Anh Trung Nguyễn (ngụ quận Tân Phú, TP. HCM) là một trong số ít những người trên thế giới, theo đuổi công việc khôi phục thanh âm, chế tác phần vỏ kèn harmonica.

Không như một số bộ môn khác, harmonica là loại nhạc cụ kén người chơi, nên thông thường người nghệ sĩ harmonica không chỉ “kỹ tính” về thanh âm, mà còn quan trọng chất lượng của mỗi chiếc kèn.

Vì thế, anh Trung đã bỏ ra hơn 5 năm tìm tòi, học hỏi cách chế tác vỏ kèn harmonica sao cho nâng tầm giá trị của chếc kèn, đồng thời sáng tạo phần bên trong để thanh âm trở nên trong, vang hơn.

Chưa có trường lớp nào đào tạo bài bản về bộ môn này, nó lại hiếm người chế tác và trên thế giới không có quá nhiều người chế tác, anh Trung gặp khá nhiều khó khăn vào thời gian đầu vì phải tự tìm tài liệu trên mạng Internet và qua sách, báo.

“Tôi luôn đầu tư chỉn chu ngay từ phần nguyên vật liệu chế tác. Tôi thường tìm đến các chợ truyền thống, nơi có bán gỗ loại 1 – loại gỗ quý như Cẩm Lai, Mun, Trắc,… hay các loại chuyên dùng gọi là gỗ mỹ thuật”, anh Trung nói.

Để làm ra một “chiếc áo” mới hoàn chỉnh cho kèn harmonica, người thợ phải thực hiện nhiều công đoạn phức tạp, đòi hỏi độ chính xác cao và thường mất khoảng 3 tháng cho một cặp “áo”.

Sau khi đã cắt gỗ nguyên bản ra thành nhiều thanh gỗ nhỏ, anh Trung sẽ tiến hành cắt lấy tinh về kích thước theo khuôn. Trong đó, có 3 dòng kèn solo cơ bản mà anh thường chế tác, gồm: Diatonic (10 lỗ); Tremolo (21-24 lỗ); Chromatic (12-14-16 lỗ).

Tiếp đó, anh sẽ chế tác phần bên trong như khoang cộng hưởng, rồi khoan các lỗ cho thanh âm chuẩn xác trước khi tiến đến công đoạn làm nguội, chà nhám, đánh bóng và sơn bề mặt.

Thông thường, harmonica không có mảnh kim loại này, âm thanh sẽ mộc mạc, trầm lắng. Nếu có thanh kim loại, nó sẽ giúp khuếch đại âm thanh đi từ phần lưỡi gà, khiến người nghe cảm thấy vang và trong hơn.

Chỉ trong 2 năm chính thức hoạt động, anh Trung đã có hơn 100 đơn hàng, không chỉ đến từ Việt Nam mà còn ở các quốc gia như Anh, Mỹ, Đức, Nhật, Đài Loan, Hồng Kông, Singapore, Canada,…

Thậm chí, có những khách hàng là nhạc trưởng của dàn hợp xướng ở nước ngoài, vẫn luôn sử dụng sản phẩm cũng anh Trung trong thời gian dài. Mỗi cặp “áo” harmonica sẽ có giá dao động từ 80 đến 120 đô-la.

Song, thấu hiểu đam mê của không ít người Việt về harmonica anh Trung thường bán với giá thấp hơn.

“Nhiều người Việt họ thích kèn harmonica lắm, nhưng lại không đủ điện kiện nên tôi luôn đồng ý bán với giá thấp cho họ. Điều này giúp cho người trẻ có thể theo đuổi, thỏa mãn đam mê, bản thân tôi cũng vui vì có thể lan tỏa môn nghệ thuật này”, anh Trung tâm sự.

“Không chỉ riêng những người nghệ sĩ mới đam mê harmonica. Chiếc kèn này đôi khi còn từng là một món quà quý của nhiều người, do người thân, bạn bè biếu tặng nên họ rất coi trọng. Tôi đã từng nhận sửa rất nhiều chiếc kèn, giá thành bao nhiêu họ cũng không quan tâm vì mỗi chiếc kèn đều chứa đựng những kỷ niệm quý giá của họ”, anh Trung kể.

Được biết, harmonica là loại nhạc cụ được phát minh đầu tiên tại Trung Quốc vài ngàn năm trước. Loại nhạc cụ này được gọi là Sheng, các lưỡi gà làm cây sậy. Sau đó nó trở thành một nhạc cụ tiêu biểu trong âm nhạc truyền thống ở các nước châu Á.

Suốt nửa đầu thế kỷ 20 cho đến nay, sự phổ biến của cây harmonica vẫn không ngừng lan tỏa. Đặc biệt, những ban nhạc harmonica với từng nhóm người chơi với nhau trở nên rất thịnh hành ở khắp các châu lục trên thế giới.