Ngày 15/3/2023, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) tổ chức hội nghị “Các giải pháp tăng khả năng tiếp cận vốn tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa phục hồi, phát triển sản xuất kinh doanh”.

Ngành ngân hàng đã có chính sách, SME tiếp cận vốn vẫn khó

Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết NHNN đã rà soát, liên tục hoàn thiện văn bản, hành lang pháp lý cho các hoạt động để cấp tín dụng, cung ứng các dịch vụ cho doanh nghiệp và người dân, doanh nghiệp nói chung và các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) nói riêng.

Theo Thống đốc, hành lang pháp lý này được hoàn thiện toàn diện, từ chính sách tín dụng, bảo lãnh, cơ cấu lại nợ, các giải pháp đảm bảo an toàn hoạt động của hệ thống ngân hàng, tín dụng với SME,…

NHNN triển khai nhiều chính sách tín dụng đặc thù, ưu đãi lãi suất như chính sách tín dụng cho lĩnh vực nông nghiệp nông thôn, chính sách phát triển thủy sản, chính sách cho vay khuyến khích phát triển nông nghiệp công nghệ cao của nông nghiệp sạch công nghiệp hỗ trợ, nông nghiệp sạch… Chương trình cho vay lãi suất 2%. SME có rất nhiều trong nhóm này.

Đặc biệt, trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid-19 từ năm 2020 đến nay, NHNN nhanh chóng, ban hành các văn bản cho phép các TCTD cơ cấu lại nhóm nợ, giảm lãi suất, giảm phí. Tổng số giảm lãi, giảm phí từ đợt covid đến nay trên 50 nghìn tỷ đồng, cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho lượng dư nợ rất lớn, góp phần tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp nói chung, đặc biệt là SME.

Tại Hội nghị, ông Nguyễn Văn Thân – Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa nhận xét ngành ngân hàng đã có nhiều chính sách hỗ trợ nhưng khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) vẫn rất khó tiếp cận vốn ngân hàng.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết NHNN cũng thấy rằng hiện nay, SME cũng còn rất nhiều khó khăn, gặp phải những hạn chế. Có những khó khăn hạn chế do khách quan và chủ quan.

“Chúng tôi cũng nắm được các thông tin từ các phương tiện thông tin, báo cáo địa phương, của từng tổ chức tín dụng, cũng như là làm việc với các hiệp hội, NHNN cũng đã phối hợp rất chặt chẽ với các hiệp hội, đặc biệt là Doanh nghiệp nhỏ và vừa thì cũng thấy được là bản thân các doanh nghiệp này có tình hình tài chính, khả năng tài chính thường hạn chế. Đây cũng là một điểm rất hạn chế khi các doanh nghiệp tiếp cận tín dụng, tài sản đảm bảo không có, vị thế uy tín trên thị trường, về sản phẩm, thương hiệu, dòng tiền trên thị trường rất khó khăn. Hệ thống ngân hàng thực hiện rất nhiều những giải pháp tháo gỡ tuy nhiên cũng gặp những khó khăn, hạn chế”, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng đã lý giải nguyên nhân đến từ hai phía.

Ngân hàng “mách nước”

Thống đốc mong muốn các bên liên quan (bao gồm ngân hàng và phía SME) có ý kiến trao đổi thẳng thắn, công tâm khách quan thảo luận tập trung vào các vấn đề: đánh giá tình hình thực trạng hoạt động của SME hiện nay; những khó khăn, hạn chế hiện nay và những gì nó đến từ những giải pháp, từ hoạt động của hệ thống ngân hàng để hệ thống ngân hàng có những giải pháp; những gì thuộc thẩm quyền, chức năng,…

Thống đốc khẳng định những khó khăn, vướng mắc ngoài thẩm quyền của NHNN và bản thân hệ thống ngân hàng không thể xử lý được thì về phía NHNN sẽ tổng hợp, và Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng tổng hợp để có kiến nghị với các cấp cao hơn (như Chính phủ để chỉ đạo các cơ quan bộ ngành liên quan) để có các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho SME.

“Về phía bản thân các doanh nghiệp cũng thấy những hạn chế chủ quan của mình, cũng đưa ra để có giải pháp”, Thống đốc cho biết.

Lãnh đạo Vụ tín dụng Các ngành kinh tế đưa ra lời khuyên cho Hiệp hội và các doanh nghiệp.

Theo đó, các Hiệp hội ngành nghề cần nâng cao vai trò, tầm ảnh hưởng của mình làm cầu nối cho SME tiếp cận với các TCTD; đầu mối trong việc hỗ trợ cho các SME về thông tin thị trường, các hoạt động xúc tiến thương mại, triển lãm và bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho các doanh nghiệp thành viên.

Các doanh nghiệp nhỏ và vừa cần nâng cao năng lực quản trị điều hành, minh bạch tài chính và thông tin hoạt động, tái cấu trúc hoạt động, xây dựng phương án chuyển đổi sản xuất kinh doanh hiệu quả phù hợp với thực tế làm cơ sở để các TCTD thẩm định cho vay.