Hàng năm, Lễ hội Đền Bảo Hà tổ chức hàng năm vào đúng ngày 17/7 âm lịch là ngày giỗ ông Hoàng Bảy người có công bảo vệ biên cương Tổ quốc trên thượng nguồn sông Hồng ở tỉnh Lào Cai.

Trong những dịp này, Đền Bảo Hà thu hút hàng chục vạn người dân từ khắp mọi miền đất nước đến thăm quan, kính dâng nén nhang tưởng nhớ người anh hùng huyền thoại và cầu mong có cuộc sống bình an, hạnh phúc, gặp nhiều may mắn trong làm ăn.

Mở đầu lễ hội đền bảo Hà 2024 là Lễ hầu khai hội ngày mùng 1 tháng 7 âm lịch, tiếp đó Lễ cầu an, thả đèn hoa đăng tối ngày 15/7 âm lịch, Lễ cúng khao quân chiều ngày 16/7 âm lịch,Chương trình Nghệ thuật đặc biệt chào mừng Lễ hội Đền Bảo Hà có chủ đề “Bảo Hà - Miền đất linh thiêng tối ngày 16/7 âm lịch tại Sân Lễ hội - Di tích lịch sử văn hóa Quốc gia Đền Bảo Hà.

Lễ rước kiệu thực hiện theo nghi lễ truyền thống bắt đầu từ sáng sớm ngày 17/7 âm lịch từ Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh Đền Cô (xã Tân An, huyện Văn Bàn) qua cầu sông Hồng về Di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia Đền Bảo Hà.

Tiếp đó là Lễ chính diễn ra đúng ngày truyền thống 17 tháng 7 âm lịch gồm văn nghệ chào mừng, màn sử thi; đánh trống khai hội và Lễ dâng hương Di tích lịch sử văn hóa Quốc gia Đền Bảo Hà.

Nhân dịp này huyện Bảo Yên còn tổ chức các môn thể thao, trò chơi dân gian truyền thống 2024, giải bóng đá cúp Đền Bảo Hà lần thứ III, giao lưu bóng chuyền hơi xã Bảo Hà, cuộc thi nghề truyền thống địa phương làm ngựa mã và hội chợ thương mại và quảng bá sản phẩm nông, lâm nghiệp địa phương năm 2024.

Theo Văn phòng UBND tỉnh Lào Cai, đền Bảo Hà là nơi thờ thần Hoàng Bảy, một anh hùng miền sơn cước đánh giặc phương Bắc bảo vệ bản làng đã hiển thánh. Đây là khu di tích lịch sử văn hóa quốc gia, được Nhà nước công nhận vào tháng 11/1997.

Theo sử sách ghi chép lại, vào cuối đời Lê niên hiệu Cảnh Hưng (1740 – 1786) khắp vùng Quy Hóa gồm Châu Thủy Vĩ và Châu Văn Bàn (thuộc Lào Cai bây giờ) luôn bị giặc phương Bắc tràn sang cướp phá, giết hại dân lành. Trước cảnh đau thương đó, tướng Nguyễn Hoàng Bảy được triều đình giao trọng trách khởi binh dẹp loạn vùng biên ải.

Đội quân của ông tiến dọc sông Hồng đánh đuổi quân giặc, giải phóng Châu Văn Bàn và củng cố xây dựng Bảo Hà thành căn cứ lớn. Trong một trận chiến không cân sức với quân giặc, ông đã anh dũng hy sinh, thi thể của ông trôi theo sông Hồng tới Bảo Hà thì được nhân dân trong vùng vớt lên an táng và lập đền thờ khắc ghi công đức.

Ông Hoàng Bảy được nhà vua Minh Mạng và Thiệu Trị (triều Nguyễn) tặng danh hiệu "Trấn an hiển liệt", Đền thờ Bảo Hà nơi thờ ông được cấp sắc phong là "Thần vệ quốc", đồng bào các dân tộc địa phương tôn thờ ông là vị nhân thần.

Phạm Ngọc Triển