(CLO) Biết tôi vào, anh Dương Trọng Nghĩa nhắn tin kêu tôi đi uống cà phê tại đường Yecsin,quận 3. Anh Nghĩa là phóng viên chiến trường, kết thúc chiến tranh làm báo tại thành phố rồi nghỉ hưu đã hơn 10 năm. Anh là bạn vong niên của tôi, quen nhau dễ có đến 40 năm.
Số là là lần đó, cùng chuyến tàu đi Nha Trang họp, khi biết tôi người Thái Nguyên, anh tỏ ra thân tình... Câu chuyện hôm đó của anh em chúng tôi là ký ức về những chuyến tàu, chưa xa ngái như những ký ức tuổi thơ khác, nhưng lại ít có cơ hội mà tái hiện. Còn một anh bạn nữa - Ngô Hữu Hòa, học văn Sư phạm Việt Bắc, ra trường năm 1981, vào mãi Quảng Ngãi công tác, cũng thường hỏi tôi về những chuyến tàu và mấy sân ga... Thú thực, cả tôi (và chúng ta) nữa, không tiễn thì đón... thế nào chả một đôi lần, nên cũng rất đồng cảm.
Ngô Hữu Hòa bảo: Anh cứ chọn “Một ga nào không vắng lắm” trên tuyến Hà Nội -Thái Nguyên đưa lên Facebook cho chúng em đỡ nhớ. Được Ga Đồng Quang hay Quán Triều càng tốt… Tôi nói lại với Hòa rằng tôi sẽ về - Về một miền ký ức không của riêng ai...
Sân Ga Đồng Quang ( Ga Thái Nguyên) không một bóng người, tĩnh lặng một cách lười nhác, cam chịu vì nó kỳ này không phải chờ đợi ai cả. Một thông báo lạnh lùng in trên giấy A4 dán tại cửa ra vào: "Kể từ ngày 4/5/2020, tạm ngừng chạy tàu khách QT 1/2 (chiều từ Thái Nguyên đi Hà Nội và ngược lại), cho đến khi có công điện mới". Trưởng ga Thái Nguyên Nguyễn Hữu Nam, tuổi mới ngoài băm - do tôi hẹn trước nên dù Chủ nhật cũng đã có mặt… Tôi giới thiệu với trưởng ga trẻ về lý do tôi tìm đến một sân ga. Rằng đến để tìm lại tuổi trẻ, tìm lại ký ức mà không phải cho riêng tôi. Rằng tôi là nhà báo, tôi lại phải có trách nhiệm viết báo nữa… Nam tỏ vẻ hào hứng, rất chi là chăm chú.
+++
Anh Lê Trọng Nghĩa kể: Anh là học sinh miền Nam, Trường 8 Hải Phòng, gia đình thứ hai là nhà bố mẹ nuôi gần cầu Tam Bạc. Học hết 10, anh vào học khoa Văn Trường Đại học Tổng hợp và sơ tán lên Vạn Thọ, Đại Từ, Thái Nguyên. Thế là mấy năm trời anh gắn bó với những con tàu. Anh đáp tàu Hải Phòng đến ga Gia Lâm, chuyển tàu Thái Nguyên. Thường sinh viên các anh xuống Ga Đồng Quang, gom dăm bảy sinh viên các khoa thành tốp rồi đi bộ xuyên Phúc Trừu, Tân Thái hay An Khánh lên Vạn Thọ, Ký Phú, Văn Yên về trường, vất vả mà vui. Ban ngày máy bay Mỹ thường oanh tạc nên hầu hết đi tàu đêm… Hữu Hòa vốn học Sư Phạm Việt Bắc kể: Ga Đồng Quang là nơi chứng kiến không biết bao nhiêu cuộc đón và tiễn cảm động. Thời sinh viên chưa yêu nhưng thường có bạn gái. Chen lấn để mua được vé cho mình và cho bạn là cả một nỗi nhọc. Nhưng chen bật người khác để mình và bạn lên được tàu, có chỗ ngồi còn gian nan hơn nhiều. Vậy nhưng hành động đó thuộc loại “Anh hùng đoán giữa trần ai" nên tự hào lắm lắm. Rồi theo bánh con tàu quay là không biết cơ man nào là chuyện vui, chuyện buồn, nhớ nhung, xao xuyến…
Trưởng ga Nguyễn Hữu Nam nghe một cách chăm chú.
Chú cũng có rất nhiều kỷ niệm đẹp với sân ga này cháu ạ - Tôi tiếp tục:
Đó là chuyến tàu xuôi ngày 29/4/1980, chú đi tàu Thái - Hà chuyến 7h30 về Hà Nội rồi lên tàu Thống Nhất đi nhận công tác tại TP. Hồ Chí Minh. Có một nữ sinh văn Đại học Sư phạm Việt Bắc hẹn đưa tiễn. Sáng đó trời rất đẹp, sân ga đông nghịt, chủ yếu sinh viên các trường: Nông nghiệp 3, Cơ điện, Sư phạm về nghỉ lễ, và cả bạn thân đưa tiễn nữa… Nhà ga thông báo tàu đang vào ga, lưu lại 10 phút, yêu cầu quý khách đứng cách mép boong ke 1,5m. Tâm trạng chú rối bời, thảng thốt. Nếu bạn gái ấy không ra tiễn có nghĩa là… không có gì! Chú thầm trách cái ông Nguyễn Bính, làm thơ gì mà lại “Những cuộc chia lìa khởi từ đây/Dây đàn sum họp đứt từng dây/Những đời phiêu bạt thân đơn chiếc…” Anh nhân viên nhà ga đẩy chú lên tàu và tàu chuyển bánh. Vào cái phút thứ 89 ấy, sân ga xuất hiện cô sinh viên sư phạm. Cô ấy chạy theo đoàn tàu. Còn chú đứng ở bậc đầu tiên của bậc lên xuống, chìa tay nhận một gói nhỏ, một chiếc khăn tay… Tàu vào chỗ cua, ngoái đầu nhìn lại, sân ga còn lại mình bạn gái, đang dõi theo đoàn tàu… Vậy là tôi còn duyên nợ với sân ga này mảnh đất này… Tôi sẽ còn được thấy từng đoàn người xuống tàu, rời ga tranh nhau lên xe ngựa theo đường Kép le đi tiếp về Đồng Bẩm, Chùa Hang… Rồi cả “Những bàn tay vẫy những bàn tay”…
Trưởng ga Nguyễn Hữu Nam vẫn chăm chú nghe, lúc này ánh mắt trở nên xa xăm… Ngành hỏa xa của anh hào hùng là thế nay gặp hồi bĩ cực thế này sao?
Người Pháp, do chính sách khai thác thuộc địa nên đầu tư cho vận tải đường sắt bài bản và nhanh chóng. Năm 1881, mở đầu bằng xây dựng tuyến xe lửa Sài Gòn - Mỹ Tho dài 70km, khoảng cách đường ray 1m. Ngày 20/7/1885, chuyến tàu đầu tiên trong lịch sử hỏa xa Việt Nam lăn bánh. Ga Hà Nội (Hàng Cỏ) xây dựng vào những năm 1900 cùng thời với Cầu Long Biên (Hà Nội), Cầu Tam Bạc (Hải Phòng) còn tuyến đường sắt Hà Nội - Đồng Đăng đi tiếp Bằng Tường; Hà Nội - Hải Phòng; Hà Nội - Lào Cai đi tiếp Côn Minh hoàn thành vào năm 1902 và 1906. Sau 30 năm xây dựng, tuyến đường sắt Tháp Chàm đi Đà Lạt dài 110km hoàn thành là một trong số ít kỳ quan đường sắt của thế giới vì nó leo núi bằng đầu tàu có bánh răng. Cũng phải mất ngót 50 năm (1899-1936), xương máu của hàng triệu người Việt Nam đổ xuống mới có được tuyến đường sắt Bắc - Nam… Lưu lượng hàng hóa và hành khách vận chuyển bằng đướng sắt vô cùng lớn. Có thời điểm chiếm 40% tổng vận tải các loại...
Những năm 60 của thế kỷ trước, tuyến đường sắt Hà Nội - Quán Triều (Thái Nguyên) được xây dựng gọi là tuyến đường xe lửa Thanh Niên, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội Việt Bắc. Đến những năm 80, được nối dài lên Núi Hồng, thông với Tuyên Quang… "Con đường xe lửa Thanh Niên/Từ Hà Nội lên Thái Nguyên - con đường/Băng qua thôn bản, đồi nương/Bánh xe quay, những công trường mọc lên…”
60 năm có lẻ đã qua, Nhà ga Đồng Quang được xây cấp 4 dung dị, khiêm nhường hôm nay còn đó như một chứng nhân của lịch sử. Không phải chỉ là nơi trú ngụ của Trưởng ga Nguyễn Trọng Tài (ngót 30 năm), Nguyễn Văn Hiếu, Phạm Hùng Dũng, Nguyễn Hữu Nam những năm tiếp theo và hôm nay mà là những cuộc chia ly, những phút đoàn viên của bao người… Trưởng ga Nguyễn Hữu Nam khẽ khàng: Năm 2018 dừng tàu khách 8 tháng… Bây giờ thì… Thì còn vài ba chuyến tàu hàng mỗi tuần… Mấy cán bộ thuộc Chi nhánh vận tải đường sắt Đông Anh hay Chi nhánh khai thác đường sắt Hà - Thái - Hải có đáng gì so với khó khăn, tổn thất của ngành nhưng vẫn thấy buồn, nhớ, thương… Lê Thị Hạnh, Nguyễn Thị Thu Thủy là cán bộ nhân viên nhà ga nói vui: Thì ngay nhà báo các bác còn chả chịu đi tàu… Tôi ngượng ngùng chữa: Các bác thì đáng gì…
Nhà báo Cao Vũ Duy là người được đi nhiều nước chia sẻ: Từ Anh, Pháp, Đức, Ý, Triều Tiên… bây giờ người ta vẫn dùng tàu điện trong thành phố. Còn xe lửa bánh răng leo núi ở Đà Lạt, Thụy Sỹ mua giá thép phế về cho chạy leo núi An-Pơ. 5 tuyến xe điện Hà Nội chở cả nghìn khách mỗi giờ, những năm 80 bóc lên cho lò cao thép nấu lại… Vì sao trong chiến tranh bom đạn, bộn bề khó khăn, vận tải đường sắt vẫn chiếm tỷ trọng cao… Trong nhiều thứ cầu mong thì ta cầu cho Covid chóng tan; và ông Bụt hiện về bày cho một giải pháp tháo gỡ để những đoàn tàu lại hối hả vào ga.
(CLO) Chiều ngày 22/11, Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức Hội nghị phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về Hội và nâng cao chất lượng tham mưu trong công tác văn phòng của Hội Nhà báo khu vực phía Bắc.
(CLO) Hàng trăm tài liệu, cổ vật có niên đại cách ngày nay hơn 2.000 năm, phản ánh sự hình thành và phát triển của nền văn hóa Đông Sơn trên đất Vĩnh Phúc.
(CLO) Ngày 22/11, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã có Quyết định xử phạt Công ty cổ phần chứng khoán SmartInvest gần 1,4 tỷ đồng vì hàng loạt vi phạm.
(CLO) Bất chấp những thách thức từ cuộc chiến tranh xâm lược của Nga, kinh tế Ukraine đã tăng trưởng 4.2% trong 10 tháng đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm ngoái, theo thông báo của Bộ Kinh tế Ukraine vào ngày 18 tháng 11.
(CLO) Triều Tiên và Nga vừa ký kết một thỏa thuận mới nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế sau các cuộc hội đàm tại Bình Nhưỡng trong tuần này, theo Thông tấn xã Trung ương Triều Tiên (KCNA).
(CLO) Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lào Cai vừa phối hợp với Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1 thực hiện điều tra, phỏng vấn sâu người dân vùng lũ lịch sử gây chết và mất tích nhiều người ở xã Phúc Khánh.
(CLO) Trong những tuần gần đây, các hãng sản xuất ô tô lớn trên thế giới đã liên tiếp công bố kế hoạch cắt giảm nhân sự và đóng cửa nhà máy khi họ chật vật tìm kiếm lợi nhuận từ các dòng xe điện (EV) và đối mặt với làn sóng cạnh tranh từ những sản phẩm giá rẻ hơn.
(CLO) Chính quyền Tổng thống Joe Biden vừa thông báo với Quốc hội kế hoạch xóa 4,65 tỷ USD khoản nợ mà Ukraine đang gánh chịu, theo một bức thư do Bloomberg News thu thập được.
(CLO) Ngày 22/11, Toà án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh mở phiên toà sơ thẩm xét xử các bị cáo: Xeng và Sisavanh Yongyaerlor (cùng SN 1988, trú huyện Khăm Cợt, tỉnh Bolikhămxay, Lào) về tội “Vận chuyển trái phép chất ma túy”.
(CLO) Ngày 22/11, tại Nhà Thái Học thuộc Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội) đã diễn ra Vòng Chung kết Giải thưởng Hành động vì Cộng đồng - Human Act Prize 2024 với chủ đề “Cộng đồng kiến tạo”.
(CLO) Ngày 22/11, Hội môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) đã công bố Bộ Quy tắc đạo đức, ứng xử nghề nghiệp mới nhằm nâng cao uy tín, chất lượng và trách nhiệm của môi giới.
(CLO) Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền vừa ký ban hành Quyết định số 6068/QĐ-UBND ngày 22/11/2024 về việc công bố tình huống khẩn cấp các sạt lở trên các tuyến đê hữu Bùi, Bùi 2, Gò Khoăm, sạt lở bờ sông Bùi trên địa bàn huyện Chương Mỹ.
(CLO) Tỉnh Lai Châu cam kết tạo mọi thuận lợi để hỗ trợ các doanh nghiệp khai thác du lịch với mục tiêu "doanh nghiệp phát tài - Lai Châu phát triển''.
(CLO) Ngày 22/11, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Trọng Đông và lãnh đạo các sở, ngành thành phố đi kiểm tra tiến độ thi công và thực hiện Dự án hệ thống xử lý nước thải Yên Xá.
(CLO) Hàng trăm tài liệu, cổ vật có niên đại cách ngày nay hơn 2.000 năm, phản ánh sự hình thành và phát triển của nền văn hóa Đông Sơn trên đất Vĩnh Phúc.
(CLO) Để tiếp tục nâng cao chất lượng, đưa Giải thưởng Sách Quốc gia xứng tầm với vị thế là một giải thưởng cấp quốc gia, đồng thời tạo sự lan tỏa mạnh mẽ đến gần hơn với bạn đọc, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành Điều lệ và Quy Giải thưởng mới với nhiều điểm mới. Thông tin này được đưa ra tại buổi họp báo do Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức sáng nay ngày 22/11 tại Hà Nội.
(CLO) Liên hoan nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ 3 tỉnh Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau là nơi các nghệ nhân gặp gỡ, giao lưu nhằm bảo tồn, phát triển phong trào đờn ca tài tử tại mỗi địa phương.
(CLO) Liên hoan ca múa nhạc toàn quốc được tổ chức định kỳ 3 năm một lần đã khẳng định là một thương hiệu quốc gia trong các liên hoan về nghệ thuật ca múa nhạc ở Việt Nam.
(CLO) Ngày 21/11, tại Đà Nẵng, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển công nghiệp văn hóa Việt Nam.
(CLO) Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM (Sở VH-TT) chỉ đạo các đơn vị phối hợp sắp xếp lại cơ sở vật chất để đảm bảo tổ chức các chương trình nghệ thuật, phục vụ chính trị và nhu cầu giải trí của người dân.
(CLO) Trưng bày “Câu chuyện từ những huy hiệu phản chiến” mang đến cho công chúng cái nhìn chân thực về “cuộc chiến” trong lòng nước Mỹ để phản đối cuộc chiến tranh ở Việt Nam.
(CLO) Nhân dịp kỷ niệm 20 năm khu Phố cổ Hà Nội đón nhận Bằng Di tích lịch sử Quốc gia, Ban Quản lý hồ Hoàn Kiếm và Phố cổ Hà Nội tổ chức 20 hoạt động trưng bày, triển lãm và biểu diễn nghệ thuật đặc sắc để tôn vinh những giá trị di sản của mảnh đất Thăng Long xưa.