Mối quan hệ “vẹn cả đôi bờ”

Doanh nhân Trung Quốc Wang Min vui mừng khôn xiết khi Nga chấp nhận lưu thông đồng Nhân dân tệ. Giờ đây, ông có thể định giá các hợp đồng mua bán trong công ty đèn LED của mình với khách hàng Nga bằng Nhân dân tệ, thay vì USD hay euro như tiền lệ. Đó quả là điều "đôi bên cùng có lợi”.

Hoạt động kinh doanh tại công ty đèn LED của ông Wang đã bị xáo trộn bởi cuộc xung đột Nga - Ukraine và các biện pháp trừng phạt khiến các ngân hàng và nhiều công ty của Nga phải “đóng băng” thanh toán bằng đồng USD và đồng euro.

Những năm trở về trước, công ty của ông chỉ là đơn vị kinh doanh nghiệp sản xuất nhỏ, tuy nhiên, giờ đây lại đang chuẩn bị đầu tư vào kho bãi ở Nga.

"Chúng tôi hy vọng rằng doanh số bán hàng ở Nga trong năm tới có thể chiếm 10% - 15% tổng doanh số bán hàng ", doanh nhân gốc Quảng Đông ven biển phía Nam Trung Quốc, chia sẻ.

Ông Wang đang tìm cách tận dụng quá trình "Nhân dân tệ hóa" nhanh chóng của nền kinh tế Nga trong năm nay khi quốc gia bị cô lập tìm kiếm sự đảm bảo tài chính từ cường quốc châu Á Trung Quốc. Ông nhìn thấy một tình huống đôi bên cùng có lợi trong việc các nhà xuất khẩu Trung Quốc giảm thiểu rủi ro tiền tệ và việc thanh toán trở nên thuận tiện hơn cho người mua Nga.

Trong khi đồng Nhân dân tệ đã dần dần xâm nhập vào Nga trong nhiều năm, thì trong 9 tháng vừa qua là đợt chạy gấp rút khi đồng tiền này tràn vào các thị trường và dòng chảy thương mại của nước này, theo đánh giá của Reuters.

Sự dịch chuyển tài chính của Nga về phía Đông có thể thúc đẩy thương mại xuyên biên giới, tạo ra một đối trọng kinh tế ngày càng tăng đối với đồng đô la và hạn chế các nỗ lực của phương Tây nhằm gây sức ép lên Moscow bằng các biện pháp kinh tế.

Vào tháng 10, tổng số giao dịch trong cặp Nhân dân tệ - Rouble trên Sàn giao dịch Moscow đã tăng vọt lên mức trung bình gần 9 tỷ Nhân dân tệ (1,25 tỷ USD) mỗi ngày. Trước đây, tỉ giá này hiếm khi vượt quá 1 tỷ Nhân dân tệ trong cả tuần.

Để so sánh, cặp đô la/rouble, vốn chiếm hơn 80% khối lượng giao dịch trên thị trường Nga vào tháng 1/2022, đã ghi nhận mức giảm khoảng 40% vào tháng 10.

Các "đại gia” ở Nga muốn Nhân dân tệ

Cho đến tháng 4, Nga thậm chí còn không lọt vào danh sách 15 quốc gia sử dụng đồng Nhân dân tệ hàng đầu bên ngoài Trung Quốc đại lục, xét về giá trị của dòng chảy vào và ra, theo SWIFT. Tuy nhiên, tính đến thời điểm này, đất nước xứ sở bạch dương đã nhảy lên vị trí thứ 4, chỉ sau Hồng Kông, thành phố từng là thuộc địa của Anh và Singapore.

Trong bối cảnh toàn cầu, đồng USD và đồng euro vẫn là những đồng tiền thống trị thị trường ngoại tệ, chiếm hơn 42% và 35% dòng chảy tương ứng tính đến tháng 9 năm nay. Đồng Nhân dân tệ đã tăng lên gần 2,5% từ mức dưới 2% hai năm trước đó.

Theo một nhóm thương mại dành cho các nhà xuất khẩu nhỏ sang Nga ở tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc, ngày càng nhiều người mua Nga mở tài khoản Nhân dân tệ và thanh toán các giao dịch trực tiếp bằng đồng tiền Trung Quốc.

Xung đột Nga - Ukraine đã mang lại cơ hội cho doanh nhân Trung Quốc, đồng thời có nhiều công ty Trung Quốc lớn, nhỏ đều quan tâm đến việc kinh doanh tại Nga.

Theo tính toán của Reuters, bảy công ty khổng lồ của Nga, bao gồm Rusal, Rosneft và Polyus, đã huy động được tổng cộng 42 tỷ Nhân dân tệ trái phiếu trên thị trường Nga, và danh sách này có thể tăng lên. Ngoài ra, công ty Gazpromneft cho biết họ cũng đang xem xét cho vay nợ bằng đồng Nhân dân tệ.

Nga - Trung Quốc: Quan hệ hợp tác không giới hạn

Từ lâu, Tổng thống Vladimir Putin đã tìm cách thoát phụ thuộc của Nga vào USD, tình hình địa chính trị đã đẩy nhanh xu hướng này vào năm 2022. Trung Quốc, nền kinh tế số 2 thế giới, là cường quốc lớn nhất toàn cầu không tham gia trừng phạt kinh tế đối với Nga. Vài tuần trước khi Nga phát động chiến tranh, Tổng thống Nga Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã ký kết quan hệ đối tác "không giới hạn".

Vào tháng 9, đồng Nhân dân tệ chiếm khoảng 19% trong các thỏa thuận thương mại của Nga với Trung Quốc.

Trong khi số liệu năm 2022 vẫn chưa được công bố, đồng tiền của Trung Quốc đang tăng giá do khả năng tiếp cận các phương thức thanh toán truyền thống giảm và việc đóng băng vàng và ngoại tệ ở nước ngoài.

Thống đốc ngân hàng Elvira Nabiullina đang theo dõi sự tăng trưởng, nói với các nhà lập pháp trong tháng này rằng dòng Nhân dân tệ đổ vào cho thấy "sự chuyển đổi thành phần tiền tệ trong nền kinh tế của chúng ta".

Các cơ quan quản lý cũng nhận thức được những rủi ro tiềm ẩn, chẳng hạn như sự chênh lệch giữa số lượng tài khoản vãng lai và tiền gửi bằng đồng Nhân dân tệ ngày càng tăng, với việc cho vay bằng đồng Nhân dân tệ chỉ mới bắt đầu phát triển.

Ngân hàng trung ương cho biết những người cho vay nên tìm cách giảm rủi ro ngày càng tăng của việc đồng Nhân dân tệ hóa hoặc khoảng cách giữa tài sản và nợ bằng đồng Nhân dân tệ - bằng cách tăng thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ cho hàng nhập khẩu, đầu tư vào chứng khoán bằng đồng Nhân dân tệ hoặc sử dụng đồng Nhân dân tệ trong các giao dịch thương mại với các nước khác.

Elizaveta Danilova, giám đốc bộ phận ổn định tài chính của ngân hàng trung ương, cho rằng, các nhà quản lý không có kế hoạch hạn chế sử dụng đồng Nhân dân tệ và có thể khuyến khích các ngân hàng sử dụng nhiều hơn bằng cách nới lỏng các yêu cầu dự phòng đối với đồng tiền này trong khi thắt chặt đối với đô la và euro.

Tại một số công ty môi giới của Nga đã báo cáo rằng khách hàng của họ đang giữ một phần lớn tài sản của họ bằng đồng Nhân dân tệ.

Dòng vốn chảy vào đã dẫn đến sự sụt giảm mạnh về lãi suất tiền gửi bằng đồng Nhân dân tệ ở Nga. Chúng dao động từ 0,01% đến 2,45% đối với tiền gửi bằng đồng Nhân dân tệ một năm ở Nga, so với 1,6% đối với tiền gửi một năm ở đại lục, theo các nhà tổng hợp ngân hàng Nga và các ngân hàng lớn của Trung Quốc.

Một số người có số tiền nhàn rỗi nhỏ ở Nga cũng đang tham gia tiết kiệm, tìm cách phòng hộ trước sự bất ổn của đồng rúp.

Andrey, một chuyên gia truyền thông chia sẻ anh chuyển đến Dubai vào tháng 9 để tránh bị triệu tập chiến đấu ở Ukraine, hiện đã mua cả Nhân dân tệ và dirham trực tuyến thông qua ngân hàng Nga để tìm kiếm chỗ ẩn an toàn cho tài sản của mình.

Điệp Nguyễn (Theo Reuters)