Thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2022 đã trải qua khá nhiều thăng trầm khi có khởi đầu tương đối tốt ở đầu năm. Thế nhưng những diễn biến bất lợi, cùng tin tức tiêu cực khiến cho chỉ số VN-Index bị kéo lùi, thị trường cũng dần lâm vào tình trạng "ngủ đông" với thanh khoản tương đối thấp.

Tại thời điểm đầu năm, VN-Index đã từng vượt ngưỡng 1.500 điểm ngay trong phiên ngày 6/1/2022. Thanh khoản thị trường bùng nổ với hàng tỷ cổ phiếu được giao dịch mỗi phiên, giá trị khớp lệnh cũng tăng mạnh, cao điểm là vào ngày 10/1 đạt tới 2 tỷ USD.

Sau giai đoạn tăng trưởng không ngừng, thị trường chứng khoán đã bắt đầu bước vào những nhịp điều chỉnh và giảm sâu bắt đầu từ tháng 4. Dư nợ cho vay margin cao kỷ lục tới hơn 200.000 tỷ đồng. Đà giảm của thị trường bắt đầu gia tăng khi các tin tức bất lợi về nền kinh tế, những vụ việc tiêu cực về thao túng giá cổ phiếu, sai phạm trong phát hành trái phiếu doanh nghiệp được phanh phui.

Đà giảm không ngừng của thị trường đã gây ra làn sóng call margin trên diện rộng. Đáng chú ý nhất là hàng loạt lãnh đạo, chủ tịch của các công ty bất động sản lớn cũng bị call margin trong giai đoạn này khiến cho thị trường chao đảo, VN-Index thậm chí có lúc còn chạm đáy 874 điểm.

Bước sang những tháng cuối năm, thị trường đã có sự hồi phục trở lại khi vươn lại mốc 1.000 điểm. Tuy nhiên, thanh khoản giảm sút, tâm lý nhà đầu tư e ngại cộng với thời điểm cuối năm khiến cho thị trường trở nên ảm đạm.

Vậy đứng trước bối cảnh thị trường "ngủ đông" như hiện tại, nhà đầu tư nên làm gì để có thể giữ được sự tỉnh táo cũng như chuẩn bị cho giai đoạn sắp tới?

Tích lũy kinh nghiệm, kiến thức, giữ cái đầu lạnh

Đối với nhiều nhà đầu tư, nhất là với những nhà đầu tư mới tham gia thì sự sụt giảm của thị trường trong thời gian qua gây nên cho họ tâm lý vô cùng bất an. Đó là lý do khiến cho chúng ta cần phải giữ cho mình một cái đầu lạnh, giữ sự tỉnh táo để không "đu" theo làn sóng bán tháo một cách mù quáng.

Thay vì lao theo thị trường, hãy tích lũy thêm kinh nghiệm, kiến thức để chuẩn bị cho các chu kỳ tiếp theo của nền kinh tế.

Bởi lẽ tại thời điểm khi mà thị trường "ngủ đông", bất kỳ một quyết định đầu tư nào cũng sẽ hứng chịu rủi ro lớn hơn so với thường lệ. Những nhà đầu tư có kinh nghiệm lâu năm trên thị trường thường sẽ tránh giai đoạn này và dành thời gian nghỉ ngơi để theo dõi diễn biến trong dài dạn.

Tập trung vào dài hạn

Một sai lầm nữa mà những nhà đầu tư mới thường mắc phải đó là quá chú ý vào diễn biến tăng giảm của cổ phiếu trong từng phiên giao dịch, dựa vào đó để ghi nhận lỗ, lãi của danh mục đầu tư. 

Thực tế thì các nhà đầu tư có kinh nghiệm lâu năm không làm như vậy mà họ sẽ hướng sự chú ý tới các mục tiêu và xu hướng thị trường trong dài hạn nhiều hơn.

Trên thực tế thì nhiều nghiên cứu cũng từng chỉ ra rằng lợi nhuận từ cổ phiếu có thể biến động trong ngắn hạn nhưng về dài hạn lại thể hiện tốt hơn so với nhiều loại tài sản khác. Và nếu nhìn trong dài hạn thì những đợt giảm sâu của thị trường lại mang tính tích lũy cho những phiên hồi phục sau này.

Hãy ngừng việc theo dõi diễn biến của thị trường liên tục 

Không chỉ tại Việt Nam mà thị trường chứng khoán toàn cầu cũng đang trải qua một thời kỳ biến động khiến giới đầu tư lo lắng. Trong khi đó thì tỷ phú Warrent Buffet lại đưa ra lời khuyên cho chúng ta đó là: "Đừng lo lắng quá nhiều".

Trong một cuộc phỏng vấn với CNBC, vị tỷ phú này từng chia sẻ: "Tôi sẽ nói với các bạn rằng đừng theo dõi thị trường quá chặt chẽ". Bởi theo ông thì cách đầu tư khôn ngoan là mua cổ phiếu và nắm giữ chúng thay vì chỉ tập trung lướt sóng theo cảm xúc. Cảm xúc sẽ là thứ đánh bại chúng ta nếu bạn chỉ chăm chăm bán cổ phiếu của mình để tránh thua lỗ.

Đặt ra những nguyên tắc và giới hạn cho danh mục đầu tư của mình

Trong giai đoạn thị trường ảm đạm thì đây càng là lúc mà các nhà đầu tư cần phải đặt ra cho mình những nguyên tắc rõ ràng. Điều này sẽ giúp bạn chuẩn bị sẵn tinh thần cho những kịch bản tồi tệ nhất, có được chiến lược cụ thể để giảm thiểu tổn thất có thể xảy ra.

Thêm vào đó, hãy đặt ra cho mình những giới hạn tài chính rõ ràng, đa dạng hóa danh mục đầu tư, sử dụng cả những khoản đầu tư thay thế khi thị trường ảm đạm để bảo vệ bản thân khỏi những tổn thất tài chính không đáng có.