Mỹ kiềm toả ngành công nghiệp bán dẫn Trung Quốc

Trong cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng The Three Body Problem của nhà văn Trung Quốc Liu Cixin, một loài sinh vật ngoài hành tinh đã phá vỡ các máy gia tốc hạt của Trái đất để ngăn cản con người đạt được tiến bộ khoa học. 

Nhìn vào sự cạnh tranh công nghệ hiện tại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, việc Hoa Kỳ có nhiều hành động kiềm toả đối với lĩnh vực bán dẫn của Trung Quốc, có vẻ giống như hành động của người ngoài hành tinh trong tiểu thuyết của Liu Cixin.

Bằng cách yêu cầu tất cả các nhà cung cấp của Mỹ phải xin giấy phép bán công nghệ cho nhà sản xuất chip tiên tiến và lớn nhất của Trung Quốc, Semiconductor Manufacturing International Corp., hay còn được gọi là SMIC, Washington đã tuyên bố ý định của mình một cách rõ ràng: họ sẽ làm bất cứ điều gì để ngăn chặn những bước tiến của Trung Quốc trong chất bán dẫn và do đó, ngăn chặn tiến bộ công nghệ tổng thể của quốc gia đông dân nhất thế giới. 'Nhất tiễn' của Mỹ đã hạ được 'tam điêu'.

Thứ nhất, nó cản bước tiến của SMIC đối với các quy trình sản xuất chip tiên tiến hơn như chip 14 nanomet và 7 nm.

SMIC có trụ sở tại Thượng Hải đã lên kế hoạch tăng cường mạnh mẽ quy trình bóng bán dẫn 14 nm trong năm nay và tăng tốc nghiên cứu quy trình 7 nm của mình.

Giờ đây, SMIC hầu như không thể theo đuổi các quy trình tiên tiến bao gồm sản xuất chip 14 nm và 7 nm vì các nhà cung cấp Mỹ mà nó dựa vào để cung cấp thiết bị và vật liệu quan trọng, chẳng hạn như Vật liệu ứng dụng, bị cấm kinh doanh với SMIC.

Thứ hai, yêu cầu giấy phép mới của Washington xóa sạch hy vọng le lói cuối cùng của Huawei Technologies trong việc bảo đảm cho nhà sản xuất chip bên thứ ba sản xuất chip do họ tự thiết kế. SMIC đã bị cấm làm việc với Huawei theo lệnh cấm toàn diện trước đó đối với bất kỳ hoạt động bán linh kiện nào có chứa công nghệ của Hoa Kỳ cho Huawei.

Nhưng có hy vọng rằng nếu SMIC có thể thành công trong việc làm chủ quy trình 14 nm và 7 nm, họ có thể tìm ra cách giải quyết lệnh cấm và vẫn sản xuất chip cho Huawei. Giờ đây, không chỉ viễn cảnh đó có vẻ bị diệt vong, mà tương lai của chính SMIC cũng đang bị nghi ngờ.

Cuối cùng, yêu cầu về giấy phép làm chậm đáng kể khả năng phát triển của toàn bộ ngành công nghiệp bán dẫn của Trung Quốc. Nếu SMIC không thể thúc đẩy các quy trình sản xuất chip của mình, thì các phân đoạn liên quan cũng sẽ không hoạt động. Xưởng đúc chip lớn thứ hai của Trung Quốc là Shanghai Hua Hong Group, có quy mô bằng một nửa SMIC và đi sau vài thế hệ.

Do mức độ thống trị thị trường của Mỹ và tính ưu việt của công nghệ chip của nước này, việc Hoa Kỳ khóa chặt Trung Quốc vẫn rất chặt chẽ và an toàn. Mục tiêu cuối cùng của chính quyền Trump là duy trì và thậm chí tăng cường sự phụ thuộc của Trung Quốc vào các con chip của Mỹ.

Trung Quốc vẫn là thị trường bán dẫn lớn nhất thế giới về lượng tiêu thụ, và sau khi Intel và AMD có được giấy phép tiếp tục cung cấp chip cho Huawei - vẫn là một trong những nhà bán điện thoại di động lớn nhất thế giới - thì Qualcomm có trụ sở chính tại Mỹ có thể sẽ tiếp tục. Nhìn chung, lệnh cấm xuất khẩu và cấu trúc danh sách pháp nhân dường như được thiết kế để tạo điều kiện cho các nhà sản xuất chip của Mỹ tiếp tục thống trị thị trường Trung Quốc.

Ở chiều ngược lại, các công ty Trung Quốc sẽ rất vui nếu tiếp tục mua chip của Mỹ, nhưng không lâu nữa. Bởi vì nếu nỗi đau mà họ phải gánh chịu đã đủ lớn, thì sẽ khiến các công ty Trung Quốc phải lên tiếng yêu cầu Trung Quốc tiến tới thay thế chip nhập khẩu bằng chip trong nước.

Như trò đùa của những người trong ngành, chính các chính sách của Trump đang hoạt động như một biện pháp kích thích lớn nhất cho lĩnh vực bán dẫn của Trung Quốc, đạt được điều mà Trung Quốc lâu nay không làm được..

Sớm hay muộn, Trung Quốc sẽ thoát khỏi kiềm toả bằng chính nội lực

Nhu cầu về một ngành công nghiệp chip thay thế trong nước chắc chắn đã trở nên cấp thiết trong năm nay, với việc Huawei được cho là đang xây dựng dây chuyền sản xuất chip của riêng mình mà không có công nghệ của Mỹ. Một dây chuyền sản xuất quy trình 45 nm dự kiến ​​sẽ sẵn sàng vào cuối năm nay, với dây chuyền 28 nm sẽ ra mắt vào năm sau khi Huawei tiếp tục cải tiến quy trình sản xuất chip của mình.

Các nhà đầu tư cũng đang đặt cược nhiều vào các công ty có liên kết với các công ty bán dẫn nội địa của Trung Quốc, chẳng hạn như các công ty thiết bị, vật liệu và phần mềm. Các hợp đồng đầu tư vào lĩnh vực này đã tăng 200% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 60 tỷ nhân dân tệ trong 7 tháng đầu năm 2020. Con số này dự kiến ​​sẽ đạt 100 tỷ nhân dân tệ vào cuối năm nay, hoặc gấp ba lần tổng năm ngoái. Sự nhiệt tình của khu vực tư nhân như thế này chưa từng thấy trước đây.

Với tiền, tài năng và thị trường chip lớn nhất thế giới, không phải là vấn đề nếu mà là khi nào Trung Quốc sẽ xây dựng chuỗi công nghiệp nội địa của riêng mình. Và đó sẽ là tổn thất lớn nhất đối với các công ty bán dẫn của Mỹ, tương đương với việc nhìn những viên ngọc quý lọt qua kẽ tay. Washington không thể không biết về nguy cơ này, nhưng chủ nghĩa ngắn hạn của nó là do nó chỉ ủng hộ những lợi ích trước mắt và không có gì khác.

Để chắc chắn, nỗ lực thay thế hàng nội địa của Trung Quốc phải vượt qua một số thách thức lớn. Đã có một số dự án thất bại đã nuốt chửng khoản đầu tư trị giá hàng chục tỷ nhân dân tệ. Sự gián đoạn đối với một chuỗi công nghiệp toàn cầu mong manh cũng sẽ gây thiệt hại cho những người bên ngoài Hoa Kỳ và Trung Quốc.

Trong tiểu thuyết The Three Body Problem của Liu Cixin, người ngoài hành tinh và con người phải đối mặt với sự hủy diệt sau nhiều thế kỷ đấu tranh, một kịch bản được-mất đã được định sẵn từ đầu tiểu thuyết.

Trong cuộc cạnh tranh công nghệ Mỹ-Trung hiện nay, vẫn có hy vọng rằng số phận tương tự có thể tránh được nếu cả hai quốc gia có thể quay trở lại con đường giải quyết vấn đề mang tính xây dựng.