Bị đánh cắp thông tin để lừa đảo, “câu” tương tác

Thời gian gần đây, có không ít người dân phản ánh về tình trạng đăng tải thông tin không chính xác trên mạng xã hội, website bán hàng nhằm mục đích câu tương tác hay “treo đầu dê bán thịt chó”. Đặc biệt, hình thức lừa đảo bằng cách dùng hình ảnh, thông tin về nhà của người dân lên website bất động sản, sau đó rao bán “như thật” khiến không ít người lo lắng.

Tham khảo một căn nhà trên website nha.chotot.com, phóng viên ghi nhận căn nhà này có diện tích là 50m2, có sổ hồng riêng, 1 trệt 2 lầu nhưng chỉ bán với giá 1,34 tỷ đồng.

Dựa vào địa chỉ trong bức ảnh mà người đăng bài cung cấp, phóng viên tìm đến căn nhà trong hẻm đường Phan Đăng Lưu (quận Phú Nhuận). Trao đổi với chủ nhà, người này mới tá hỏa vì nhà mình đang ở bình thường, lại bị rao bán trên trang web.

“Lúc trước đó là căn nhà này được đăng cho thuê, nhưng hiện nay thì không. Tôi chưa từng rao bán, vẫn ở bình thường. Sao có chuyện bán nhà như vậy được”, chủ nhà nói.

Khảo sát một số căn nhà có giá rẻ trên trang web này, phóng viên thử gọi vào số máy được cung cấp trên bài đăng. Tuy nhiên, số điện thoại không thể kết nối được, kiểm tra thì thấy phần lớn là sim rác.

Không riêng quận Phú Nhuận, các quận 1, 2, 3, TP. Thủ Đức,… cũng đầy rẫy các bài đăng sai thông tin như trên, phần lớn đều là những căn nhà ở trung tâm thành phố, có diện tích rộng, nhiều tiện ích nhưng giá chỉ dưới 2-3 tỷ đồng.

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng cũng cho thấy, 6 tháng đầu năm 2022, giá căn hộ chung cư, nhà ở riêng lẻ, đất nền vẫn tăng so với thời điểm cuối năm 2021. Tại TP.HCM, thậm chí còn hiếm dự án có giá dưới 30 triệu đồng/m2. Căn hộ chung cư trung cấp (có mức giá khoảng 30 triệu đồng/m2 đến dưới 50 triệu đồng/m2) hiện đang là sản phẩm chủ đạo trên thị trường.

Vì thế, việc các căn nhà mặt đất tại các quận trung tâm TP. HCM, được rao bán với giá 1-2 tỷ đồng là điều rất bất thường.

Chia sẻ với phóng viên, chị Dương Ngọc N. (nhân viên trong lĩnh vực bất động sản) cho biết, đây là cách mà một số công ty, người môi giới bất động sản nhỏ, lẻ dùng để câu dẫn khách hàng. Mục đích gây sốt ảo, khiến khách hàng chú ý đến rồi lừa đảo, chào mua những thứ không giống như thông tin đăng trên mạng, các đối tượng dễ dàng thu hút sự chú ý của hàng trăm người.

“Trước đó tôi từng chứng kiến nhiều sự việc tương tự. Người bán sẽ chào mời bằng hình ảnh, thông tin của các căn nhà có giá hời, tiện ích tốt để dẫn dụ người dùng đến gặp họ. Sau đó, họ sẽ thông báo là bất động sản đó đã được bán, hoặc giới thiệu có mối ‘ngon’ hơn, rồi dẫn dụ khách hàng đến các dự án bất động sản ngoài thành phố, mang rủi ro rất cao”, N. nói.

Liên hệ với đường dây nóng của Công ty TNHH Chợ Tốt, nhân viên hướng dẫn rằng trong trường hợp phát hiện thông tin sai sự thật, số điện thoại là sim rác hay bị các đối tượng đăng bài lừa đảo, người dân có thể báo cáo trực tiếp vào bài đăng hoặc liên hệ đến đường dây nóng để được hướng dẫn. Mỗi báo cáo của người dùng sẽ được đơn vị kiểm tra, xác minh, sau đó sẽ tiến hành xử lý và phản hồi cho khách hàng trong 30 phút.

Tuy nhiên, sau khi liên hệ và báo cáo các bài viết, phóng viên vẫn không nhận được bất kỳ phản hồi nào trong khoảng thời gian mà nhân viên hướng dẫn cung cấp. Hơn hết, lượng bài đăng dùng số ảo, hình ảnh sai sự thật rất đông, khiến người dùng khó có thể báo cáo hết tất cả.

Nạn nhân có thể tố cáo đến lực lượng chức năng

Theo luật sư Trần Minh Hùng (Đoàn luật sư TP. HCM), sự việc hàng loạt ngôi nhà bỗng dưng bị rao bán trên khắp các trang mạng xã hội và phần mềm bất động sản, đang gây ra rất nhiều bức xúc và hoang mang cho chủ nhà.

Luật sư nhận định, các đối tượng thường dùng cách thức trên bởi nhiều mục đích khác nhau.

Trong đó, có rất nhiều trường hợp các đối tượng đăng bài rao bán nhà người khác, kèm hình ảnh giấy chứng nhận quyền sở hữu trên mạng xã hội, tư vấn hoặc dẫn người mua đến xem nhà người khác. Sau đó, dùng nhiều lý do để yêu cầu người mua đặt cọc, hay thanh toán trước,…. Đây là những chiêu thức lừa đảo rất tinh vi và có tổ chức. 

Căn cứ Điều 174 BLHS 2015 quy định về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản rằng: Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm (Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm; Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội; Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ,…)

“Như vậy, yếu tố cấu thành tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản là hành vi bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác, phụ thuộc vào hành vi cụ thể, cũng như các căn cứ thực tế về tin nhắn, số tiền thỏa thuận giữa các bên, …. Do đó, người mua có thể làm đơn tố cáo ra cơ quan Công an có thẩm quyền về hành vi có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản để Cơ quan công an tiến hành điều tra, xác minh”, luật sư Trần Minh Hùng nói.

Không dừng lại ở đó, luật sư cho rằng, từ lâu, chiêu trò câu tương tác trên mạng xã hội đã không còn xa lạ với người dùng mạng. Song, việc đăng tải những thông tin chưa xác thực hoặc cố tình lợi dụng, bịa đặt vụ việc để tạo sự chú ý, nhằm tăng tính tương tác cho Facebook cá nhân với mục đích riêng đã gây ra không ít hậu quả ngoài sức tưởng tượng.

Về hành vi đăng thông tin sai sự thật được quy định tại Khoản 3 Điều 102 Nghị định 15/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử:”Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau: Thu thập, xử lý và sử dụng thông tin của tổ chức, cá nhân khác mà không được sự đồng ý hoặc sai mục đích theo quy định của pháp luật; Giả mạo tổ chức, cá nhân và phát tán thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân,…

Bên cạnh đó, có không ít một số người môi giới bất động sản dùng chiêu thức nhằm thu hút người có nhu cầu mua hoặc muốn gây sốt ảo cho dự án.

“Đây được xem là hành vi quảng cáo sai sự thật và có thông tin không đúng. Hành vi quảng cáo sai sự thật  là hành vi bị cấm theo quy định của pháp luật”, luật sư thông tin.

Cá nhân, tổ chức có hành vi quảng cáo sai sự thật sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại Nghị định 38/2021/NĐ-CP xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực văn hóa, quảng cáo, cụ thể khoản 5 Điều 34 Nghị định quy định: “Phạt tiền từ 60.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng đối với hành vi quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức,…

Bên cạnh việc bị xử phạt hành chính, hành vi quảng cáo sai sự thật còn có thể bị xử lý hình sự đối với cá nhân tái phạm. Theo quy định tại Điều 197, Bộ luật Hình sự 2015:“Người nào quảng cáo gian dối về hàng hóa, dịch vụ, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng; cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.”

Theo đó, trong trường hợp phát hiện hành vi quảng cáo sai sự thật, người bị hại có thể tố giác đến cơ quan điều tra, nếu như bị thiệt hại do hành vi quảng cáo sai sự thật thì có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.