Các tàu mới sẽ có tên là Knyaz Potemkin và Dmitry Donskoy, và sẽ nâng tổng số tàu ngầm tên lửa đạn đạo chạy bằng năng lượng hạt nhân loại Borei, được gọi tắt là SSBN, đang được chế tạo lên 5 chiếc.

Buổi lễ cũng đánh dấu việc đóng thêm hai tàu ngầm chạy diesel-điện và hai tàu hộ tống. Hải quân Nga đã từng cho biết họ sẽ bắt đầu ngừng hoạt động tàu Ekaterinburg, một trong bảy chiếc SSBN loại Delta IV.

Kể từ khi SSBN đầu tiên của Nga được đưa vào hoạt động vào năm 1960, Liên Xô và hiện nay là Nga đã vận hành 5 loại tàu ngầm tên lửa đạn đạo, một số trong số chúng có phân loại của riêng mình.

Các sự kiện năm nay cho thấy Nga hiện đang tăng tốc hiện đại hóa hạm đội SSBN vốn đã bị các đối thủ lo sợ từ lâu.

Những chiếc SSBN đầu tiên

Những chiếc SSBN đầu tiên được biên chế cho Hải quân Liên Xô là những chiếc thuộc loại Hotel. Được mô phỏng theo loại November, tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân đầu tiên của Liên Xô, tám tàu ​​loại Hotel được đóng từ năm 1958 đến năm 1962.

Vũ khí trang bị duy nhất của chúng là ba tên lửa được đặt trong các hầm chứa ngay phía sau cánh buồm, tương tự như các tàu ngầm tên lửa đạn đạo chạy bằng điện-diesel của Hải quân Liên Xô trước đó.

Ban đầu chúng được trang bị tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm R-13, nhưng tên lửa này chỉ có thể được phóng khi tàu đã nổi lên. Những nâng cấp sau đó đối với hệ thống phóng đã cho phép tàu ngầm loại Hotel có thể bắn khi chìm dưới nước.

Các tàu ngầm hạng Hotel được chế tạo gấp rút để theo kịp Hải quân Hoa Kỳ, nơi đưa vào hoạt động chiếc tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân đầu tiên trên thế giới, USS Nautilus, vào năm 1954.

Năm 1961, khi đang thực hiện một nhiệm vụ ở Bắc Đại Tây Dương, một đường ống dẫn nước làm mát bị rò rỉ gần như đã gây ra sự cố vỡ hoàn toàn lò phản ứng. 22 thủy thủ đã tiếp xúc với liều lượng bức xạ gây chết người để khắc phục sự cố rò rỉ. Tám người đã chết trong vòng một tuần, 14 người còn lại đã chết trong hai năm tiếp theo. Năm 1969, chiếc tàu SSBN đầu tiên của Nga bị hư hại trong một vụ va chạm với tàu ngầm USS Gato của Mỹ.

Tất cả các tàu ngầm đạn đạo loại Hotel đã ngừng hoạt động từ năm 1987 đến năm 1991.

SSBN Loại Yankee

Tàu ngầm loại Yankee có thiết kế mới với thân tàu có đường viền được thiết kế để giảm thiểu lực cản. 34 chiếc đã được đóng mới từ năm 1964 đến năm 1974.

Chúng được trang bị sáu ống phóng ngư lôi và 16 silo có khả năng phóng các tên lửa đạn đạo R-27 mới hơn. Năm 1977, một tàu ngầm loại Yankee, K-140, được chuyển đổi thành bệ thử nghiệm cho các khẩu phóng tên lửa đạn đạo lớn hơn. Với 12 silo, nó được đặt tên là "Yankee II".

Các tàu ngầm loại Yankee đã mang lại cho Liên Xô nền tảng đáng tin cậy đầu tiên cho các cuộc tuần tra vũ trang hạt nhân ngay bên ngoài lãnh hải của các nước thành viên NATO.

Nhưng chúng cũng đã phải đối mặt với những thất bại. Năm 1986, nước biển rò rỉ vào hầm chứa tên lửa trên tàu K-219, trộn với nhiên liệu tên lửa và gây ra một vụ nổ. Bốn thủy thủ đã thiệt mạng và chiếc tàu bị mất tích.

Từ năm 1979 đến năm 1994, các hầm chứa tên lửa trên tất cả các tàu loại Yankee đã không thể hoạt động để tuân thủ các thỏa thuận kiểm soát vũ khí khác nhau. Nhiều chiếc đã được chuyển đổi cho các mục đích sử dụng khác nhau, bao gồm thu thập thông tin tình báo, và tấn công tàu ngầm.

Đến năm 1995, tất cả các tàu loại Yankee đã ngừng hoạt động.

Loại Deltas và Typhoons

Năm 1972, Hải quân Liên Xô đưa vào sản xuất tàu ngầm tên lửa đạn đạo loại Delta đầu tiên của mình. Với tổng số 4 loại , các tàu Delta đã trở thành xương sống của hạm đội SSBN của Liên Xô và Nga trong nhiều thập kỷ.

Có tổng cộng có 43 chiếc thuyền được đóng: 18 chiếc Delta-I, 4 chiếc Delta-II, 14 chiếc Delta-III và bảy chiếc Delta-IV. 18 chiếc thuyền đầu tiên chỉ có thể chở 12 chiếc tên lửa và phần còn lại có thể chở 16.

Được trang bị dòng tên lửa R-29 Vysota, có tầm bắn từ 4.000 đến 5.000 dặm, tàu loại Delta có lợi thế lớn so với các tàu tiền nhiệm khi có thể tuần tra xa hơn nhiều so với trước đây và vẫn là một biện pháp răn đe hiệu quả. Điều này đặc biệt đúng ở sâu trong Bắc Cực.

Sự phát triển tàu ngầm tên lửa đạn đạo của Liên Xô không dừng lại ở loại Delta. Sáu chiếc SSBN cuối cùng của Liên Xô, tất cả đều thuộc loại Typhoon, là những tàu ngầm lớn nhất từng được chế tạo.

Được phát triển để đáp ứng với các tàu ngầm loại Ohio của Hải quân Hoa Kỳ, mỗi chiếc Typhoon có lượng rẽ nước khoảng 48.000 tấn, giống như một số thiết giáp hạm trong Thế chiến II. Chúng lớn đến mức có thể lắp đặt phòng xông hơi khô, bể bơi và phòng tập thể dục bên trong. Chúng cũng có khả năng triển khai trong 120 ngày.

Một chiếc Typhoon có thể phóng tới 200 đầu đạn hạt nhân vào các mục tiêu cách xa hơn 5.000 dặm.

Kích thước khổng lồ của chúng không chỉ để đe dọa. Với mục đích chủ yếu là tuần tra ở Bắc Cực, tàu Typhoons cần có khả năng phá vỡ lớp băng dày ngay lập tức. Những tàu tiền nhiệm loài Delta và loại Yankee trước đây phải tìm những phần băng yếu hơn nếu sẽ buộc phải nổi lên.

Sau khi Liên Xô giải thể vào những năm 1990, các tàu Deltas và Typhoon trở nên quá đắt để bảo trì hoàn toàn, và nhiều chiếc đã ngừng hoạt động.

Chỉ có bảy chiếc Delta IV còn phục vụ trong Hải quân Nga. Một trong số chúng, Podmoskovye, được chuyển đổi thành tàu ngầm đặc nhiệm vào năm 2016 và hiện đang thực hiện các nhiệm vụ tình báo. Chỉ có một chiếc thuyền Typhoon, Dmitriy Donskoy, vẫn đang hoạt động.

Loại Borei

Con tàu loại Borei đầu tiên, Yury Dolgorukiy, được thiết kế trong Chiến tranh Lạnh, nhưng việc đóng nó chỉ hoàn thành vào năm 1996 và hoạt động đến năm 2013. Mỗi tàu loại Borei có sáu ống phóng ngư lôi và 16 silo có khả năng phóng tên lửa RSM-56 Bulava mới, có tầm bắn hơn 5.000 dặm. 

Mặc dù nhỏ hơn Typhoon nhưng tàu Borei được coi là tàu ngầm tên lửa đạn đạo tiên tiến nhất mà Nga từng chế tạo. Chúng có thiết bị điện tử và hệ thống điều khiển mới và hệ thống đẩy phản lực bơm giúp nó hoạt động êm hơn nhiều so với các phiên bản tiền nhiệm.

Những thay đổi về thiết kế được thực hiện trong quá trình xây dựng bị trì hoãn, Borei-A hiện là loại được cải tiến, khiến chúng lớn hơn một chút và có công nghệ tiên tiến hơn. Bốn tàu Borei hiện đang được biên chế, trong đó chiếc thứ năm, Knyaz Oleg, đang thử nghiệm trên biển. Hải quân Nga dự kiến ​​sẽ có 10 chiếc Borei phục vụ vào cuối thập kỷ này.

Với kế hoạch đóng mới thêm hai "con quái vật" này, lực lượng tầm ngầm hạt nhân vốn hùng hậu của Nga càng trở nên mạnh mẽ hơn. Điều này gián tiếp gửi tới thông điệp cứng rắn tới các đối thủ của Nga.