Vườn quốc gia Bến En được thành lập từ năm 1992 theo quyết định của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Thủ tướng Chính phủ). Vườn Quốc gia có tổng diện tích hơn 14.000 hecta, thuộc địa bàn 2 huyện Như Xuân, Như Thanh (Thanh Hóa).

Vườn Quốc gia Bến En có sự đan xen của nhiều dạng địa hình đồi núi, sông, suối, hồ… đã tạo nên nhiều kiểu hệ sinh thái khác nhau. Trong đó đặc trưng nổi bật nhất là hệ sinh thái rừng nhiệt đới thường xanh trên núi đất thấp, trên núi đá vôi và hệ sinh thái sông, suối, hồ.

Bến En không chỉ có cảnh quan rừng và hang động trên các dãy núi đá vôi mà còn có hồ nước rộng gần 3.000ha và 21 hòn đảo, bán đảo được bao quanh bởi 3 cánh cung núi đá, núi đất và rừng.

Vườn Quốc gia ở xứ Thanh có hơn 462 loài cây, cùng 125 họ thực vật, nổi bật nhất là cây lim xanh với tuổi thọ lên đến hàng trăm năm. Đây còn là nơi trú ngụ của nhiều loài động vật.

Đặc biệt, hồ sông Mực tại đây trở thành nơi bảo tồn, phát triển lý tưởng cho các loài thủy sinh và cá nước ngọt. Đây chính là khu vực trung tâm của Bến En, có diện tích tới 3.000 ha, với độ sâu trung bình 30 m. Trong lòng hồ nổi lên 24 hòn đảo, được ví như là Vịnh Hạ Long thu nhỏ trên núi.

Theo người dân địa phương nơi đây, tên hồ Sông Mực bắt nguồn từ truyền thuyết về một con mực, con vua thủy tề, mải mê lên rừng chơi, khi nước cạn không về được nên đã chết ở đây.

Lại có truyền thuyết nói rằng, đó là do hồ có các nhánh giống như tua của con mực. Còn tên Bến En là do ngày xưa đông người dân ở đây đánh bắt cá nên khi cập vào bến có quá nhiều người chen lấn nhau. Từ "En" là từ cổ ở địa phương có nghĩa là chen lấn.

Sự kết hợp hài hòa giữa cấu trúc địa hình rừng, núi và hồ nước đã tạo cho Bến En một vùng tiểu khí hậu mát mẻ, thích hợp cho các hoạt động nghỉ ngơi, tham quan, vui chơi.

Du khách tham quan cảnh quan hồ và đa dạng sinh học bằng xuồng. Các dịch vụ cắm trại, đốt lửa trại và giao lưu văn nghệ cũng là những hoạt động thu hút được sự quan tâm của du khách.

Mới đây, Ban Quản lý Vườn Quốc gia Bến En tổ chức Hội nghị tham vấn đề án “Du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trong rừng đặc dụng Vườn Quốc gia Bến En đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045”.

Đề án với mục tiêu chung là đưa Vườn Quốc gia Bến En thành điểm du lịch hấp dẫn, có sản phẩm du lịch đa dạng, mang đậm bản sắc riêng; tạo ra nguồn thu bền vững, nâng cao hiệu quả quản lý bảo vệ và phát triển rừng, góp phần chuyển đổi cơ cấu kinh tế; thúc đẩy tăng nguồn thu ngoài ngân sách Nhà nước tạo bước đệm cho Vườn Quốc gia Bến En.

Mục tiêu của đề án, đến năm 2030, tổng lượt khách ước đạt trên 100.000; khách lưu trú hơn 10.000 lượt (khách quốc tế khoảng 25%). Doanh thu từ dịch vụ du lịch trên 80 tỷ đồng; lao động trực tiếp trên 500 người.

Đến năm 2045, Vườn Quốc gia Bến En hướng đến trở thành trung tâm du lịch lớn của tỉnh với các sản phẩm chất lượng cao, góp phần xây dựng huyện Như Thanh thành thị xã du lịch.

Hà Anh