Cách trung tâm TP Thanh Hóa khoảng 150 km về phía Tây Bắc, chợ phiên phố Đoàn được nhiều người biết tới là một phiên chợ độc đáo ở vùng cao Thanh Hóa. Chợ phố Đoàn còn được gọi là chợ phố Đòn đã có từ hàng trăm năm nay, vốn là một khu chợ có từ thời Pháp thuộc.

Khuôn viên Chợ phố Đoàn có diện tích chừng hơn 1.000 m2 đất xây ki ốt và tiểu thương ngồi buôn bán tràn dọc mép đường tỉnh lộ 521 B, thuộc địa bàn xã Lũng Niêm. Vào thập niên 80 khi mới hình thành khu chợ tạm, chợ Phố Đoàn trở nên nổi tiếng, độc lạ của xứ Thanh với cảnh tiểu thương, con buôn, chủ, tớ mua bán, trao đổi hàng hoá từ vàng cám lấy tiền, đồ dùng sinh hoạt. Cũng từ đó, người ta hay ví von: "Nhất phố Đoàn, nhì Sài Gòn".

Chợ phiên phố Đoàn chỉ họp vào sáng thứ 5 và Chủ nhật hàng tuần. Tại đây, người dân bày bán đủ các loại sản vật địa phương từ truyền thống tới hiện đại như: thổ cẩm, vật dụng sản xuất, sinh hoạt, rau rừng, cam quýt, rượu cần, cua ốc, chuột, sóc rừng, tới các sản phẩm kim khí vàng bạc…

Với người dân nơi đây, để có mặt tại chợ, họ thường phải dậy rất sớm để chuẩn bị hàng hóa, bởi chợ họp từ mờ sáng cho tới gần trưa là kết thúc. Để đem được hàng hóa xuống chợ, nhiều người đã phải đi hàng chục cây số, thậm chí nhiều người phải băng rừng, lội suối để cõng, gùi hàng hóa xuống chợ.

Bà Hà Thị Anh, xã Lũng Niêm, huyện Bá Thước cho biết, từ sáng sớm tinh mơ người dân từ các bản trong vùng đã í ới gọi nhau xuống chợ. Người thì vài bó rau, vài con gà, vài chục trứng hay thậm chí vài nắm me chua cũng đem xuống chợ phiên. Có khi là bán lấy tiền, có khi lại đổi ngang cho nhau nhưng rất vui. Từ ngày có du lịch phát triển, khách du lịch đông, người dân cũng bán được nhiều hàng hơn.

Việc xuống chợ với người dân không đơn thuần chỉ là buôn bán hàng hóa mà còn là dịp để họ được giao lưu văn hóa, gặp gỡ, hỏi thăm nhau. Đặc biệt, việc buôn bán ở chợ không nhất thiết phải dùng tiền, họ có thể đổi các loại hàng hóa có giá trị tương đương nhau nếu người này có cái này nhưng thiếu cái kia và ngược lại, chỉ cần thoải mái và vui vẻ.

Theo một số người dân nơi đây chia sẻ, ngày xưa, chợ phố Đoàn gần như chỉ bán những sản vật của đồng bào các dân tộc thiểu số sinh sống tại địa phương như: nếp nương, măng khô, cá suối, thổ cẩm, rượu cần.

Sau này, cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, chợ phố Đoàn trở nên tấp nập, nhộn nhịp hơn với sự có mặt của hầu hết các mặt hàng thiết yếu phục vụ nhu cầu cuộc sống hiện đại. Mặc dù vậy, những sản vật địa phương vẫn là hàng hóa truyền thống làm nên nét độc đáo của chợ phiên.

Lần đầu ghé thăm chợ phiên phố Đoàn, anh Hà Minh Tuấn (TP Sầm Sơn, Thanh Hoá) chia sẻ, là khách du lịch từ thành phố lên đây, anh thích nhất là mua hạt mắc khén về làm quà cho người thân vì nó có mùi đặc trưng của núi rừng. Anh cũng khá ấn tượng khi có nhiều người phụ nữ cao niên cũng tham gia chợ phiên chỉ với vài ba bó rau dớn hay buồng chuối nho nhỏ. Các mặt hàng này đều được bày bán tuy đơn sơ nhưng rất đẹp mắt, ấn tượng.

Dù đã tồn tại hàng chục năm, cuộc sống cũng đã thay đổi rất nhiều, thế nhưng phiên chợ phố Đoàn vẫn thu hút được nhiều người tới chợ, thậm chí có thời điểm có hàng ngàn người tới tham dự phiên chợ độc đáo này.

Được biết, trong đề án phát triển du lịch cộng đồng tại địa phương, huyện Bá Thước đã có chủ trương gìn giữ nét truyền thống của phiên chợ, giúp khách du lịch có thêm nhiều lựa chọn để khám phá khi về với vùng đất và con người nơi đây.

Không chỉ góp phần làm phong phú đời sống vật chất, tinh thần của các đồng bào sinh sống tại vùng cao tỉnh Thanh Hóa, chợ phiên phố Đoàn còn là nơi giúp lưu giữ những nét văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc nơi này. Đồng thời phiên chợ này ngày càng được đông đảo du khách gần xa ghé thăm và tìm hiểu góp phần quảng bá phát triển du lịch Pù Luông trong thời gian vừa qua.

Một số hình ảnh ghi nhận tại chợ phiên phố Đoàn: 

Hà Anh