Quy trình giao đất, thu hồi đất “kỳ lạ”
Quyết định số 3243/QĐ-UB do Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Đua ký gây “chú ý” vì được ký vào ngày 30/6/2004, tức chỉ 01 ngày trước khi Luật Đất đai 2003 chính thức có hiệu lực; không thấy có bất cứ thống kê nào về số lô thửa, tờ bản đồ, bản vẽ hiện trạng,… hay số hộ dân đang cư ngụ, sản xuất, canh tác(?)
Và từ quyết định “tạm giao” vốn không thấy ghi trong điều, khoản nào của Luật Đất đai hiện hành (về giao đất cho doanh nghiệp xây dựng dự án nhà ở), UBND Quận 9 đã thực hiện các bước phê duyệt phương án, áp giá bồi thường, hỗ trợ thiệt hại… cho các hộ dân đang cư ngụ, sản xuất, canh tác trong khu vực đất “tạm giao” cho doanh nghiệp.
Cụ thể, ngày 25/4/2007, UBND Quận 9 ban hành Quyết định số
291/QĐ-UBND về việc “Phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ thiệt hại và tái định cư trong dự án đầu tư xây dựng khu nhà ở tại phường Long Thạnh Mỹ, Quận 9 do công ty 7/5 làm chủ đầu tư”.
Quyết định này nêu rõ: “Phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư (phương án số 03/PABT-HĐBT ngày 19/4/2007); Do đây là dự án không sử dụng vốn ngân sách nhà nước, Giao Hội đồng bồi thường Giải phóng mặt bằng trao đổi với chủ đầu tư để có mức hỗ trợ thêm cho các hộ dân tương đối phù hợp với các dự án khác gần kề…”.
Tuy nhiên, ngoài việc chỉ căn cứ một quyết định “tạm giao đất” của UBND TP.HCM mà không có căn cứ trên bất cứ quyết định thu hồi đất, giao đất nào khác, Quyết định số 291/QĐ-UBND còn trái thẩm quyền nếu đối chiếu với quy định tại Nghị định số 22/1998/NĐ-CP ngày 24/4/1998 của Chính phủ về “Đền bù thiệt hại khi nhà nước thu hồi đất”, theo đó: Việc ra phương án đền bù thiệt hại vốn phải qua Hội đồng thẩm định cấp tỉnh/TP trực thuộc T.Ư, được sự phê duyệt của Chủ tịch UBND cấp tỉnh/TP trực thuộc T.Ư.
Tuy nhiên, Quyết định số 291/QĐ-UBND của UBND Quận 9 không đính kèm văn bản nào cho thấy có sự tham gia của Hội đồng thẩm định TP.HCM hay sự “phê duyệt” của Chủ tịch UBND TP.HCM.
Cơ sở sản xuất gỗ của ông Vũ Văn Cường tại 126/4 Giãn Dân,
Phường Long Thạnh Mỹ trước khi bị cưỡng chế tháo bỏ.
Quyền lợi của người dân bị tước bỏ?
Khi người dân còn thắc mắc, khiếu nại, UBND Quận 9 vẫn tiếp tục ban hành các quyết định công bố giá trị bồi thường, các quyết định cưỡng chế và thực hiện cưỡng chế đất của dân để lấy mặt bằng giao cho doanh nghiệp, điển hình là hai hộ ông Nguyễn Thanh Oai và ông Vũ Văn Cường (126/4 Giãn Dân, Phường Long Thạnh Mỹ).
Cụ thể, ngày 21/9/2010, Phó Chủ tịch UBND Quận 9 Nguyễn Văn Thành ra Quyết định số 1496/QĐ-UBND-BBT “Công bố giá trị bồi thường, hỗ trợ và tái định cư hộ ông Nguyễn Thanh Oai”.
Gia đình ông Oai được bồi thường 231.591.000 đồng cho gần 7.000m2 đất và vật kiến trúc, cây cối, hoa màu, trong đó chỉ bồi thường 2.000m2 đất trồng cây lâu năm (hình thành trước 1993) với giá 105.000 đồng/m2; diện tích còn lại không bồi thường. Tới 14/7/2015, UBND Quận 9 ra quyết định số 199/QĐ-UBND cưỡng chế thu hồi đất của ông Oai.
Dù ông gửi đơn khiếu nại, thì vào ngày 11/3/2016, UBND Quận 9 vẫn tổ chức cưỡng chế, tháo dỡ toàn bộ tài sản, nhà xưởng trên phần đất khoảng 8.400m2. Ông Oai tiếp tục khiếu nại lên Thủ tướng Chính phủ, Thanh tra Bộ TNMT, UBND TP.HCM về việc thu hồi đất trái luật; UBND Quận 9 cưỡng chế “lố” của gia đình ông hơn 1.400m2… Và đặc biệt, việc cưỡng chế đất được thực hiện sau khi chủ đầu tư – Công ty 7/5 đã thông báo giải thể vào 27/12/2014 theo Quyết định 5571/QĐ-BQP của Bộ Quốc phòng.
Càng bất ngờ hơn, khi căn cứ cưỡng chế được UBND Quận 9 đưa vào Thông báo cưỡng chế với nội dung: Ngày 19/5/2015, UBND TP.HCM đã ban hành Quyết định số 2313/QĐ-UBND về chấp thuận đầu tư dự án Khu dân cư 7/5, phường Long Thạnh Mỹ, Quận 9 do Công ty TNHH A Sung làm chủ đầu tư, mà trước đó người dân hoàn toàn không biết gì(?)
Theo tìm hiểu của Báo NB&CL, tới 25/6/2015, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Hữu Tín đã chính thức ký Quyết định 3066/QĐ-UBND về việc “giao đất tại Phường Long Thạnh Mỹ, Quận 9 cho Công ty TNHH A Sung để thực hiện dự án khu dân cư 7/5” thay thế Công ty 7/5 đã giải thể năm 2014 một cách chóng vánh.
Trường hợp ông Vũ Văn Cường thì may mắn hơn, khi TAND TP.HCM đã thụ lý đơn khởi kiện việc UBND Quận 9 ra các quyết định thu hồi đất và cưỡng chế trái luật. Hiện TAND TP.HCM đã ra quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời nên khu vực nhà ở của ông vẫn tồn tại.
Ông Cường đặt thẳng câu hỏi với UBND TP.HCM và UBND Quận 9: Căn cứ nào để UBND TP.HCM “tạm giao đất” cho doanh nghiệp rồi để UBND Quận 9 tự “phê duyệt phương án bồi thường”, tổ chức thu hồi, cưỡng chế đất? Căn cứ nào để áp giá bồi thường hỗ trợ
105.000 đồng/m2 đất? Căn cứ nào để thu hồi đất, hỗ trợ với giá nhà nước rồi giao đất cho doanh nghiệp tư nhân không qua đấu giá?...
Báo NB&CL sẽ tiếp tục thông tin vụ việc.
Kiên Giang