Chiều 10/12, tại Kỳ họp thứ 11, HĐND tỉnh khóa XVIII, Thường trực HĐND tỉnh Thanh Hoá chất vấn Giám đốc Công an tỉnh với nội dung trong thời gian qua, tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản, nhất là lừa đảo trên không gian mạng, diễn biến rất phức tạp gây thiệt hại lớn về tài sản cho người dân, ảnh hưởng đến an ninh trật tự.

Tại phiên chất vất và trả lời chất vấn, đã có 7 đại biểu nêu 9 câu hỏi chất vấn những nội dung mà cử tri đang rất quan tâm về thủ đoạn về tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản đang diễn ra phổ biến hiện nay.

Thực trạng nguyên nhân và giải pháp đấu tranh với các loại tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng hình thức chạy việc, hứa tặng quà. Cùng đó, các đại biểu cũng rất quan tâm đến nguyên nhân của tỷ lệ điều tra khám phá tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản và tội phạm lừa đảo chiếm đoạt trên không gian mạng và nhiều nội dung quan trọng khác.

Trả lời chất vấn, Giám đốc Công an tỉnh Thanh Hoá đã báo cáo với HĐND tỉnh tương đối đầy đủ về thực trạng tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản, nhất là lừa đảo trên không gian mạng.

Thời gian qua, các cơ quan chức năng đã có nhiều cảnh báo về hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản qua mạng, tội phạm sử dụng công nghệ cao, lừa đảo bằng hình thức xin việc. Nhưng trên thực tế, bằng các thủ đoạn tinh vi, nhiều người dân đã trở thành nạn nhân của các đối tượng xấu.

Đối với các loại tội phạm này, trong năm 2022, lực lượng công an toàn tỉnh Thanh Hoá đã phát hiện, xử lý nhiều vụ việc, đối tượng tội phạm sử dụng công nghệ cao, trong đó có 3 vụ lừa đảo bằng hình thức xin việc.

Từ cuối năm 2021 đến nay, trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá xảy ra 132 vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản, gây thiệt hại trên 30 tỷ đồng. Trong đó, lừa đảo truyền thống xảy ra 40 vụ; lừa đảo trên không gian mạng xảy ra 92 vụ. Qua đấu tranh các chuyên án lừa đảo trên không gian mạng của lực lượng chức năng, nhận thấy các đối tượng hoạt động trên các website, sàn giao dịch tiền ảo, ứng dụng mạng xã hội (facebook, zalo...).

Phạm vi hoạt động của các đối tượng này rất rộng, nơi cư trú ở nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước, thậm chí ở nước ngoài nhưng lừa đảo trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Quá trình điều tra xác định khu vực sử dụng thiết bị, tang vật để lừa đảo nằm ở khu vực biên giới Việt Nam.

Trong đó, nhiều đối tượng, đường dây, ổ nhóm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng hoạt động trên lãnh thổ nước ngoài như Campuchia, Đài Loan (Trung Quốc) có thiết bị là số điện thoại, địa chỉ IP ở nước ngoài; vị trí các đối tượng người Việt Nam và các đối tượng rút tiền, có hoạt động rửa tiền ở nước ngoài, khu vực giáp biên gây khó khăn cho công tác phòng ngừa, xử lý tội phạm.

Qua nắm bắt tình hình và theo dõi kết quả đấu tranh, xác minh, làm rõ các hành vi lừa chiếm đoạt tài sản trên địa bàn, Công an tỉnh Thanh Hóa nhận thấy có một số thủ đoạn phổ biến mà các đối tượng thường lợi dụng sự nhẹ dạ, cả tin, lòng tham vật chất và sự sợ hãi của bị hại, đặc biệt là phụ nữ và người cao tuổi.

Phương thức, thủ đoạn của các đối tượng là lợi dụng các giao dịch, kết nối trên internet, mạng xã hội, mạng viễn thông để liên lạc với bị hại, sau đó lợi dụng lòng tin, lòng tham hoặc sự sợ hãi của bị hại để thực hiện hành vi lừa đảo. Đối với hình thức này nổi lên một số thủ đoạn chủ yếu, như giả danh người nước ngoài kết bạn làm quen và nhắn tin cho bị hại hứa sẽ chuyển quà hoặc USD, EURO về Việt Nam. Sau đó giả danh nhân viên sân bay, bưu điện, hải quan thông báo và yêu cầu người nhận chuyển tiền đóng cước, thuế hoặc chi phí thông quan mới được nhận quà để chiếm đoạt.

Ngoài ra, đối tượng còn giả danh cán bộ công an, viện kiểm sát, tòa án để gọi điện đe dọa các cá nhân, thông báo họ đang liên quan đến vụ án, vụ việc vi phạm pháp luật, yêu cầu cung cấp số tài khoản hoặc chuyển tiền vào tài khoản mà đối tượng cung cấp nhằm mục đích phục vụ điều tra, khi nào kết thúc sẽ trả lại và không được tiết lộ cho người khác để đảm bảo an toàn tính mạng. Cùng với đó, đối tượng còn giả danh cán bộ Cục Cảnh sát giao thông, cán bộ Công an các đơn vị, địa phương thông báo cho bị hại về vi phạm khi tham gia giao thông, yêu cầu bị hại đăng nhập tài khoản để nộp tiền xử phạt nguội...

Để đấu tranh hiệu quả với tội phạm sử dụng công nghệ cao để chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng, Giám đốc Công an tỉnh Thanh Hoá cho biết, đơn vị này đã chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền tăng cường các giải pháp phòng ngừa, đấu tranh. Đồng thời, chỉ đạo công an các phòng nghiệp vụ, địa phương chủ động nắm tình hình, phòng ngừa và đấu tranh triệt phá các tổ chức, đường dây, cá nhân lợi dụng công nghệ cao để hoạt động phạm tội.

Cùng đó, củng cố chắc chắn hồ sơ, khởi tố các vụ việc có đủ dấu hiệu cấu thành tội phạm. Tăng cường công tác trinh sát nắm tình hình diễn biến, phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm. Cùng với công tác đấu tranh, lực lượng công an đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến tình hình, phương thức, thủ đoạn hoạt động của loại tội phạm này; đồng thời nâng cao ý thức tự bảo vệ tài sản của cơ quan, doanh nghiệp, cá nhân, cũng như kịp thời cung cấp các thông tin, dấu hiệu hoạt động của tội phạm trong quá trình sử dụng công nghệ thông tin, sử dụng máy tính để kinh doanh, thông tin liên lạc.

Bên cạnh đó, lực lượng công an tăng cường công tác phối hợp với các cơ quan, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ thông tin như bưu chính - viễn thông, ngân hàng, tài chính... để trao đổi thông tin tội phạm, nâng cao hiệu quả trong công tác phối hợp đấu tranh với tội phạm sử dụng công nghệ cao.

Giám đốc Công an tỉnh Thanh Hoá Trần Phú Hà cho hay, dự báo trong thời gian tới tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng tiếp tục diễn biến phức tạp, chính vì vậy ngoài những kế hoạch, giải pháp của lực lượng công an, thì người dân cần thường xuyên cập nhật các thông tin về tội phạm đã được cơ quan công an, cơ quan truyền thông đăng tải trên hệ thống phát thanh, truyền hình, trên mạng xã hội…, nhất là thủ đoạn hoạt động phạm tội để tự phòng tránh. Không cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng cho bất kỳ ai khi chưa xác thực.

Đồng thời, không chuyển tiền khi chưa kiểm tra, xác minh, chưa biết rõ người nhận là ai. Khi phát hiện dấu hiệu lừa đảo cần báo ngay với cơ quan chức năng để được giải quyết.

Hà Anh