51 độ C và còn hơn thế nữa

Thực ra, kịch bản dễ xảy ra nhất là thế giới sẽ bỏ lỡ hầu hết các mục tiêu về khí hậu mà họ đã cam kết, tức tình trạng còn có thể tệ hơn cả dự báo. Khi đó, người dân trên khắp các vùng nhiệt đới có thể sẽ phải chịu nhiệt độ có hại vào hầu hết các ngày trong năm vào cuối thế kỷ này.

Tác giả chính Lucas Vargas Zeppetello từ Đại học Harvard cho biết: “Có khả năng nếu chúng ta không hành động cùng nhau, hàng tỷ người sẽ thực sự bị phơi nhiễm quá mức với nhiệt độ cực kỳ nguy hiểm”.

Những đợt nắng nóng gay gắt - ngày càng trở nên nóng hơn và thường xuyên hơn do biến đổi khí hậu - đã và đang được cảm nhận trên khắp thế giới, đe dọa sức khỏe con người, động vật hoang dã và năng suất cây trồng.

Trong nghiên cứu này, được công bố trên tạp chí Communications Earth & Environment, các nhà nghiên cứu đã tính toán khả năng tiếp xúc với nhiệt độ và độ ẩm nguy hiểm. Họ sử dụng các dự báo thống kê để dự đoán mức độ phát thải carbon dioxide (CO2) từ hoạt động của con người và mức độ nóng lên toàn cầu.

Họ phát hiện ra rằng nhiều người ở các vùng nhiệt đới có thể phải đối mặt với mức nhiệt nguy hiểm trong ít nhất nửa năm vào cuối thế kỷ này, ngay cả khi thế giới đạt được mục tiêu tối thiểu ở Thỏa thuận Paris 2015 là thấp hơn 2 độ C so với mức trước công nghiệp, còn mục tiêu mong đợi là 1,5 độ C.

Các nhà nghiên cứu đã đặt chỉ số nhiệt "nguy hiểm" ở mức 39,4 độ C, trong khi nhiệt độ trên 51 độ C được coi là "cực kỳ nguy hiểm" và gần như không thể sống đối với con người.

Vào cuối thế kỷ này, nhà nghiên cứu "chắc chắn" rằng người dân ở một số vùng nhiệt đới sẽ phải trải qua mức nhiệt "cực kỳ nguy hiểm" hàng năm trừ khi lượng khí thải được cắt giảm thật mạnh mẽ, với châu Phi cận Sahara và Ấn Độ là các khu vực đặc biệt rủi ro. "Điều đó thật đáng sợ", ông nói và cho biết thêm rằng ngay cả khi đi bộ bên ngoài cũng rất nguy hiểm trong những điều kiện đó.

Chỉ có 0,1% cơ hội

Trái đất đã ấm lên gần 1,2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp cho đến nay. Các dự báo dựa trên mức cam kết cắt giảm carbon hiện tại của các quốc gia cho thấy thế giới sẽ vượt xa mục tiêu tối thiểu 2 độ C ở Thỏa thuận Paris vào năm 2100, chứ chưa nói đến mức 1,5 độ C giàu tham vọng hơn.

Trong nghiên cứu của mình, Zeppetello và các đồng nghiệp đã phân tích các dự đoán từ các mô hình khí hậu toàn cầu, dự báo dân số và xem xét mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và lượng khí thải carbon. Họ ước tính rằng chỉ có 0,1% cơ hội hạn chế sự nóng lên trung bình toàn cầu xuống 1,5 độ C vào năm 2100, thậm chí dự đoán rằng thế giới sẽ sớm đạt mức tăng 1,8 độ C ngay vào năm 2050.

Vào năm 2100, các nhà nghiên cứu phát hiện ra, mức tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu có khả năng cao nhất sẽ là 3 độ C, mà Zeppetello cho rằng sẽ gây ra tình trạng "buồn ngủ" cho nhiều người. Tuy nhiên, ông cho biết nhân loại vẫn có thể cứu vãn tình thế bằng việc cắt giảm mạnh lượng khí thải.

"Chúng ta không nên đi đến thế giới đó. Hiện tại không có gì có thể nói rằng điều đó là chắc chắn, nhưng mọi người cần nhận thức được mức độ nguy hiểm nếu nó xảy ra", ông cảnh báo.

Các nhà nghiên cứu cho biết trong tất cả các kịch bản đều có thể có sự gia tăng lớn các bệnh liên quan đến nắng nóng, đặc biệt là ở những người cao tuổi, dễ bị tổn thương và những người làm việc bên ngoài trời.

Kristin Aunan, giáo sư nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Khí hậu Quốc tế chuyên về khí thải và sức khỏe con người, cho biết: “Tôi nghĩ đây là một vấn đề rất nghiêm trọng mà lại nhận được quá ít sự chú ý”.

Bà nói thêm rằng: "Việc giảm khả năng làm việc ngoài trời cũng đã gây ra những tác động kinh tế lớn, chứ chưa nói đến những đau khổ của con người", đồng thời cho biết thêm rằng sản xuất cây trồng và vật nuôi chắc chắn cũng bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ khắc nghiệt.

Hoàng Anh (theo AFP, SCMP, AP)