia đặt mục tiêu tăng tỷ lệ phát điện địa nhiệt lên ít nhất 8% vào năm 2030, biến nó thành nguồn năng lượng tái tạo lớn thứ hai sau thủy điện. Chính phủ Philippines đang nhắm đến một số dự án để tăng cường công suất địa nhiệt bằng cách thêm gần 1,5 gigawatt, gần gấp đôi mức sử dụng hiện tại.

Nhưng giai đoạn thăm dò phát triển địa nhiệt - khi các công ty tiến hành thử nghiệm và khoan để xác định quy mô, nhiệt độ, áp suất và tỷ lệ sản xuất tiềm năng của các địa điểm - rất tốn kém và rủi ro. Điều đó khiến việc thu hút vốn để phát triển trở nên khó khăn, Shigeru Yamamura, một chuyên gia năng lượng tại Ngân hàng Phát triển Châu Á, cho biết.

“Đó là phần khó khăn nhất đối với các nhà phát triển, vì (về mặt tài chính) họ không thể tự mình chịu 100% rủi ro trong quá trình thăm dò”, Yamamura nói với The Associated Press.

Tài chính khí hậu cho phát triển địa nhiệt ở hầu hết các quốc gia Đông Nam Á còn hạn chế, chỉ chiếm 9% số tiền tài trợ dành cho Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) - một khối chính trị và kinh tế gồm mười quốc gia trong khu vực, bao gồm Indonesia và Philippines.

Một báo cáo năng lượng ASEAN năm 2024 cho biết "tài chính kết hợp" sử dụng cả nguồn công và tư, trợ cấp và trái phiếu xanh có thể giúp thu hẹp khoảng cách.

Quyết tâm khai thác và những rào cản

Chính phủ Philippines đã công bố các kế hoạch đấu giá năng lượng xanh cho năng lượng địa nhiệt và đang chuẩn bị một "kế hoạch lưới điện xanh thông minh" ưu tiên năng lượng tái tạo - rất quan trọng để cho phép các nhà phát triển tư nhân nhận được tài chính từ các ngân hàng. Yamamura cho biết, đây là tín hiệu tiến bộ trong hỗ trợ chính sách cho đầu tư.

Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto đã tập trung vào địa nhiệt như một phần của quá trình chuyển đổi năng lượng của đất nước. Bộ Năng lượng và Tài nguyên Khoáng sản cho biết họ đang nỗ lực để rút ngắn thời gian cấp phép và xem xét các cách để tăng tỷ lệ lợi nhuận đầu tư vào các dự án địa nhiệt. Công ty điện lực nhà nước, Perusahaan Listrik Negara, cũng cho biết họ cam kết tăng cường phát triển năng lượng địa nhiệt.

Ngân hàng Thế giới đang cung cấp khoản vay 150 triệu đô la để mở rộng quy mô đầu tư của Indonesia vào năng lượng địa nhiệt bằng cách giảm thiểu rủi ro trong giai đoạn thăm dò ban đầu. Quỹ Khí hậu Xanh và Quỹ Công nghệ Sạch đang cung cấp khoản vay 127,5 triệu đô la.

Nhưng ngay cả khi vấn đề tài chính được đảm bảo, sự phản đối của cộng đồng có thể kìm hãm quá trình phát triển.

Tại Indonesia, một số người dân đã phản đối các dự án, họ lo ngại về an toàn và môi trường: Một số địa điểm địa nhiệt ở Indonesia đã xảy ra rò rỉ khí đốt chết người trong năm năm qua. Một số cộng đồng ở Indonesia cũng không hiểu năng lượng địa nhiệt là gì và họ có thể hưởng lợi từ sự phát triển của nó như thế nào.

Các cuộc biểu tình tại các địa điểm địa nhiệt ở Philippines đã khiến ít nhất một công ty phải trả tiền bồi thường cho các nhóm người bản địa lo ngại về sự suy thoái đất đai do phát triển địa nhiệt gây ra.

Hà Trang (theo AP)