Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn về lĩnh vực xây dựng của Quốc hội chiều nay (3/11), bà Nguyễn Thị Hồng - Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã báo cáo, làm rõ một số vấn đề đại biểu quốc hội quan tâm. Cụ thể, qua ý kiến của các đại biểu và ý kiến phát biểu của Bộ trưởng Bộ Xây dựng đánh giá về thị trường bất động sản trong quý III/2022 có nguyên nhân từ kiểm soát tín dụng. 

Tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản là lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro

Thống đốc NHNN cho biết, thứ nhất, có thể nói rằng thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh có một vai trò rất quan trọng đối với quá trình phát triển kinh tế - xã hội, góp phần phát triển và thay đổi diện mạo đô thị, góp phần phát triển nhà ở xã hội để đảm bảo an sinh xã hội.

Thứ hai, thị trường bất động sản phát triển cần huy động nhiều nguồn lực từ các kênh. Bà Hồng nêu ví dụ như: Nguồn vốn từ đầu tư trực tiếp, nguồn vốn từ thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, từ ngân sách nhà nước, vốn tự có của doanh nghiệp và người dân. Vốn tín dụng chỉ là một trong các kênh vốn để phát triển thị trường bất động sản.

Thứ ba, là việc điều hành tín dụng của NHNN phải lấy mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ, đó là góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và đảm bảo an toàn hoạt động của hệ thống, cũng như đảm bảo ổn định được thị trường tiền tệ và ngoại hối.

"Chẳng hạn, trong điều kiện ưu tiên kiểm soát lạm phát, ưu tiên đảm bảo an toàn hệ thống thì việc mở rộng tín dụng cho thị trường bất động sản sẽ gây khó khăn cho NHNN trong việc đạt được mục tiêu chính sách tiền tệ, chưa nói đến là sẽ đi ngược lại mục tiêu của chính sách tiền tệ. Chính vì vậy, điều hành tín dụng cũng cần phải cân nhắc hết sức thận trọng", bà Hồng nêu rõ.

Thứ tư, sự an toàn hoạt động của hệ thống các tổ chức tín dụng rất quan trọng. Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, NHNN xét thấy tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản là lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro. "Xin báo cáo với Quốc hội là rủi ro ở đây không phải là rủi ro tín dụng, không phải rủi ro là dự án đó không trả được nợ, kể cả một dự án hoạt động có hiệu quả, có đủ điều kiện vay vốn, nhưng vì yêu cầu về tín dụng đối với bất động sản thường dài hạn và với số tiền lớn. Với đặc tính huy động vốn của các tổ chức tín dụng thường là ngắn hạn, cho nên khi cấp tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản, các tổ chức tín dụng nếu không kiểm soát tốt thì sẽ đối mặt với những rủi ro về thanh khoản, khi người dân đến thì các tổ chức tín dụng sẽ khó khăn về chi trả", bà Hồng nêu rõ.

Chính vì lý do trên, Thống đốc NHNN cho biết, trong quá trình kiểm soát thì NHNN đã không kiểm soát bằng các biện pháp trực tiếp mà kiểm soát bằng các biện pháp gián tiếp. Các văn bản quy định của NHNN thì quy định theo hướng kiểm soát rủi ro.

Bà Nguyễn Thị Hồng nêu ví dụ: Những khoản cho vay đối với kinh doanh bất động sản thì NHNN áp dụng hệ số điều chỉnh rủi ro là 200% và đối với những khoản cho vay mua nhà nếu như với giá trị trên 4 tỷ đồng thì sẽ áp dụng một hệ số rủi ro là 150%. Trong khi đó, đối với những khoản cho vay nhà ở xã hội nếu khoản vay dưới 1,5 tỷ đồng thì áp dụng hệ số rủi ro dưới 50%. Như vậy, chính sách của NHNN hướng đến ưu tiên đối với cấp tín dụng những khoản cho vay đối với các nhà ở phân khúc thấp.

Đã giải ngân 10.584 tỷ đồng cho nhà ở xã hội

Thứ năm, đối với tín dụng cho nhà ở xã hội. Bà Nguyễn Thị Hồng cho biết, hiện nay Chính phủ cũng quan tâm và đã có Nghị định 100 ban hành năm 2015 và năm 2021 thì đã sửa bằng Nghị định 49, trong đó có giao cho Ngân hàng Chính sách xã hội thực hiện cho vay nhà ở xã hội và giao cho các tổ chức tín dụng được chỉ định.

Đối với Ngân hàng Chính sách xã hội là đơn vị được thực hiện theo Nghị định thì đến nay đã giải ngân với doanh số là 10.584 tỷ đồng và dư nợ đến 30/9 là 9.147 tỷ đồng.

"Đối với các tổ chức tín dụng được chỉ định trong Nghị định này thì hiện nay chưa giải ngân được là bởi vì tiền cấp bù lãi suất cũng chưa được bố trí cho các tổ chức tín dụng, cho nên các tổ chức tín dụng cũng chưa thực hiện cho vay đối với chương trình theo Nghị định 100 này", bà Hồng cho biết.

Trong thời gian tới, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, chính sách điều hành tín dụng của NHNN cũng sẽ nằm trong khuôn khổ điều hành chính sách tiền tệ để kiên định đối với mục tiêu góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và đảm bảo an sinh xã hội cũng như đảm bảo an toàn hệ thống.

Đối với các công cụ, giải pháp của tín dụng thì NHNN sẽ cân nhắc vào trong tổng thể các công cụ, giải pháp khác để làm sao đạt được mục tiêu của chính sách tiền tệ.