Nhật Bản đã công bố kế hoạch đầy tham vọng nhằm tận dụng hàng tấn thiết bị điện tử bị bỏ đi hàng năm, trong bối cảnh sự gián đoạn trong thương mại quốc tế đe dọa tình trạng thiếu nguyên liệu thô quan trọng đối với lĩnh vực sản xuất công nghệ cao của nước này.

Vào cuối tháng 8, Bộ Môi trường Nhật Bản thông báo rằng họ đang đặt mục tiêu tăng gấp đôi lượng kim loại được thu hồi từ các thiết bị điện tử cũ vào năm 2030. Các nguồn tài nguyên này sẽ được tái sử dụng trong mọi thứ, từ xe điện hiện đại đến máy tính và điện thoại thông minh.

Theo Bộ này, một lượng kim loại ấn tượng khoảng 210.000 tấn đã được thu hồi vào năm 2020 bởi các công ty chuyên hoạt động với tư cách là "thợ mỏ đô thị". Thêm 1 tỷ yên (gần 7 triệu USD) đang được dành để thúc đẩy lĩnh vực này với mục tiêu tăng lượng tập kết lên 420.000 tấn vào năm 2030.

Điện thoại di động, TV, bo mạch chủ máy tính và tủ lạnh, lò vi sóng, linh kiện xe hơi và vô số đồ gia dụng khác chứa nhiều vàng và bạc, liti, niken, coban, đồng và kẽm khác nhau. Chúng cung cấp các thành phần chính của pin và thiết bị điện tử công nghệ cao, có thể được tái sử dụng nếu được xử lý đúng cách.

Mỗi năm có rất nhiều vàng bị loại bỏ đến mức ước tính năm 2020 cho thấy có thể có tới 6.800 tấn vàng bị loại bỏ chỉ tính riêng ở Nhật Bản. "Nhưng điều đó đã thay đổi đáng kể và ngày càng có nhiều công nhận rằng cần phải làm nhiều hơn nữa để phục hồi và tái sử dụng các vật liệu này", ông Kohmei Harada, giám đốc Viện Thiết kế Bền vững, tuyên bố.

Ông Harada cho biết, nhiều quốc gia khác cũng đang làm như vậy, nhưng nhu cầu ở Nhật Bản có lẽ cao hơn do nhu cầu lớn của các công ty điện tử và việc họ gần như hoàn toàn phụ thuộc vào nhập khẩu từ nước ngoài.

Harada cho rằng Nhật Bản là một trong những nền kinh tế được chuẩn bị tốt nhất trên thế giới để tận dụng các nguồn lực vốn đã có sẵn một cách hiệu quả. Ông nói: “Nhật Bản lần đầu tiên tạo ra một nền kinh tế vòng tròn cho các linh kiện điện tử từ những năm 1990, với việc các nhà sản xuất khuyến khích tái chế các thiết bị gia dụng bằng nhựa, cao su, thủy tinh và các vật liệu khác".

Dần dần, việc thu hồi một lượng nhỏ kim loại trong linh kiện điện tử cũ đã được quan tâm nhiều hơn, dù chúng từng được coi là không kinh tế để thu hồi. Tuy nhiên, theo ông Harada, "Nhật Bản có một hệ thống quản lý chất thải rất tiên tiến và việc thu hồi những kim loại này hiện nay đã trở nên rẻ hơn nhiều so với các nước khác".

Bà Hiromi Murakami, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Temple, Tokyo, cho biết nguồn tài nguyên tái chế là rất quan trọng để Nhật Bản loại bỏ nhu cầu nhập khẩu dễ bị gián đoạn và nằm ngoài tầm kiểm soát của chính phủ.

Bà nói: “Nhật Bản nổi tiếng là thiếu hụt hầu như tất cả các nguồn lực mà một nền kinh tế hiện đại yêu cầu và trong nhiều năm, hai lĩnh vực quan tâm hàng đầu là năng lượng và thực phẩm".

Một thập kỷ trước, tranh chấp giữa Nhật Bản và Trung Quốc về chủ quyền của một quần đảo nhỏ ở Biển Hoa Đông đã khiến Trung Quốc ra lệnh cấm xuất khẩu kim loại hiếm sang Nhật Bản. Điều này đã khiến Nhật Bản phải tìm kiếm nguồn cung từ nhiều nhà cung cấp khác nhau và từ các đối tác ít có khả năng sử dụng chúng làm đòn bẩy chính trị.

Tuy nhiên, sự thiếu hụt nguồn cung nguyên liệu lại đang trở nên cấp bách. "Trong vài năm gần đây, chúng tôi đã thấy tác động của đại dịch toàn cầu, ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng và thiệt hại gây ra cho các ngành công nghiệp phụ thuộc... Điều đó càng trở nên tồi tệ hơn do cuộc chiến ở Ukraine", bà Murakami cho biết.

Quốc Thiên (theo DW)