Đầm Thị Nại tọa lạc tại hai huyện Tuy Phước và Phù Cát, nằm ở phía đông bắc thành phố Quy Nhơn. Đây là đầm nước ngọt lớn nhất của tỉnh Bình Định, với diện tích lên tới 5060ha, dài 10km và rộng tới 4km. Đầm được ví như một “đại dương thu nhỏ” giữa lòng thành phố Quy Nhơn. Nơi đây cũng là khu du lịch có sự pha trộn giữa cảnh đẹp của biển, đồi cát và rừng ngập mặn, là điểm đến yêu thích của giới trẻ với nhiều hoạt động giải trí đa dạng như: chèo thuyền, câu cá, lướt ván trên mặt đầm, tắm biển. 

Trong tiếng Phạn, tên gốc của đầm Thị Nại là Cri Vinaya, phiên âm ra tiếng Hán là Thị Lị Bi Nại, người dân địa phương thường gọi tắt là đầm Thị Nại. Ngoài ra, đầm còn có một số tên gọi khác là Tân Châu, Hải Hạc, Biển Cạn, nhưng những tên gọi này không được phổ biến như tên Thị Nại. 

Trải qua hai cuộc chiến tranh khốc liệt của dân tộc, đầm Thị Nại là một trong những khu vực đồn trú quan trọng, là nơi chứng kiến bao thế hệ cha ông đã ngã xuống để bảo vệ nền hòa bình cho dân tộc. Cho đến ngày nay, với sự bồi tụ, vun đắp be bờ của hai nhánh sông Hà Thành và sông Kôn đã góp phần tạo thành một đầm nước lớn. Nơi đây đã trở thành địa điểm du lịch nổi tiếng với cảnh quan đẹp thơ mộng tựa như bức tranh thủy mặc. Đầm Thị Nại cũng là niềm tự hào của người dân Bình Định, thường được đưa vào trong những câu hát truyền miệng qua nhiều thế hệ:

“Bình Định có núi Vọng Phu

Có đầm Thị Nại, có Cù Lao Xanh…”

Để đến được đầm Thị Nại, du khách có thể xuất phát từ thành phố Quy Nhơn, chạy dọc theo quốc lộ 19 là đến được cầu Thị Nại. Ở khu vực cạnh đầm cũng có rất nhiều chỗ gửi xe phía dưới chân cầu để du khách có thể thoải mái tận hưởng không khí trong lành và chiêm ngưỡng cảnh nước non hữu tình của nơi đây. 

Đầm Thị Nại mang đến cho du khách một không gian rộng lớn, mênh mông với những con sóng vỗ dạt dào cùng những hàng cây xanh mướt dưới làn gió mát. Ở phía xa xa là những dãy núi hùng vĩ nhấp nhô tạo nên khung cảnh trữ tình, nên thơ. Khi thủy triều lên, từng làn nước trôi lững lờ, những con sóng nối đuôi nhau chạy vào bờ tạo thành những thanh âm nguyên thủy nhất của thiên nhiên. 

Ở bất cứ thời điểm nào trong ngày, du khách cũng có thể ngắm nhìn một đầm Thị Nại thơ mộng, đẹp đẽ và thoáng đãng. Vào buổi sáng sớm, khi mặt trời nhô lên từ sau dãy Triều Châu, con đầm như một tấm gương khổng lồ, lấp lánh, phản chiếu ánh nắng nhạt và những làn mây lững lờ trôi trên bầu trời. Khi hoàng hôn buông xuống, khung cảnh tại đầm tựa như một thước phim quay chậm, bao phủ một màu vàng sậm, đỏ hồng, chắc chắn sẽ khiến du khách phải chững lại, tư lự ngắm nhìn, chìm đắm trong vẻ đẹp diệu kỳ của tạo hóa.

Với vẻ đẹp ấn tượng ấy, đầm Thị Nại đã trở thành điểm check in lý tưởng với nhiều góc chụp độc đáo dành cho du khách. Cảnh sắc yên bình của sông nước, núi non ở nơi đây có thể làm hài lòng những du khách khó tính nhất. Một số góc chụp đẹp, cực “chill” tại đầm Thị Nại mà du khách có thể thử như: bãi đá hai bên bờ đầm, cầu Thị Nại – cây cầu vượt biển dài 7km, bán đảo Phương Mai với phong cảnh đồi cát hoang sơ, hay đồi cát Hầm, …

Gần bờ phía Tây của đầm có một ngọn núi nhỏ, có hình dáng tựa như ngôi tháp cổ, có tục danh là tháp Thầy Bói. Tháp được coi như một nơi linh thiêng, gắn liền với truyền thuyết cổ về một người làm nghề coi bói giỏi, được nhiều người sùng bái. Sau khi ông mất, người dân đã lập miếu thờ trên ngọn tháp này để thờ thủy thần, cầu mong mưa thuận gió hòa, mọi công việc được thuận lợi, bình an.

Để tham quan đầm Thị Nại, du khách có thể thuê xe đạp và đạp xe xung quanh đầm, ngắm nhìn sông nước và làng chài truyền thống của người dân địa phương.

Đến khu vực làng chài, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng nét đẹp lao động của ngư dân mà còn được trực tiếp trải nghiệm công việc đánh cá, lênh đênh trên những con thuyền máy, tận tay gỡ lưới bắt cá, cảm nhận cuộc sống lao động vất vả mà bình dị của người dân. Nhiều thế hệ người dân đã lớn lên, gắn bó với nghề nuôi trồng thủy hải sản nước ngọt, góp phần phát triển kinh tế và tạo nên nét đặc sắc trong đời sống văn hóa của tỉnh Bình Định.

Bạn Đỗ Quốc Đại, du khách đến từ Hà Nội chia sẻ: “Ngồi trên thuyền đánh cá của người dân, mình được ngắm nhìn khung cảnh bao la của khu đầm. Khung cảnh nhìn từ mặt nước lên phía dãy núi và bầu trời thật là hùng vĩ, khiến mình thấy thật yên bình, và bản thân thật sự nhỏ bé trước mẹ thiên nhiên. Đó là những trải nghiệm quý báu khó quên khi mình đến đây’’. 

Đến đầm Thị Nại du lịch, du khách cũng có thể ghé thăm khu sinh thái Cồn Chim – nơi được ví như “lá phổi xanh” của Quy Nhơn. Khu vực này rộng gần 1000ha với hệ sinh thái rừng ngập mặn đặc trưng, gồm 25 thảm cỏ biển và các loài, 64 loài phù du, 76 loài cá cùng hàng trăm loài chim khác nhau. Tại đầm nước này có các loại thực vật nước đặc trưng như: tảo, rong, lục bình, cỏ trân châu, cỏ lồi, cỏ ròng, chùm ngây, lục bình… Ngoài ra nơi đây cũng là nơi sinh sống của các loài động vật như rùa, cá sấu, bọ cạp, các loài chim như cu gáy, diều hâu, sẻ vàng, cò trắng, bồ nông,...

Bạn Trần Văn Nam, sinh viên trường Đại học Khoa học Tự nhiên TP.HCM cho biết: “Nhân dịp nghỉ hè, mình và các bạn cùng lớp đã rủ nhau đến thăm Bình Định và ghé thăm đầm Thị Nại, một khu vực đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ, duy trì sự đa dạng sinh học của khu vực miền Trung nước ta. Được tận mắt ngắm nhìn nhiều loài sinh vật phong phú khiến chuyến đi của mình thu được rất nhiều điều bổ ích, mình càng thêm yêu mến ngành học về sinh vật mà mình đang theo đuổi hơn’.’

Đến thăm đầm Thị Nại, ngoài việc ngắm cảnh và trải nghiệm cuộc sống lao động thường nhật của người dân địa phương, du khách còn có thể trò chuyện, lắng nghe hò Bá trạo – những câu hò đưa linh đặc trưng vang lên đầy trầm khàn, da diết. 

Ẩm thực tại đầm Thị Nại cũng rất phong phú khi nơi đây được thiên nhiên ưu ái ban tặng nhiều loại cá, tôm, nước ngọt, nước lợ như: cá nục vọng và nục gai, các loại cua biển, ốc, hàu, ngao... Vì vậy, khi đến đây, du khách sẽ có cơ hội thưởng thức nhiều món ăn tươi ngon, bổ dưỡng được chế biến ngay sau khi đánh bắt. Nhiều du khách cũng chọn mua sản vật địa phương như: nước mắm Gò Bồi đậm đà, thơm mùi cá biển hoặc các cá nục phơi khô,.. để về làm quà cho gia đình và bạn bè.  

Nếu không muốn phải chen chúc tại những bãi biển quá đông đúc, ngột ngạt nhưng lại muốn tận hưởng những làn gió mát và hòa mình vào thiên nhiên tươi xanh để tạm quên đi những mệt mỏi trong cuộc sống thường nhật, thì đầm Thị Nại chính là một địa điểm lý tưởng để du khách đến tham quan và trải nghiệm.