Nhắc đến Mai Châu, du khách nghĩ đến bản Lác, xã Chiềng Châu. Đây là bản của người dân tộc Thái có tuổi đời hơn 700 năm. Cho đến nay, người dân trong bản vẫn bảo tồn gần như nguyên vẹn phong tục tập quán.

Cảnh sắc núi, đồi và đồng ruộng tươi đẹp tạo nên sức hút lớn với du khách. Bản bắt đầu đón các đoàn khách ngoại giao quốc tế đến Việt Nam từ những năm 60 của thế kỷ trước và được biết đến như một "điểm sáng” trên bản đồ du lịch Việt Nam.

Tiếp đó là bản Pom Coọng, thị trấn Mai Châu cũng là một trong những điểm đến hấp dẫn nhờ giữ được nét đẹp giản dị, mộc mạc của vùng quê yên bình. Cái tên của bản có ý nghĩa rất hay và độc đáo, từ ''Pom'' trong tiếng Thái là quả đồi, còn ''Coọng'' nghĩa là cái trống. Ghép cả hai từ Pom Coọng lại với nhau có nghĩa là bản làng có những quả đồi nằm bên trên một cái trống lớn.

Một điểm đến hấp dẫn nữa là bản Văn so với bản Lác thì bản Văn không quá náo nhiệt. Các dãy nhà sàn được xây dựng ngăn nắp và là nơi có không gian rộng, cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp. Du khách đến đây không chỉ được ngắm cảnh hay thưởng thức những món ăn ngon mà còn có cơ hội tìm hiểu về văn hóa truyền thống lâu đời của người dân bản địa.

Nếu muốn đi xa hơn khu vực thị trấn để thăm các điểm du lịch cộng đồng của người dân tộc Thái, du khách có thể chọn bản Hịch thuộc xã Mai Hịch, nằm cách trung tâm huyện khoảng 12 km. Đến đây, du khách sẽ cảm nhận sự bình yên của làng quê, phong cảnh hữu tình, thiên nhiên thay đổi theo mùa cùng sự mến khách của người dân địa phương; được khám phá không gian văn hóa, như: làng nghề dệt truyền thống, thổ cẩm, đan lát, cùng với đó du khách có thể đi thuyền khám phá dòng suối Xia thơ mộng.

Khám phá bản Hịch xong du khách có thể thăm bản Bước thuộc xã Xăm Khòe. Đến với bản Bước, du khách không chỉ choáng ngợp với màu xanh của thiên nhiên mà còn thoải mái tận hưởng cảm giác thảnh thơi khi ngắm nhìn những đồi cọ, thửa ruộng bậc thang uốn lượn quanh bản làng và từng đụn khói lam bảng lảng từ bếp lửa của những mái nhà sàn đơn sơ mộc mạc nhưng đầy huyền bí và hấp dẫn.

Tiếp theo, du khách có thể di chuyển từ trung tâm thị trấn Mai Châu chừng gần 30 km theo quốc lộ 6 hướng đi Sơn La, du khách sẽ đến với những bản du lịch cộng đồng của đồng bào Mông 2 xã Hang Kia, Pà Cò. Bản Chà Đáy, xã Pà Cò người dân chủ yếu sinh sống bằng nghề làm nông nghiệp; một số hộ làm du lịch homestay. Du khách sẽ có cơ hội tham gia chợ đêm được tổ chức vào tối thứ Bảy, chợ phiên Pà Cò họp vào sáng Chủ Nhật hàng tuần. Từ đây, du khách đi thêm khoảng 6 km là đến bản du lịch cộng đồng Hang Kia, xã Hang Kia.

Bản Hang Kia có khí hậu mát mẻ quanh năm. Vào mùa xuân, du khách sẽ được chiêm ngưỡng hoa mận, hoa đào bung nở khắp rừng; ngắm nhìn những biển mây bồng bềnh trong thung lũng; tìm hiểu nét văn hóa, phong tục tập quán của dân tộc Mông, cùng trải nghiệm dệt, nhuộm vải, làm trang phục và thưởng thức những món ăn đặc sản: xôi nếp nương, lợn bản, gà nướng, bánh dày…

Được biết, hiện tại, huyện có hơn 200 cơ sở kinh doanh lưu trú, gồm 30 khu nghỉ dưỡng và khách sạn, hơn 170 nhà nghỉ cộng đồng với 15 xóm, bản có hoạt động du lịch cộng đồng. Sự hấp dẫn của Mai Châu chính bởi bản sắc văn hoá mang đậm dấu ấn của cư dân bản địa, bởi con người thân thiện, hồn hậu và hiếu khách, nét bình dị, thơ mộng và không gian đậm chất Tây Bắc. Đây chính là những tiềm năng quan trọng để chính quyền địa phương tiếp tục bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc, nâng cao chất lượng dịch vụ của các điểm du lịch.

Đặc biệt là trải qua quá trình hơn 40 năm hình thành và phát triển, huyện Mai Châu đã xây dựng được thương hiệu và là hình mẫu về du lịch cộng đồng cho các địa phương học tập; xây dựng được nhiều sản phẩm du lịch hấp dẫn đáp ứng nhu cầu của du khách như: du lịch văn hóa, sinh thái, cộng đồng, nghỉ dưỡng, du lịch trải nghiệm đối với khách nước ngoài, du lịch văn hóa, nghỉ cuối tuần dành cho khách ở các thành phố lớn, homestay đối với học sinh, sinh viên, nhóm gia đình.

Du lịch cộng đồng huyện Mai Châu trở nên nổi tiếng không chỉ ở Việt Nam mà còn được nhiều quốc gia trên thế giới quan tâm, thu hút du khách đến khám phá, trải nghiệm.