NSƯT Trần Lực đã xác nhận thông tin về bố ông - Giáo sư, Nghệ sĩ nhân dân (NSND) Trần Bảng vừa qua đời lúc 6 giờ ngày 19/7 tại bệnh viện, sau thời gian nằm viện cấp cứu vì bệnh viêm phổi, thọ 97 tuổi.

Sức khỏe của NSND Trần Bảng đã sa sút trong nhiều năm qua. Ngày 27/6, nghệ sĩ Trần Lực cho biết bố ông bị ngã, phải nhập viện cấp cứu. NSND Trần Bảng cũng vừa trải qua cuộc phẫu thuật thay khớp xương và kết hợp điều trị viêm phổi.

Tuy vậy tinh thần của ông vẫn ổn định. Ở tuổi ngoài 90, ông vẫn cập nhật tin tức qua mạng xã hội, sử dụng thành thạo Ipad.

NSND Trần Bảng sinh năm 1926 trong một gia đình khoa bảng, có nhiều người thành danh ở lĩnh vực văn chương nghệ thuật ở xã Cổ Am, huyện Vĩnh Bảo, TP Hải Phòng. Ông nội là tuần phủ Trần Mỹ. Cha là nhà văn Trần Tiêu, bác ruột là nhà văn Khái Hưng (tên thật là Trần Khánh Giư).

Sau Cách mạng tháng Tám, nghệ sĩ Trần Bảng tham gia kháng chiến chống Pháp. Năm 1951, ông tham gia vào Đoàn Văn công Trung ương, cùng tổ kịch với Thế Lữ, Song Kim, Nguyễn Hoài... Ở đây, ông bắt đầu đến với nghệ thuật chèo.

Năm 1957, ông và Bùi Đức Hạnh, Hoàng Kiều, Hà Văn Cầu, Hồ Ngọc Cẩn cùng các nghệ nhân Trùm Thịnh, Cả Tam, Lý Mầm, Năm Ngũ thành lập Ban nghiên cứu chèo, từ đó khai thác, bảo tồn các vở chèo cổ, lưu giữ các lớp trò của các nghệ nhân. Từ những nghiên cứu đó, ông đã cải biên, xây dựng lại nhiều vở chèo cổ như “Quan Âm Thị Kính”, “Súy Vân” (từ vở Kim Nham), “Nàng Thiệt Thê” (từ vở Chu Mãi Thần)...

Ngoài ra, ông còn dàn dựng nhiều vở chèo hiện đại như “Lọ nước thần”, “Tình rừng”, “Cờ giải phóng”, “Đường đi đôi ngả”, “Máu chúng ta đã chảy”...

Ngoài công việc đạo diễn, ông còn viết nhiều kịch bản chèo, như: “Con trâu hai nhà”, “Đường đi đôi ngả”, “Cô gái và anh đô vật”, “Chuyện tình 80 năm”, “Tình rừng”, “Máu chúng ta đã chảy”...

Ông cũng là tác giả một số cuốn sách nghiên cứu về chèo như “Khái luận về Chèo”, “Kỹ thuật biểu diễn Chèo”, “Chèo - Một hiện tượng Sân khấu dân tộc”...

NSND Trần Bảng đã từng giữ chức Giám đốc Nhà hát Chèo Trung ương, Vụ trưởng Vụ Nghệ thuật Sân khấu Bộ Văn hoá - Thông tin, Phó Tổng thư ký Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam khoá I (1957). Ông được nhận học hàm Giáo sư và danh hiệu NSND năm 1993. Ông còn là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam.

Ông nhận nhiều giải thưởng quan trọng trong sự nghiệp: Vở “Chị Trầm” đoạt Giải A Hội diễn (1959), vở “Xúy Vân” đoạt Huy chương Vàng Hội diễn Sân khấu toàn quốc (1962), vở “Lưu Bình Dương Lễ” giành Giải Âm nhạc Xuất sắc (1962)...

NSND Trần Bảng vinh dự được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật đợt 2 (2001), Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật đợt 5 (2017).

T.Toàn