Đầu thập kỷ trước, Bắc Kinh đã đưa đồng nhân dân tệ trở thành tâm điểm chú ý thông qua nỗ lực tích cực đưa đồng tiền này ra nước ngoài, thông qua các thỏa thuận hoán đổi với các ngân hàng trung ương nước ngoài và các đợt phát hành trái phiếu ra nước ngoài bằng đồng tiền này.

Lần này, người nước ngoài đến Trung Quốc để lấy nhân dân tệ. Tài sản của Trung Quốc nổi bật tại thời điểm lãi suất ở nhiều nơi trên thế giới ở mức 0 hoặc thấp hơn và nhiều loại tiền tệ đang giảm giá. Trong khi đó, Bắc Kinh đang giúp người mua nước ngoài tiếp cận dễ dàng hơn.

Tuy nhiên, đối với tất cả tham vọng của Bắc Kinh trong việc phá vỡ quyền bá chủ của đồng đô la Mỹ khi đối mặt với các lệnh trừng phạt của chính quyền Trump, đồng nhân dân tệ vẫn còn một chặng đường dài phía trước.

Mặc dù cuộc họp tuần này của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Trung Quốc có vẻ sẽ giải thích lý do quốc tế hóa đồng nhân dân tệ, nhưng đồng tiền này sẽ không sớm chiếm vị trí của đồng bạc xanh trên trường thế giới.

Dữ liệu hiện có cho thấy rằng sau khi đột ngột lao dốc vào năm 2015, việc sử dụng đồng nhân dân tệ trên thế giới bắt đầu phục hồi vào năm ngoái. Năm nay, người nước ngoài đã thu mua nhân dân tệ để đưa vào trái phiếu và cổ phiếu trong nước của Trung Quốc.

Sự suy yếu chung của đồng đô la kể từ khi đại dịch COVID-19 bắt đầu tác động lên nền kinh tế Mỹ vào tháng 3 là một điều may mắn cho những nỗ lực thu hút dòng vốn của chính quyền Trung Quốc, được thúc đẩy bởi sự chênh lệch lãi suất hấp dẫn giữa hai trái phiếu chính phủ của hai quốc gia.

Nhìn sâu hơn vào việc sử dụng đồng nhân dân tệ trên thế giới hiện nay, các thanh toán thương mại bằng đồng tiền Trung Quốc đã tăng nhẹ kể từ năm ngoái, đặc biệt là trong các giao dịch dịch vụ.

Dự trữ của ngân hàng trung ương bằng đồng nhân dân tệ không tăng nhiều. Các khoản vay và tiền gửi bằng nhân dân tệ do các tổ chức nước ngoài nắm giữ cũng ở mức tối thiểu.

Đáng chú ý, bất chấp việc Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng về kinh tế, chính trị và thậm chí cả văn hóa, đồng nhân dân tệ vẫn chưa trở thành điểm tham chiếu chính thức cho các đồng tiền châu Á khác hoặc cho thị trường tư nhân nói chung, ngoại trừ hợp đồng tương lai dầu và một số hàng hóa khác.

Tăng lên đáng kể là giá trị của các khoản thanh toán quốc tế được trung gian thông qua Hệ thống Thanh toán Quốc tế Trung Quốc (CIPS), một giải pháp thay thế dựa trên đồng nhân dân tệ cho hệ thống SWIFT bằng đô la có trụ sở tại Brussels. Khối lượng các khoản thanh toán như vậy được xử lý thông qua CIPS đang tăng chậm hơn, cho thấy mạng chủ yếu được sử dụng cho các giao dịch giá trị cao.

Tất cả những điều này dường như ngụ ý rằng Trung Quốc thực sự nhận thức đầy đủ về rủi ro khi thực hiện hầu hết các giao dịch thương mại và đầu tư quốc tế bằng đô la và nắm giữ phần lớn tài sản nước ngoài của mình bằng đô la. Cách để giảm bớt sự phụ thuộc này, ngoài việc đa dạng hóa sử dụng các loại ngoại tệ khác như đã và đang xảy ra, là tăng giá đồng nhân dân tệ.

Khi thị trường trong nước vẫn nằm trong vòng kiểm soát vốn của Trung Quốc và cho phép các chuyển động hàng ngày hạn chế, các nhà giao dịch có thể tìm thấy cơ hội chênh lệch giá giữa mức định giá khác nhau của đồng nhân dân tệ trên hai thị trường trong và ngoài nước.

Khoảng thời gian này, thị trường nhân dân tệ trong nước là vua, với việc Bắc Kinh muốn thu hút càng nhiều dòng vốn càng tốt. Thay vì giữ cho đồng nhân dân tệ của họ đậu ở nước ngoài, các nhà đầu tư nước ngoài dự kiến ​​sẽ vào đại lục ngay cả khi không có sự đảm bảo đầy đủ, việc rút tiền sẽ nhanh hơn hoặc dễ dàng hơn so với trước đây.

Có quan điểm cho rằng, thị trường vốn Trung Quốc là quá lớn để có thể bị bỏ qua và sự chênh lệch tăng trưởng giữa Trung Quốc và phần còn lại của thế giới sẽ đảm bảo rằng tỷ suất sinh lợi tương đối từ đầu tư dựa trên đồng nhân dân tệ sẽ vẫn dương.

Đối với một số nhà đầu tư quốc tế, thời điểm đã chín muồi để thực hiện giao dịch vay với giá rẻ bằng đô la ở Mỹ và sau đó đầu tư vào tài sản bằng đồng nhân dân tệ ở Trung Quốc.

Nhưng bất kỳ sự thu hẹp khoảng cách lãi suất nào hoặc đồng nhân dân tệ suy yếu mới có thể thay đổi bức tranh đó một cách đáng kể. Nếu nền kinh tế Trung Quốc đột ngột giảm tốc và Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) can thiệp bằng cách cắt giảm lãi suất hoặc hạ giá đồng nhân dân tệ xuống, các nhà đầu tư nước ngoài như vậy có thể bỏ cuộc một lần nữa.

Nó sẽ không phải là lần đầu tiên. Một động thái bất ngờ của PBOC vào tháng 3 năm 2014 nhằm tăng gấp đôi biên độ giao dịch hàng ngày của đồng tiền Trung Quốc đã khiến các nhà đầu tư kinh hãi, gây ra thiệt hại cho những người đang trông chờ vào đồng nhân dân tệ ngày càng tăng giá.

Cần phải làm nhiều hơn nữa để đồng nhân dân tệ thực sự thay thế đồng đô la. Năm 2030 dường như là mục tiêu mới của Trung Quốc để đạt được điều đó, với mục tiêu trước đó là những chuyện buồn năm 2020 sẽ mờ dần trong ký ức.

Nhưng phạm vi ngày càng tăng của các lệnh trừng phạt và động thái chính sách của Hoa Kỳ nhằm thúc đẩy sự tách rời tài chính khỏi Trung Quốc có thể cản trở nỗ lực của Bắc Kinh. Thay vì chiếm vị trí của đồng đô la trên toàn cầu, nhân dân tệ sau đó có thể nổi lên tốt nhất như một loại tiền tệ dự trữ trong hệ sinh thái của các quốc gia được liên kết, với đồng đô la vẫn là đồng tiền dự trữ cho phần còn lại của thế giới.

Đó sẽ là một chiến thắng cho việc quốc tế hóa đồng nhân dân tệ, nhưng không phải là một cú đánh gục.