(NBCL) Nghe tiếng về một phụ nữ trẻ trở̉ thành nữ tỷ phú với thu nhập 12 tỷ/ năm bằng việc nuôi cấy Đông trùng hạ thảo – một loài nấm dượ̣c liệu quý đã̃ gần như bị tuyệt chủng ngoài tự nhiên, khiến chúng tôi tò mò. Gặp chị Nguyễn Thị Hồng – Giá́m đốc Công ty Cổ phần dượ̣c thảo Thiên Phúc mới thực sự đượ̣c hiể̉u hơn về công việc của những người tâm huyết với nghiên cứu khoa học. Người phụ nữ tuổi Bính Thân (1980) giản dị, cở̉i mở̉ và đầy đam mê với công việc này đã̃ dành trọn vẹn 9 năm liền để̉ chinh phục Đông trùng hạ thảo với không ít mồ hôi, nước mắt và tiền của.

“Vạn sự khởi đầu nan”

Gặp chị Nguyễn Thị Hồng (xã Dân Hòa, huyện Thanh Oai, Hà Nội) khi chị đang tất bật chuẩn bị những sản phẩm cho khách hàng. Nhìn khu vực nuôi cấy rộng lớn và đầy ắp Đông trùng hạ thảo, chúng tôi hiểu vì sao người phụ nữ ấy dám đánh đổi biết bao lần thất bại, đánh cược số phận mình để có được thành quả hôm nay. Đông trùng hạ thảo loại cordyceps militaris – một loài nấm dược liệu quý hiếm có nhiều tác dụng như tăng cường hệ miễn dịch, chống viêm nhiễm; hỗ trợ điều trị ung thư; bảo vệ thận, tim mạch, phổi; trị nhức mỏi, đau lưng, viêm khớp;…được mệnh danh là thần dược với tác dụng điều trị “bách hư bách tổn”. Nhận thấy công dụng to lớn của Đông trùng hạ thảo và tiềm năng làm giàu từ loài nấm này, năm 2003, chị Hồng đã nhen nhóm ý tưởng nghiên cứu về Đông trùng hạ thảo và nuôi cấy để cung cấp cho thị trường trong nước.

Dẫn chúng tôi đi thăm từng khu nuôi cấy, cùng với niềm hãnh diện hiển hiện trên đôi mắt, chị Hồng chia sẻ: Trong lần tình cờ tìm đọc tài liệu về nấm, tôi biết đến Đông trùng hạ thảo. Thời điểm bấy giờ, ở Việt Nam chưa có cơ sở nào nuôi trồng, thậm chí chưa có tài liệu nào nghiên cứu về loại nấm này được công bố. Tò mò và đầy hứng thú với những điều mới mẻ, tôi quyết định mạo hiểm… Và xuất phát từ niềm say mê nuôi trồng các loại nấm dược liệu, cùng mong muốn cung cấp “Đông trùng hạ thảo” có chất lượng thực sự, giá thành rẻ tới mọi người, chị Hồng đã dành hơn 9 năm để tự mày mò nghiên cứu, tạo ra hợp chất có cấu tạo giống hệt loài nhộng tằm mà

“Đông trùng hạ thảo” thường kí sinh ngoài tự nhiên. Năm 2009, Nguyễn Thị Hồng đã tập trung học tập, nghiên cứu một số mô hình nuôi Đông trùng hạ thảo tại Trung Quốc và Thái Lan, đến tháng 10/2011 công trình nghiên cứu Nấm Đông Trùng Hạ Thảo của Hồng đã thành công, đến tháng 9/2012 toàn bộ quy trình công nghệ được hoàn thiện đi vào hoạt động. Với diện tích nhà xưởng trên 200m², vốn đầu tư hơn 1 tỷ đồng Công ty Cổ phần Dược thảo Thiên Phúc là một trong những Công ty đầu tiên của Việt Nam đã cung cấp nguyên liệu nấm Đông trùng hạ thảo tươi Việt Nam cho các hệ thống Đông y và các Công ty dược trong cả nước.

“Tất nhiên, để có được những thành công ấy, tôi đã gặp không ít thất bại, thậm chí có lúc tưởng như không còn cơ hội để tiếp tục được nữa”- chị tâm sự về những khó khăn và trở ngại của quá trình nuôi cấy. Đó là khi chị cùng đồng nghiệp đã nghiên cứu và phát triển thành công cơ chất tổng hợp để nuôi cấy Đông trùng hạ thảo. Trên cơ sở cơ chất đó, đến năm 2011, nhóm nghiên cứu của chị Hồng đã tạo ra được quả thể nhân tạo trong điều kiện phòng thí nghiệm. Những tưởng đã chạm tay được đến thành công nhưng mọi công sức bị sụp đổ khi chính thức đưa vào nuôi cấy.

Quá trình triển khai nuôi cấy trên quy mô lớn đã không hề dễ dàng như tưởng tượng. Khi mở rộng quy mô nuôi cấy trong suốt năm 2012 - 2013, chị Hồng liên tiếp gặp thất bại, thiệt hại lên tới hàng trăm triệu đồng. Chị Hồng kể, để có không gian nuôi cấy Đông trùng hạ thảo, chị phải bán mảnh đất mặt đường để vào trong làng mở xưởng. Mọi người lúc đó còn nghĩ là đầu óc chị chắc có vấn đề. Người ta muốn ra mặt đường ở, còn chị lại chui vào trong làng. Rồi buồn hơn là, khi Đông trùng hạ thảo mọc ra được 1cm thì bị một loại côn trùng khác ký sinh trong lọ cắn chết chỉ sau một, hai đêm. 5.000 lọ Đông trùng hạ thảo mất trắng, thiệt hại hơn 300 triệu đồng. Cuối 2012, chị tiếp tục nuôi hơn một vạn lọ, nhưng vẫn thất bại, thiệt hại hơn 600 triệu đồng.

Đông trùng hạ thảo “made in Việt Nam”

Tưởng rằng đã có dấu chấm hết cho đam mê nhiều năm qua nhưng với chị Hồng thì khác, cảm giác như càng khó khăn, càng khiến chị có thêm động lực bước tiếp. Chị tiếp tục lao vào nghiên cứu và tìm ra nguyên nhân nuôi cấy thất bại là do con giống bị thoái hóa. Từ con giống giá 5 triệu, chị mạnh dạn đầu tư chuyển sang trồng con giống 50 triệu. Và sau khi đầu tư giống mới, chị Hồng cùng nhóm nghiên cứu đã chính thức chạm tay vào thành công. Dù nuôi cấy thành công, nhưng không một ai tin sản phẩm của chị là Đông trùng hạ thảo thật. Chị Hồng lại tiếp tục cuộc hành trình chinh phục khách hàng bằng sự chân thành và tận tụy.

Chị đã phải mang sản phẩm cho một số đối tượng uống hoàn toàn miễn phí trong 2 năm. Với niềm đam mê, tâm huyết, cùng quá trình đầu tư khoa học, hợp lí, sau những thất bại ban đầu, giờ đây, chị Hồng đã có thể chinh phục được loại thảo dược “khó tính” và thu về 12 tỷ/năm với 2 cơ sở nuôi trồng Đông trùng hạ thảo tại Thanh Oai, Hà Nội & TP.Đà Lạt, Lâm Đồng. Và từ đó, loại thảo dược quý hiếm này đã thực sự được cả nước biết đến.

Đánh giá về cơ sở sản xuất của chị Nguyễn Thị Hồng, Phó Bí thư Huyện ủy Thanh Oai Nguyễn Văn Bổng cho biết: “Cơ sở nuôi cấy trồng Đông trùng hạ thảo của chị Hồng ở xã Dân Hòa là mô hình công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp. Mô hình không những đem lại lợi ích kinh tế lớn cho chị Hồng mà còn trở thành trung tâm cung cấp giống cho những người dân khác ở Thanh Oai, giúp nhiều hộ gia đình thoát khỏi diện nghèo. Huyện ủy và Ủy ban nhân dân huyện Thanh Oai hiện đang chủ trương hỗ trợ cho chị Hồng thuê đất với cơ chế ưu đãi để mở rộng sản xuất, góp phần giải quyết bài toán phát triển kinh tế địa phương”.

Có thể nói rằng, việc thành lập cơ sở nuôi cấy Đông trùng hạ thảo không những đem lại lợi ích kinh tế lớn cho bản thân mà chị Hồng còn chia sẻ nguồn lợi này với những người khác. Cơ sở của chị đã góp phần giải quyết công ăn việc làm cho 14 công nhân với mức lương từ 5 triệu/tháng. Không chỉ vậy, cơ sở sản xuất còn trở thành nguồn cung cấp con giống cho người dân địa phương. Hiện tại, có hàng chục hộ gia đình nhập giống Đông trùng hạ thảo non từ cơ sở của chị Hồng về nuôi lớn. Sản phẩm của các hộ gia đình này đều được người mua săn đón.

Hiện cơ sở sản xuất của chị Hồng là đối tác cung cấp nguyên liệu cho các công ty dược phẩm và công ty rượu. Đông trùng hạ thảo được sản xuất ở cơ sở của chị Hồng hiện rất được chào đón trên thị trường. Nhiều công ty dược phẩm, công ty sản xuất rượu đã đến đặt hàng với chị. Không chỉ cung cấp Đông trùng hạ thảo cho thị trường trong nước, chị Hồng còn ấp ủ dự định xuất khẩu Đông trùng hạ thảo mang thương hiệu Việt Nam ra thị trường quốc tế. Chị Hồng chia sẻ: Mình mong muốn rằng, mọi người sẽ được sử dụng Đông trùng hạ thảo với giá thành rẻ hơn, mang thương hiệu Việt chất lượng đảm bảo và uy tín. Mình cũng hy vọng những người bệnh có thể tự nuôi trồng Đông trùng hạ thảo để phục vụ cho việc chữa bệnh, sử dụng một cách hiệu quả nhất loại dược phẩm quý hiếm này.

Khép lại chương trình làm việc, tận mắt thấy những hộp Đông trùng hạ thảo trong trung tâm của chị Hồng, tận mắt thấy nườm nượp người đến mua, trao đổi và xin tư vấn cách nuôi cấy và sử dụng… thực sự đã khiến chúng tôi cảm phục trước sức làm việc và sự đam mê của chị cùng đồng nghiệp.❏

Hà Vân