Nga - Iran "bắt tay" phát triển thương mại bất chấp các lệnh trừng phạt

Thứ năm, 22/12/2022 06:05 AM - 0 Trả lời

(CLO) Nga và Iran đang xây dựng một tuyến đường thương mại xuyên lục địa mới kéo dài từ rìa phía Đông của Châu Âu đến Ấn Độ Dương, một đoạn đường dài 3.000 km nằm ngoài tầm với của bất kỳ sự can thiệp nào của nước ngoài.

Theo Bloomberg đưa tin, hai nước đang chi hàng tỷ đô la để tăng tốc độ vận chuyển hàng hóa dọc theo các con sông và tuyến đường sắt nối với biển Caspian. Dữ liệu theo dõi tàu do Bloomberg tổng hợp cho thấy hàng chục tàu của Nga và Iran - bao gồm cả một số tàu đang chịu lệnh trừng phạt - đã miệt mài đi trên tuyến đường này.

Nga và Iran, dưới áp lực to lớn từ các biện pháp trừng phạt, đang hướng về nhau và cả về phía đông. Mục tiêu là bảo vệ các liên kết thương mại khỏi sự can thiệp của phương Tây và xây dựng những liên kết mới với các nền kinh tế khổng lồ và đang phát triển nhanh của châu Á.

nga  iran bat tay phat trien thuong mai bat chap cac lenh trung phat hinh 1

Cảng Chabahar, Iran đang được tiến hành xây dựng. Ảnh vệ tinh: Maxar Technologies.

Các tuyến đường thương mại từ Nga đến châu Á

Theo nhận định của giới chuyên gia, cả Nga và Iran đều quan tâm đến việc thiết lập chuỗi cung ứng chống lại các lệnh trừng phạt.

Hành lang thương mại mới nổi sẽ cho phép Nga và Iran có các tuyến đường thuận tiện và ngắn hơn.

Đầu tháng này, khi liệt kê những lợi ích mà đất nước mình đạt được từ cuộc chiến ở Ukraine, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết Biển Azov “đã trở thành vùng biển nội địa” đối với Nga.

Từ đó, mạng lưới sông, biển và đường sắt mở rộng đến các trung tâm của Iran trên Biển Caspian và cuối cùng là Ấn Độ Dương. Ông Putin cũng đã đánh dấu tầm quan trọng của phần cuối hành lang đó.

nga  iran bat tay phat trien thuong mai bat chap cac lenh trung phat hinh 2

Kể từ khi bị phương Tây "xa lánh", Nga đã tăng xuất năng lượng sang châu Á. Ảnh: Oilprice.

Tại một diễn đàn kinh tế vào tháng 9, ông nhấn mạnh sự cần thiết phải phát triển cơ sở hạ tầng tàu biển, đường sắt và đường bộ dọc theo tuyến đường “sẽ mang đến cho các công ty Nga những cơ hội mới để thâm nhập thị trường Iran, Ấn Độ, Trung Đông và Châu Phi, đồng thời sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho nguồn cung ứng từ các nước này.”

Theo một nhà phân tích, ước tính Nga và Iran đang đầu tư tới 25 tỷ USD vào hành lang thương mại nội địa, giúp tạo thuận lợi cho dòng hàng hóa mà phương Tây muốn ngăn chặn. Người này nhận định: “Hai quốc gia đang chơi trò mèo vờn chuột. “Họ sẽ khám phá tất cả các kẽ hở để vận chuyển các sản phẩm và vũ khí bị cấm.”

Hàng loạt các động thái này đang lọt vào tầm ngắm của Mỹ và các đồng minh, quan chức chuyên áp các lệnh trừng phạt hàng đầu của Mỹ, James O’Brien, cho rằng sau khi công bố các lệnh trừng phạt mới vào tuần trước nhắm vào các giám đốc điều hành của Đường sắt Nga. “Chúng tôi lo ngại về bất kỳ nỗ lực nào nhằm giúp Nga trốn tránh các biện pháp trừng phạt.”

Các con tàu đi trên sông Don và sông Volga có truyền thống buôn bán các mặt hàng năng lượng và nông nghiệp. Được biết, Iran là nhà nhập khẩu ngũ cốc lớn thứ ba của Nga, tuy nhiên, phạm vi sẽ được mở rộng. Hai nước đã công bố một loạt thỏa thuận kinh doanh mới bao gồm hàng hóa bao gồm tua-bin, polyme, vật tư y tế và phụ tùng ô tô. Nga cũng cung cấp nhiên liệu hạt nhân và linh kiện cho lò phản ứng của Iran ở Bushehr.

Nga cần bù đắp cho sự đổ vỡ đột ngột trong quan hệ thương mại với châu Âu, vốn là đối tác thương mại lớn nhất trước chiến tranh, cũng như tìm cách giải quyết các lệnh trừng phạt của Mỹ và Liên minh châu Âu.

Có rất nhiều trở ngại mà cả Nga và Iran đều đang phải chi mạnh tay để vượt qua chúng.

Hoạt động tàu giữa Nga và Iran

Công ty IRISL có trụ sở tại Tehran đã đầu tư 10 triệu đô la vào một cảng dọc theo sông Volga, Cơ quan Thông tấn Lao động bán chính thức của Iran đưa tin vào tháng trước. Mục đích là tăng gần gấp đôi công suất hàng hóa tại cảng Solyanka ở thành phố Astrakhan của Nga, lên 85.000 tấn mỗi tháng.

Bên trong biên giới của mình, Iran đang đổ vốn vào các nhà ga nơi hàng hóa có thể được lăn xuống tàu và lên các tuyến đường sắt chạy dọc đất nước từ Caspian đến Vịnh Ba Tư. Đồng thời, quốc gia này cũng đang mở rộng mạng lưới đường sắt đã chạy khoảng 16.000 km và là một phần trong Danh sách Di sản Thế giới của Unesco.

nga  iran bat tay phat trien thuong mai bat chap cac lenh trung phat hinh 3

Tổng thống Iran Ebrahim Raisi và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh Getty Images.

Ước tính, các phái đoàn thương mại đang di chuyển giữa Iran và Nga với tần suất tịnh tiến, kéo thương mại song phương lên một tầm cao mới, ước tính, giá trị thương mại sẽ sớm vượt quá 5 tỷ đô la. Sergey Katyrin, người đứng đầu Phòng Thương mại và Công nghiệp Nga, phát biểu tại một hội nghị ở Tehran, Iran vào tháng trước rằng có một “con đường rõ ràng” để đạt được 40 tỷ USD giá trị sau khi hiệp định thương mại tự do giữa hai nước được ký kết.

Iran đang phải nỗ lực xoay trục chính sách trong bối cảnh triển vọng khôi phục thỏa thuận năm 2015 với các cường quốc thế giới đang chững lại - nhằm dỡ bỏ các lệnh trừng phạt để đổi lấy các hạn chế đối với chương trình hạt nhân của nước này.

Các quan chức Iran tuyên bố, họ hoàn toàn tập trung vào “trục phía Đông” – loại bỏ mọi kế hoạch khôi phục quan hệ kinh tế với châu Âu và thay vào đó theo đuổi một loạt thỏa thuận thương mại và năng lượng với Nga, Trung Quốc và các quốc gia Trung Á.

Trung Quốc và Nga đã là thành viên của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải, một tổ chức kinh tế-an ninh đang đưa Iran trở thành thành viên thứ chín.

Trong đó, Trung Quốc và Iran đều sắp đạt được tư cách thành viên trong Liên minh Kinh tế Á-Âu, điều này sẽ giúp thương mại tự do giữa các quốc gia trở nên khả thi. Một thể chế khác liên kết các nền kinh tế trong và ngoài khu vực là nhóm BRICS. Ban đầu bao gồm Brazil, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc, giờ đây nó bao gồm cả Nam Phi và sẵn sàng mở rộng hơn nữa.

Trong tất cả những điều này, một số nhà phân tích nhận thấy tiếng vang của một ý tưởng đã có từ hơn một thế kỷ trước và được coi là nền tảng của tư duy địa chính trị. Nó tập trung vào cuộc đấu tranh giữa một cường quốc thế giới đi biển - Vương quốc Anh khi đó, Hoa Kỳ ngày nay - và những người khổng lồ trên đất liền của lục địa Á-Âu.

Đối với cả Nga và Iran, Ấn Độ là một nút quan trọng trong mạng lưới mà họ đang cố gắng xây dựng.

Tháng trước, hãng thông tấn bán chính thức Mehr đưa tin, chuyến hàng đầu tiên trị giá 12 triệu tấn ngũ cốc của Nga tới Ấn Độ đã quá cảnh Iran. Dòng chảy thương mại có thể tăng lên nếu Iran thành công trong việc kết nối khu phức hợp Cảng Chabahar còn dang dở và đang bị trì hoãn nhiều ở Ấn Độ Dương (một dự án do Ấn Độ đã đầu tư) với mạng lưới tàu hỏa đường dài của nước này.

Chabahar cho đến nay đã được miễn trừ khỏi các biện pháp trừng phạt của Hoa Kỳ, nhưng nó có thể thu hút sự giám sát mới từ Washington.

nga  iran bat tay phat trien thuong mai bat chap cac lenh trung phat hinh 4

Cảng Chabahar, cảng đại dương duy nhất ở Iran, nằm ở Vịnh Ô-man trên bờ biển phía đông nam của Iran. Ảnh: Internet.

Theo Bharath Gopalswamy, giám đốc điều hành của District Consultancy LLC, một cố vấn thương mại có trụ sở tại Washington, điều đó cho thấy điều gì có lẽ là mối đe dọa lớn nhất đối với nước cờ giữa Nga và Iran nhằm trốn tránh các lệnh trừng phạt.

Thành công hay thất bại nằm ngoài tầm kiểm soát của chính hai quốc gia. Điều này sẽ phụ thuộc vào việc liệu các quốc gia khác, từ Ấn Độ đến Trung Đông – những quốc gia đang bị Mỹ và các đồng minh thúc giục tuân thủ các biện pháp trừng phạt.

Khánh Vy (Theo Bloomberg)

Bình Luận

Tin khác

Doanh thu từ dầu mỏ của Nga đã giảm 30% kể từ tháng 6

Doanh thu từ dầu mỏ của Nga đã giảm 30% kể từ tháng 6

(CLO) Giá trị xuất khẩu dầu thô của Nga đã giảm mạnh gần 30% kể từ cuối tháng 6 do giá chuẩn quốc tế giảm kéo theo giá trị của các loại dầu thô của nước này, Bloomberg ước tính.

Thị trường - Doanh nghiệp
Giá xăng tăng nhẹ, giá bán vẫn dưới 20.000 đồng/lít

Giá xăng tăng nhẹ, giá bán vẫn dưới 20.000 đồng/lít

(CLO) Từ 15h chiều nay (19/9), giá xăng trong nước tăng nhẹ không đáng kể. Sau điều chỉnh, giá bán vẫn dưới 20.000 đồng/lít.

Thị trường - Doanh nghiệp
Hậu trung thu, quầy bánh ế đồng loạt hạ giá 'sập sàn'

Hậu trung thu, quầy bánh ế đồng loạt hạ giá 'sập sàn'

(CLO) Hậu Trung thu là thời điểm vàng để người tiêu dùng săn lùng bánh trung thu đại hạ giá, nhưng thực tế cho thấy, ngay cả với những chương trình khuyến mãi hấp dẫn, giảm giá sâu, nhiều quầy hàng di động vẫn gặp khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm.

Thị trường - Doanh nghiệp
Xả thải vượt quy chuẩn từ 10 lần trở lên, doanh nghiệp sản xuất bia tại Bắc Ninh bị phạt 192 triệu đồng

Xả thải vượt quy chuẩn từ 10 lần trở lên, doanh nghiệp sản xuất bia tại Bắc Ninh bị phạt 192 triệu đồng

(CLO) Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Đào Quang Khải vừa ký Quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với Công ty Thương mại và Sản xuất An Thịnh.

Thị trường - Doanh nghiệp
Ấn Độ sẽ tiếp tục mua dầu thô giá rẻ của Nga

Ấn Độ sẽ tiếp tục mua dầu thô giá rẻ của Nga

(CLO) Ấn Độ sẽ tiếp tục mua dầu và khí đốt với giá thấp nhất có thể từ nguồn cung dầu thô của Nga, Bộ trưởng Dầu mỏ Ấn Độ Hardeep Singh Puri trả lời Reuters tại hội nghị Gastech ở Houston.

Thị trường - Doanh nghiệp