Cuộc tấn công trên bộ làm mờ đi hy vọng về một thỏa thuận ngừng bắn ngay lập tức mà Mỹ, Ai Cập và Qatar đã mất nhiều tháng để thúc đẩy. Trước khi Israel triển khai quân đội chuẩn bị cho cuộc tấn công, Hamas đã đồng ý với đề xuất ngừng bắn nhưng chính phủ Israel nhanh chóng bác bỏ.

Khoảng 1,3 triệu người Palestine - hơn một nửa dân số Gaza - đang bị kẹt ở Rafah vì chưa có kế hoạch về nơi trú ẩn thích hợp khác. Israel đã bắt đầu ra lệnh cho người Palestine sơ tán khỏi các khu vực ở Rafah, đồng thời gửi họ đến một vùng đất mà người dân hiện tại cho rằng chỉ là một trại lều tạm bợ với điều kiện tồi tàn.

Thường dân Palestine sẽ sơ tán đến đâu?

Hôm 6/5, Israel đã đưa ra cảnh báo sơ tán khỏi khu vực phía đông Rafah, nơi có khoảng 100.000 người Palestine đang trú ẩn. Israel khuyến khích những người sơ tán di chuyển đến Muwasi, một khu vực mà Israel tuyên bố an toàn với bệnh viện dã chiến, vật liệu tạm trú cùng các cơ sở khác sẽ được trang bị. Liên hợp quốc và các tổ chức viện trợ cho biết Muwasi chưa sẵn sàng cung cấp nơi trú ẩn cho hàng chục nghìn người sơ tán.

Muwasi trải dài khoảng 8 km dọc theo bờ biển từ Rafah đến Khan Younis. Ngay từ đầu cuộc chiến, Israel đã đơn phương tuyên bố đây là "khu vực nhân đạo", nơi thường dân sẽ được an toàn. Theo UNRWA - cơ quan của Liên hợp quốc dành cho người tị nạn Palestine, Muwasi hiện là nơi sinh sống của hơn 450.000 người Palestine phải sơ tán.

Theo ghi nhận của phóng viên AP, hàng chục người Palestine đã đến Muwasi hôm 6/5. Mặc dù có hàng chục lều trống gần đó, nhưng có rất ít dấu hiệu cho thấy sự chuẩn bị để đáp ứng dòng người di tản lớn sắp tới. Những người Palestine khác trên khắp Rafah, ngay cả những người ở ngoài khu vực sơ tán, đã quyết định đi đến trung tâm Gaza hoặc tới Khan Younis thay vì Muwasi.

Người dân cho biết nhà vệ sinh rất khan hiếm và có rất ít nước sinh hoạt ở Muwasi. Nhiều người tự đào hố ngoài lều để đi vệ sinh vì không muốn xếp hàng dài ở nhà vệ sinh công cộng. Người dân đôi khi phải đợi hàng giờ để lấy nước uống từ các xe chở nước chở đến nhiều địa điểm khác nhau trong trại.

Một số quầy hàng trong trại bán thiết bị dựng lều, thực phẩm đóng hộp và các loại rau cơ bản như cà chua và khoai tây với giá tăng cao. Một kg khoai tây có giá khoảng 6 USD - mức giá quá cao đối với đại đa số người dân. Việc dựng lều từ gỗ và nylon có giá khoảng 500 USD, trong khi mua một chiếc lều làm sẵn có giá gấp đôi.

Tổng ủy viên UNRWA Philippe Lazzarini nhận xét: "Khu vực Al-Mawasi quá đông đúc với hơn 400.000 người. Khu vực này không có đủ cơ sở để tiếp nhận nhiều người hơn và không an toàn hơn các khu vực khác của Gaza".

Quốc tế phản ứng thế nào?

Bộ Ngoại giao Ai Cập hôm 7/5 cho biết "sự leo thang nguy hiểm đe dọa tính mạng của hơn một triệu người Palestine, những người phụ thuộc chủ yếu vào cửa khẩu này vì đây là huyết mạch chính của Dải Gaza", ám chỉ cửa khẩu Rafah.

Ai Cập, một đối tác chiến lược của Israel, đã nói rằng việc quân đội Israel chiếm giữ biên giới Gaza - Ai Cập, hoặc bất kỳ động thái nào đẩy người Palestine vào Ai Cập sẽ đe dọa đến thỏa thuận hòa bình kéo dài 4 thập kỷ giữa nước này với Israel.

Mỹ đã kêu gọi Israel không thực hiện chiến dịch mà không có kế hoạch "đáng tin cậy" để sơ tán dân thường. Người phát ngôn an ninh quốc gia Nhà Trắng John Kirby cho biết hôm 6/5: "Tổng thống không muốn thấy các hoạt động ở Rafah gây rủi ro lớn hơn cho hơn một triệu người đang trú ẩn ở đó".

Hoài Phương (theo AP)