Dành nhiều tâm huyết và tình cảm, đóng góp cho nền báo chí cách mạng Việt Nam

Phát biểu khai mạc tại sự kiện, Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Nguyễn Đức Lợi cho biết: Sinh năm 1926, xấp xỉ tuổi ra đời của lịch sử báo chí cách mạng Việt Nam, còn 3 năm nữa là nhà báo Thái Duy tròn 100 tuổi. Suốt sự nghiệp báo chí của mình, nhà báo Thái Duy luôn chiến đấu không mệt mỏi vì độc lập tự do cho dân tộc, vì hạnh phúc nhân dân và vì sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam.

Ông bước vào làm Báo Cứu Quốc từ năm 1949. Đầu năm 1964, ông cùng lãnh đạo Báo Cứu Quốc vào miền Nam xây dựng Báo Giải Phóng (thuộc Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam). Trong giai đoạn này, ông hoàn thành một số tác phẩm đỉnh cao “Sống như Anh”, “Người tử tù Khám lớn”, “Những đồng đội của Nguyễn Văn Trỗi”…

Sau giải phóng, nhà báo Thái Duy công tác tại báo Đại đoàn kết, bước vào mặt trận nông nghiệp, thông qua ngòi bút của mình đã tiếp tục mạnh mẽ chiến đấu trong sự nghiệp khoán mới. “Khoán chui hay là chết” là câu nói, là quyết tâm Thái Duy nghe thấy, nhìn thấy từ người nông dân Việt Nam. Chính thực tiễn sinh động đã góp phần đổi mới tư duy, khuyến khích cách làm hiệu quả giúp người dân vượt qua khó khăn, thử thách để vươn lên.

Đánh giá về đóng góp của nhà báo Thái Duy, nhà báo Hữu Thọ viết trên Báo Nhân Dân số ra ngày 22/4/2013: “Các bạn đồng nghiệp cùng chung lưng đấu cật trong cuộc đấu tranh này như Thái Duy, Lê Điền ở Báo Đại đoàn kết, Hồng Giao ở Tạp chí Học tập, Đình Cao ở Thông tấn xã, Đắc Hữu ở Báo Hà Sơn Bình... và những đồng chí hết lòng ủng hộ sự nghiệp đổi mới nông nghiệp, ủng hộ nhà báo như các anh Nguyễn Khánh, Minh Chương, Trần Đức Nguyên ở Văn phòng Trung ương... trong đó theo tôi thì nhà báo hăng hái xông pha trận mạc, viết nhiều nhất trong số chúng tôi chính là Thái Duy”.

Năm 2020, tại Hội nghị “Gặp mặt, tuyên dương người làm báo tiêu biểu” ở Hà Nội do Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền Thông và Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức, nhà báo Thái Duy là một trong số bảy nhà báo lão thành tiêu biểu được tôn vinh vì đã có những cống hiến lớn lao, dành nhiều tâm huyết và tình cảm, có nhiều đóng góp cho nền báo chí cách mạng Việt Nam.

Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Nguyễn Đức Lợi nhấn mạnh: "Điều đặc biệt là nhà báo Thái Duy là người duy nhất chưa từng đảm nhận một chức vụ nào. Suốt cuộc đời hoạt động, cống hiến, nhà báo Thái Duy chỉ có một danh xưng duy nhất là phóng viên, với mục tiêu cầm bút là viết vì dân, nói đúng sự thật, tôn trọng sự thật. Ông từng nói, chỉ làm phóng viên, với tôi như thế là sung sướng lắm rồi! Ông chính là tác giả của tác phẩm đỉnh cao "Sống như Anh" được xuất bản hàng triệu bản ra khắp thế giới, được nhiều lãnh tụ coi trọng, tiếp đón thân tình". 

Sống như là viết, viết là sống. Cả cuộc đời làm báo của nhà báo Thái Duy là cuộc đời của một con người phấn đấu không mệt mỏi, không chùn bước để “Chống lại những gì đã cũ kỹ, hư hỏng để tạo ra những cái mới mẻ, tươi tốt” như lời Bác Hồ căn dặn trong Di chúc.

Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam đánh giá cao Bảo tàng Báo chí Việt Nam đã tổ chức sự kiện này, vào dịp kỷ niệm 78 năm Cách mạng tháng Tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2023) và Quốc khánh Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2023), hướng tới kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025).

"Để Bảo tàng Báo chí Việt Nam thực sự là ngôi nhà di sản của các thế hệ nhà báo Việt Nam, tôi rất mong Bảo tàng tới đây sẽ tiếp tục tổ chức thêm nhiều sự kiện ý nghĩa, vinh danh các nhà báo có nhiều đóng góp cho sự nghiệp báo chí cách mạng, tiến tới có thể làm sách ảnh, làm phim về 100 nhà báo Việt Nam tiêu biểu qua các thời kỳ" nhà báo Nguyễn Đức Lợi khẳng định.

Đưa bộ phim “Thái Duy - Sống và Viết” đến với công chúng nhiều hơn

Tại tọa đàm, các đại biểu là các nhà báo lão thành, đồng nghiệp, thành viên đoàn làm phim đã dành nhiều thời gian để chia sẻ những câu chuyện thú vị về quá trình sống, chiến đấu, làm việc của nhà báo Thái Duy trong thời chiến và thời bình. Trong đó nhấn mạnh đến tinh thần làm việc, chiến đấu vượt qua bao gian khổ từ bom đạn chiến tranh để có những tác phẩm báo chí mang tầm thời đại, tạo tiếng vang lớn. Những tác phẩm của ông đã đóng góp quan trọng cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước.

Một số đại biểu cho rằng, tác phẩm “Sống như Anh” của nhà báo Thái Duy đã tạo ra một làn sóng mạnh mẽ, dấy lên trong cả nước phong trào noi gương Anh Trỗi thi đua sản xuất và diệt giặc. Ngoài ra, “Sống như Anh” là một tác phẩm lớn không chỉ vì đối tượng phản ánh của nó rất vĩ đại mà lao động nghệ thuật của tác giả cũng rất tinh diệu, công phu và trở thành cuốn sách gối đầu của bao thế hệ, với hàng triệu bản in, từng dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới, từng tái bản rất nhiều lần. Nói về bộ phim, phần lớn các đại biểu đều cho rằng, bộ phim đã ghi lại được nhiều ý kiến của nhà báo Thái Duy và các đồng nghiệp, đó là những tư liệu quý sinh động, chân thật.

Chia sẻ tại buổi tọa đàm, nhà báo Hồ Quang Lợi - nguyên Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam khẳng định, những tác phẩm báo chí của nhà báo Thái Duy không chỉ là những dẫn chứng sắc bén từ thực tế, rực lửa chiến đấu, can đảm hy sinh mà còn có tính lý luận. Nhà báo Thái Duy là tấm gương sáng cho các nhà báo hiện tại, đặc biệt là những nhà báo trẻ. Ông là một con người giản dị, bản lĩnh và hội tụ phẩm chất đạo đức của người làm báo chân chính. 

Ông Hồ Quang Lợi mong muốn bộ phim không chỉ được giới thiệu trong ở Bảo tàng báo chí mà còn đến với công chúng, đến với Hội Nhà báo các cấp, các trung tâm đào tạo báo chí để công chúng hiểu rõ hơn về cuộc đời sự nghiệp nhà báo Thái Duy...

Còn theo nhà báo Cao Kim (Kim Toàn) - nguyên Tổng biên tập báo Hải Phòng chia sẻ: "Ngoài sự nghiệp viết báo, đối với nhà báo Thái Duy, cuộc đời, cuộc sống hàng ngày với mỗi chúng ta cũng cần phải học tập nhiều, cả trong thời chiến và thời bình. Trong thời gian làm Báo Giải phóng, nhà báo Thái Duy là một trong 3 người sáng lập, trực tiếp tổ chức lực lượng làm, sản xuất Báo Giải phóng trong rừng tại Tây Ninh miền Nam, Việt Nam. Ba nhà báo Trần Phong, nhà báo Tâm Trí và nhà báo Thái Duy tổ chức tuyển cán bộ phóng viên, lựa chọn các cây bút, những người giao liên được đào tạo để cho ra đời những ấn phẩm báo chí".

"Phóng viên giải phóng có mặt ở nhiều địa phương, nhiều vùng miền khác nhau, đến những trận chiến. Họ là phóng viên chiến trường không chỉ tham gia vào chiến tranh như những nhân chứng lịch sử mà họ còn tái hiện lịch sử bằng ngòi bút của riêng mình. Một trong những người đi đầu, nổi bật là nhà báo Thái Duy… cho đến nay chưa nhà báo nào có số lượng tác phẩm báo chí được phát hành nhiều như nhà báo Thái Duy" - nhà báo Cao Kim chia sẻ thêm.

Chia sẻ về quá trình làm phim, nhà báo Nguyễn Sĩ Đại đại diện đoàn làm phim cám ơn lãnh đạo Hội Nhà báo Việt Nam đã tạo điều kiện để Bảo tàng Báo chí Việt Nam dựng lên những thước phim sống động về sự phát triển của báo chí Việt Nam cũng như các nhà báo có nhiều đóng góp cho sự nghiệp cách mạng. Mỗi thước phim sẽ làm sống lại quá khứ hào hùng của nền báo chí cách mạng Việt Nam.

Nhà báo Nguyễn Sĩ Đại cho rằng: "Nhà báo Thái Duy tuổi đã cao, ít khi muốn nói về mình, điều này tạo ra khó khăn cho đoàn làm phim, vượt qua những khó khăn đó, hôm nay nhà báo Thái Duy đánh giá bộ phim “đúng với thực tế, không sai gì”, đó là điều đáng mừng cho đội ngũ làm phim chúng tôi".

Một số hình ảnh tại lễ ra mắt phim, tọa đàm và trưng bày chuyên đề nhà báo Thái Duy - Sống và Viết: