Ba thành viên của mạng lưới khủng bố Jemaah Islamiyah (JI) có liên hệ với Al-Qaeda đã có mặt ở đó để thực hiện một cuộc tấn công khủng bố chết chóc nhất trong lịch sử Indonesia.

Một trong ba người là Ali Imron được giao nhiệm vụ giám sát vụ tấn công. Hai người còn lại đóng vai trò là những kẻ đánh bom liều chết. Không có nhiều thông tin về những kẻ đánh bom liều chết ngoài việc chúng có nhiều bí danh và những người tham gia vụ tấn công gọi chúng là “Iqbal One” và “Iqbal Two”.

Vào ngày 12/10/2002, Ali Imron hướng dẫn Iqbal One xách một chiếc ba lô chứa 1kg thuốc nổ và tiến vào một quán bar đông đúc tên là Paddy’s Pub. Trong khi đó, Iqbal Two được cho là lái một chiếc xe tải Mitsubishi màu trắng chở đầy hàng trăm kg thuốc nổ.

Vào khoảng 11 giờ tối, Iqbal One kích nổ chiếc ba lô, giết chết một số người ngay lập tức và làm bị thương nhiều người khác trong câu lạc bộ. Những người sống sót kể lại đã nhìn thấy một quả cầu lửa bên trong căn nhà, và mọi người tranh nhau chạy ra ngoài. Vụ nổ còn làm đổ một cột điện gần đó khiến cả khu dân cư mất điện.

Chưa đầy một phút sau, khi mọi người điên cuồng lao ra khỏi quán rượu Paddy’s Pub, Iqbal Two đã cho nổ chiếc xe tải ở bên ngoài Sari Club, cách quán rượu Paddy chưa đầy 40m.

Vụ nổ thứ hai đã làm sụp đổ hoàn toàn Sari Club cũng như tòa nhà đậu xe ở phía trước. Các tòa nhà trong bán kính 20m bị hư hỏng nặng và vụ nổ làm vỡ cửa kính và cửa sổ của các cửa hàng và nhà hàng cách đó 1km. Vụ nổ mạnh đến mức có thể nghe thấy từ khoảng cách 9km và để lại một miệng hố sâu khoảng 1m tại nơi chiếc xe đậu.

"Mãi mãi trong tâm trí"

Khi nhân viên cấp cứu và lính cứu hỏa đến hiện trường, đường Legian đã chìm trong biển lửa. Những người phản ứng đầu tiên kể lại đã nghe thấy tiếng nổ từ các chiếc xe đang bốc cháy, khiến hiện trường càng khó kiểm soát.

Ông Jatmiko Bambang Supeno, lúc đó là trợ lý quản lý của Sari club, kể lại việc chứng kiến ​​những thi thể bị thiêu rụi bởi ngọn lửa dữ dội. “Có rất nhiều người ở bên trong quán bar, tất cả đều bị thiêu trong biển lửa”, anh nói.

Không còn tiếng nhạc xập xình trên đường Legian. Thay vào đó, không khí tràn ngập âm thanh của những người điên cuồng kêu cứu và tiếng gầm rú liên tục của những chiếc xe cấp cứu đến và đi.

Các nhân viên cấp cứu và tình nguyện viên chỉ có thể chăm sóc vết thương cho những người đã thoát ra khỏi ngọn lửa. Hàng trăm người bị bỏng và bị thương nặng.

“Tôi không bao giờ có thể quên được đêm đó. Tôi nhớ tiếng mọi người vừa khóc vừa la hét "Cứu tôi với! Hãy giúp tôi!”, ông Agus Bambang Priyanto, một tình nguyện viên của Hội Chữ thập đỏ vào thời điểm đó, nhớ lại.

“Lúc tôi khiêng một nạn nhân lên xe cấp cứu. Tôi nhớ cái nhìn của anh ấy. Anh ta đang nói những điều gì đó, như thể cố gắng thốt ra nguyện vọng cuối của mình. Những điều này sẽ mãi mãi đọng lại trong tâm trí tôi”, ông cho biết thêm.

Phải đến 2 giờ sáng, lực lượng cứu hỏa mới khống chế được ngọn lửa, cho phép các nhân viên khẩn cấp di chuyển đến gần khu vực đặt bom. Họ tìm thấy những thi thể cháy đen, một số bị chôn vùi bên dưới đống đổ nát và mảnh vỡ.

“Một số người chết đã bị thiêu rụi hoàn toàn và không thể nhận ra. Một số bị thiêu trụi chỉ còn lại xương. Chúng tôi tìm thấy tay chân đứt rời ở khắp nơi”, người đàn ông hiện 63 tuổi này kể lại.

Các công nhân phải mất 8 giờ trước khi thi thể cuối cùng được sơ tán khỏi hiện trường. Cách đó 6 km tại Bệnh viện Đa khoa Sanglah, các nhân viên y tế phải làm việc hết sức khẩn trương.

“Phòng cấp cứu giống như một cái chợ. Trong 20 phút, chúng tôi sắp hết dịch truyền tĩnh mạch vì có quá nhiều bệnh nhân”, ông Gusti Lanang Made Rudiartha, giám đốc bệnh viện lúc bấy giờ, kể lại.

“Đã có 202 người thiệt mạng. Nhà xác của chúng tôi chỉ có thể chứa được 10 thi thể. Vì vậy, có những túi xác nằm la liệt dọc hành lang. Chúng tôi có rất nhiều bệnh nhân phải chăm sóc nên chúng tôi chỉ có thể xử lý các xác chết vào ngày hôm sau", ông nói.

Do một số thi thể đã bị cháy đen nghiêm trọng, các đội pháp y phải mất 6 tháng trước khi tất cả 202 nạn nhân đã chết được xác định danh tính.

Bà Nyoman Rencini, góa phụ của nạn nhân vụ đánh bom ở Bali năm 2002 Ketut Sumerawat, cho biết các nhân viên y tế đã phải mất 3 tháng để kiểm tra y tế trước khi mẫu DNA mà gia đình cô cung cấp khớp với một trong các thi thể. Gia đình sau đó vội vã đến bệnh viện Sanglah để nhận hài cốt.

“Tôi chưa bao giờ nhìn thấy một xác chết trong tình trạng kinh khủng như vậy. Chồng tôi là một người đàn ông cao lớn và mạnh mẽ. Nhưng tôi thấy cơ thể anh ấy đang còng xuống bên trong túi đựng xác. Tôi không thể nhận ra chồng mình”, bà Rencini kể lại.

“Tôi không nói nên lời khi nhìn thấy một cảnh tượng  như vậy. Tất cả những gì tôi có thể làm là khóc. Tại sao chồng tôi lại phải ra đi như vậy?”, bà nói trong khi kìm nén nước mắt.

Các cuộc tấn công cũng khiến nhiều người bị thương tật vĩnh viễn trong khi những người khác phải trải qua nhiều năm trị liệu để điều trị chấn thương tâm lý và thể chất. Nhưng nghịch cảnh cũng đã đưa người dân Bali xích lại gần nhau hơn.

“Có những người đề nghị trở thành tình nguyện viên. Có những người cung cấp thức ăn cho các nhân viên và tình nguyện viên. Các khách sạn thậm chí còn cử nhân viên của họ đến giúp chúng tôi dọn dẹp bệnh viện”, ông Rudiartha, cựu giám đốc bệnh viện Sanglah, kể lại.

Bali 20 năm sau

Hai mươi năm sau, đã nhiều thay đổi trên đường Legian. Con đường này vẫn nổi tiếng với cuộc sống về đêm nhưng nó cũng thu hút du khách tìm đến để bày tỏ sự kính trọng.

Một tượng đài bằng đá được dựng lên ở nơi từng là tòa nhà đậu xe. Khắc trên một tấm bảng lớn bằng đá cẩm thạch là tên của tất cả 202 người đã thiệt mạng trong vụ tấn công.

Đài tưởng niệm đã trở thành một địa danh nổi bật cho khu vực. Paddy’s Pub đã chuyển đến một địa điểm mới cách đó chưa đầy 100m. Trong nhiều năm, địa điểm xảy ra vụ nổ đầu tiên đã trở thành một câu lạc bộ mới, nhưng nơi này đã phá sản sau đại dịch.

Trong khi đó, địa điểm cũ của Sari club hiện là một khu đất trống được người dân địa phương sử dụng làm bãi đậu xe. Một số nạn nhân và gia đình của họ đã cố gắng mua lại bất động sản trong khu vực với mong muốn biến nơi đây thành Công viên Hòa bình chứa thông tin về vụ tấn công năm 2002.

Chính quyền Bali đã cố gắng can thiệp bằng cách cung cấp cho chủ sở hữu bất động sản một địa điểm khác. Nhưng cho đến nay, những nỗ lực này đều không có kết quả.

Bà Marpaung cho biết bà ủng hộ ý tưởng chuyển khu đất này thành một công viên hòa bình. Theo bà, mọi người cần biết những gì đã xảy ra ở đây 20 năm trước để đảm bảo rằng điều này sẽ không bao giờ xảy ra nữa.

Hoàng Việt