Thiết bị đầu cuối sắp được hoàn thành này sẽ bơm hàng tấn carbon dioxide (CO2) hóa lỏng được thu giữ từ ống khói của các nhà máy trên khắp châu Âu vào các hốc sâu dưới đáy biển. Dự án ở khu đô thị phía tây Oygarden này nhằm ngăn chặn khí nhà kính xâm nhập vào khí quyển, qua đó góp phần ngăn trái đất ấm lên.

Giám đốc dự án, Sverre Overa, nói rằng: "Đây là cơ sở hạ tầng lưu trữ và vận chuyển tiếp cận mở đầu tiên trên thế giới, cho phép bất kỳ nguồn phát thải nào có thể phân phối lượng CO2 để xử lý và sau đó là lưu trữ vĩnh viễn".

Khi hành tinh gặp khó khăn trong việc đáp ứng các mục tiêu khí hậu, một số chuyên gia coi kỹ thuật thu giữ và lưu trữ carbon, hoặc CCS, là một phương tiện để giảm một phần khí thải từ các ngành công nghiệp dựa trên nhiên liệu hóa thạch.

Na Uy là nhà sản xuất hydrocacbon (CH4, một loại khí nhà kính khác) lớn nhất ở Tây Âu, nhưng nước này cũng tự hào có triển vọng lưu trữ CO2 tốt nhất trên lục địa này, đặc biệt là ở các mỏ dầu ở Biển Bắc đã cạn kiệt.

Chính phủ đã tài trợ 80% cơ sở hạ tầng, một phần của kế hoạch phát triển công nghệ. Một nhà máy xi măng và một nhà máy sản xuất chất thải thành năng lượng ở vùng Oslo được thiết lập để đưa CO2 đến địa điểm này.

Nhưng dự án cũng có tính chất thương mại khi hướng tới việc kêu gọi các nhà máy phát thải trên thế giới gửi CO2 của họ tới đây để được chôn dưới đất.

Sử dụng CCS để hạn chế phát thải không phải là một ý tưởng mới, nhưng bất chấp các khoản trợ cấp hào phóng, công nghệ này vẫn chưa bao giờ thành công, chủ yếu là vì nó quá tốn kém.

Một trong những cơ sở thu giữ carbon lớn nhất thế giới, tại nhà máy nhiệt điện than Petra Nova ở Texas, Mỹ đã bị phá hủy vào năm 2020 vì không có hiệu quả kinh tế. Theo Viện CCS Toàn cầu, chỉ có vài chục dự án CCS đang hoạt động trên khắp thế giới.

Nhưng thất bại trong việc giảm phát thải khí nhà kính theo các mục tiêu của Hiệp định Paris và một lượng lớn trợ cấp của chính phủ đã thổi luồng sinh khí mới vào công nghệ này.

Các công ty năng lượng khổng lồ như Equinor, TotalEnergies và Shell đã thiết lập quan hệ đối tác, được đặt tên là Northern Lights, nhằm cung cấp dịch vụ vận chuyển và lưu trữ CO2 xuyên biên giới đầu tiên trên thế giới, dự kiến ​​ra mắt vào năm 2024.

Một đường ống sẽ bơm CO2 hóa lỏng vào các túi địa chất sâu 2.600 mét dưới đáy đại dương, và theo lý thuyết chúng sẽ bị chôn ở dưới đó mãi mãi.

Hồi đầu tuần trước, các đối tác của Northern Lights đã công bố một số thỏa thuận thương mại xuyên biên giới đầu tiên. Cụ thể, hai tập đoàn dầu khí khổng lồ là Equinor của Na Uy và Wintershall Dea của Đức đã ký một dự án đưa khí CO2 thu được ở Đức đến địa điểm lưu trữ ngoài khơi của Na Uy. Một dự án tương tự với Bỉ đã được thực hiện.

Trong giai đoạn đầu, kế hoạch Northern Lights sẽ có thể xử lý 1,5 triệu tấn CO2 mỗi năm, và sẽ nâng lên từ 5 tới 6 triệu tấn mỗi năm. Nhưng đó chỉ là một phần rất nhỏ trong lượng khí thải carbon hàng năm trên toàn châu Âu. Theo Cơ quan Môi trường châu Âu, Liên minh châu Âu đã thải ra 3,7 tỷ tấn khí nhà kính vào năm 2020.

Hoàng Kiên (theo CNA)