Tình trạng “xe dù, bến cóc” từ lâu là tình trạng tồn tại trong ngành giao thông vận tải của TP HCM. Vấn đề này gây ra ùn tắc giao thông, cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp, khiến một số hãng xe phải bỏ bến ra hoạt động chui. Đây cũng là một trong số những nguyên nhân chính khiến bến xe Miền Đông mới - bến xe lớn nhất nước được đầu tư hàng nghìn tỷ đồng lâm vào tình trạng ế ẩm khi đưa vào hoạt động.

Theo báo cáo của Sở GTVT lên UBND TP HCM ngày 15/11, trong 11 tháng của năm 2022, lực lượng Thanh tra Sở GTVT trong quá trình tuần tra tại các khu vực bến xe, khu du lịch Suối Tiên, dọc các tuyến Quốc lộ đã phát hiện và lập biên bản 1.764 trường hợp vi phạm, xử phạt tổng số tiền hơn 2,5 tỷ đồng.

Qua đó, Thanh tra Giao thông ghi nhận, nhiều đơn vị kinh doanh vận tải vẫn cố tình vi phạm và vi phạm rất nhiều lần gồm: Công ty TNHH XD TMDV Hùng Hiếu, Chi nhánh TPHCM - Công ty Cổ phần xe khách Phương Trang Futabuslines, DNTN Tân Lập Thành, DNTN Kim Hoàng, DNTN Thanh Thủy, Công ty TNHH Thành Bưởi, Công ty TNHH TMDV Thịnh Phát, Công ty TNHH VT Thảo Châu, DNTN Kim Mã, Công ty TNHH VT Cao Lâm.

Mặc dù các tuyến xe đi các tỉnh Miền Trung và tỉnh Lâm Đồng hiện nay đều phải xuất bến ở bến xe Miền Đông mới, nhưng theo ghi nhận vào đêm 17/11, nhiều hành khách mua vé đi các tuyến này đến xe Miền Đông cũ (quận Bình Thạnh) được nhà xe Phương Trang trung chuyển đến đại lộ Mai Chí Thọ và lên xe giường nằm và xuất bến tại đây thay vì bến xe Miền Đông mới.

Còn nhà xe Thành Bưởi - một doanh nghiệp vận tại lớn trên tuyến TP HCM - Lâm Đồng, TP HCM - Cần Thơ thời gian qua thường cho xe xuất bến tại các con đường quanh khu vực quận 5 như Hùng Vương, Nguyễn Tri Phương, Lê Hồng Phong mặc dù những địa điểm này nằm cách không xa trụ sở của Thanh tra Giao thông (gần góc ngã tư Lê Hồng Phong - Hùng Vương).

Đối với những nhà xe còn như Kim Hoàng, Thanh Thủy (tuyến TP HCM - Trà Vinh), Thảo Châu, Thuận Phát (tuyến TP HCM - Bến Tre), Tân Lập Thành (tuyến TP HCM - Tiền Giang)… thì các tuyến đường như Trần Phú, Hùng Vương, Nguyễn Trãi (quận 5) là nơi họ đón khách xuất bến kéo dài nhiều năm qua.

Thanh tra Giao thông cũng cho biết, khu vực quận 5 là nơi được xem là “thủ phủ” xe dù bến cóc khi có 25 trong tổng số 76 điểm đón trả khách không đúng nơi quy định của TP HCM.

Theo UBND quận 5, từ tháng 11/2021 đến 31/10/2022, các đơn vị thuộc quận đã xử phạt với 1.585 trường hợp, tổng số tiền phạt gần 1,1 tỷ đồng. Riêng Đội CSGT Quận 5 từ đầu năm đến nay đã xử lý 425 trường hợp xe khách dừng đỗ sai quy định. 

Xếp sau quận 5 là TP Thủ Đức có 22 điểm, quận 12 có 6 điểm, quận 1 có 5 điểm, quận Bình Tân, Tân Phú với quận 10 cùng có 4 điểm vi phạm việc đón trả khách.

Vấn đề khó khăn là lực lượng Thanh tra Giao thông mặc dù đã ghi nhận 76 điểm vi phạm, tuy nhiên do thẩm quyền, đơn vị này không thể tự thực hiện kiểm tra xử lý việc đón - trả khách khách trong bãi xe, trụ sở văn phòng, cây xăng vì không thuộc hành lang đường bộ. Để kiểm tra xử lý được phải có sự tham gia, phối hợp của lực lượng chính quyền địa phương.

Bên cạnh đó, lực lượng Thanh tra Giao thông lực lượng mỏng, thẩm quyền hạn chế và nhiều doanh nghiệp cố tình “lách luật” nên việc kiểm tra xử lý gặp nhiều khó khăn, không triệt để.