Tuy nhiên, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ đã có một cách tiếp cận có tính đo lường hơn, tuyên bố rằng cần có thêm các cuộc đàm phán giữa Nga và Ukraine để đảm bảo an toàn cho bất kỳ tàu chở sản phẩm nào đi qua các cảng biển trong khu vực.

Phát biểu cùng với Ngoại trưởng Nga Lavrov tại Ankara, Thổ Nhĩ Kì Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kì ông Mevlüt avuşolu ca ngợi kế hoạch của Liên hợp quốc nhằm thiết lập hành lang biển cho xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine là "có thể chấp nhận được", nhưng lưu ý rằng bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải được cả Nga và Ukraine chấp nhận.

"Nhiều đề xuất đã được đưa ra đối với việc xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine sang thị trường này, trong đó phải kể đến kế hoạch của Liên hợp quốc, bao gồm một hệ thống có thể được phát triển giữa Liên hợp quốc, Ukraine, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ", ông Avuşolu tán thành "Chúng tôi nghĩ rằng nó hợp lý."

Kể từ khi Nga bắt đầu một cuộc tấn công chính thức vào cuối tháng Hai và phong tỏa các cảng ở Biển Đen của nước này (90% thương mại từ nhà xuất khẩu ngũ cốc lớn thứ năm thế giới từng đi qua), phần lớn xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine đã bị đóng băng.

Việc ngừng xuất khẩu đột ngột như vậy đã làm dấy lên lo ngại rằng cuộc xung đột Ukraine sẽ gây ra cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu, khiến hàng triệu người chết đói.

Được biết sau đó, Liên Hợp Quốc đã thúc giục Nga và Ukraine, cũng như thành viên NATO là Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia kiểm soát hoạt động thương mại hàng hải ra vào Biển Đen qua eo biển Bosphorus, đàm phán để đạt được thỏa thuận chung về một hành lang lương thực

Theo Liên Hợp Quốc, Nga và Ukraine sản xuất gần 40% lượng lúa mì được sử dụng ở châu Phi, nơi giá đã tăng khoảng 23%, nếu không kịp thời xuất khẩu lương thực đến châu lục này, hàng triệu người sẽ đói nghèo, cuộc sống khổ cực vô cùng.

Bên cạnh đó, bất kỳ hành lang ngũ cốc nào do Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian rất có thể sẽ liên quan đến các tàu chở hàng rời cảng Odesa do Ukraine kiểm soát và các cảng Biển Đen khác với sự hộ tống của hải quân Thổ Nhĩ Kỳ trước khi đến Thổ Nhĩ Kỳ và tiếp cận thị trường toàn cầu.

Ngoại trưởng Nga Lavrov đã đổ lỗi cho các lệnh trừng phạt của phương Tây làm đứt gãy chuỗi cung ứng lương thực gây nên cuộc khủng hoảng lương thực, tuyên bố rằng để đạt được thỏa thuận về hành lang ngũ cốc, Ukraine phải cho phép các tàu thương mại rời cảng của mình một cách an toàn.

Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia có quan hệ vững chắc với cả hai quốc gia trên, đã cố gắng đóng vai trò trung gian giữa hai bên trong thời gian đầu trong cuộc chiến, nhưng các cuộc thảo luận về ngừng bắn kể từ đó đã “tan thành mây khói”.

Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kì cũng đã tuyên bố rằng họ sẵn sàng tham gia vào một "cơ chế quan sát" nếu đạt được thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc.

Một thỏa thuận giữa Nga và Ukraine là bước đầu tiên cần thiết để nối lại xuất khẩu ngũ cốc, nhưng cần phải có một số yếu tố khác.

Theo các chuyên gia trong ngành vận tải biển, các vùng ven biển của Ukraine sẽ cần phải được khai thác, cung cấp bảo hiểm đặc biệt và đảm bảo mạnh mẽ về sự an toàn của tàu thuyền và nhân viên trước khi bất kỳ chủ tàu nào sẵn sàng cử một hạm đội đến Biển Đen.

Lê Na (Theo TheGuardian)