Mất trăm triệu đồng tiền oan vì tin… ‘thầy"

“Trở thành triệu phú ngay cả khi đang ngủ”, “Kiếm trăm triệu đồng dễ như trở bàn tay”, “Không thành công không phải trả tiền”, “Đánh thức giấc mơ triệu đô của bạn”, “Cam kết lợi nhuận khủng"... là lời cam kết cho những khóa học làm giàu đang “mọc lên như nấm” thời gian gần đây.

"Đánh" vào tâm lý làm giàu nhanh của giới trẻ, những khóa học làm giàu được quảng cáo tràn lan trên khắp các diễn đàn Internet và trên mạng xã hội. Những “chuyên gia” đứng lớp, giảng dạy học viên đều tự xưng là “bậc thầy” trong lĩnh vực làm giàu.

Chia sẻ về câu chuyện cay đắng của chính mình, chị Minh (Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết, mình hiện làm kế toán, gia đình có hai con nhỏ. Hiện tại gia đình đang rơi vào tình cảnh khốn cùng về kinh tế khi trót tham gia vào một tổ chức kinh doanh đa cấp để tiền mất, tật mang.

Chị Minh kể, mình tham gia công ty chuyên về đào tạo và bán sản phẩm. Họ chuyên bán những ebook riêng cho từng người dựa trên ngày tháng năm sinh và họ tên, đặt tên là số học ứng dụng.

Nếu chỉ đơn giản là mua sách để biết thì không sao. Nhưng càng học, càng bị cuốn sâu vào các lý tưởng, sứ mệnh được tô vẽ không có thật về bản thân và của tổ chức.

“Đỉnh điểm là tôi đóng 200 triệu đồng để có tài khoản xuất được 5.400 bài báo cáo số học. Đồng thời, tôi còn được hứa hẹn lên chức giám đốc kinh doanh để được học các lớp cấp cao hơn qua Zoom”.

Theo tìm hiểu của chị Minh, đã có khá nhiều người trên cả nước (đặc biệt khu vực miền Nam) cũng như chị đã bỏ ra từ 5, 10, 20, 50 cho đến 200 triệu đồng để học và bán sản phẩm này. Khi liên hệ trả lại sản phẩm thì công ty nói không thể mua lại.

Tương tự hoàn cảnh của Chị Minh, anh N.H.H. (ở Mạo Khê, Quảng Ninh) cũng từng theo học các khóa dạy làm giàu. Theo anh H, mỗi khi diễn giả bán khóa học tại hội trường, chỉ cần nhạc nổi lên là "chim mồi" sẽ lập tức ùa tới đăng ký. Tâm trạng mệt mỏi hòa cùng với hiệu ứng đám đông khiến anh H có tâm lý bị thôi thúc đăng ký.

Đáng chú ý, anh H chia sẻ, học viên nào lưỡng lự sẽ được diễn giả miễn phí tham dự các khóa học giá rẻ khác với hàng ghế VIP. Cao hơn nữa, người dạy làm giàu cam kết sẽ làm hài lòng học viên, nếu không sẽ được hoàn tiền.

"Thậm chí, người này còn hứa hẹn kèm cặp và khẳng định tất cả học viên đều là triệu phú" - anh H nói và thông tin thêm, sau 5 ngày kết thúc khóa học anh không nhận thêm được bất kỳ hỗ trợ gì.

Ba năm sau khóa học, anh cũng không nhận được gì xứng đáng với hàng trăm triệu bỏ ra đi học. Anh cũng không dám lên tiếng vì xấu hổ và sợ bị tổ chức này làm phiền.

Chị N.K.L. (ở quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) từng tham gia một khóa học làm giàu, thế nhưng chị đã bỏ về giữa chừng. Bởi người dạy lấy hoàn toàn những lý thuyết trong cuốn sách nổi tiếng như: Cha giàu cha nghèo, Nhà giả kim...

Theo chị L, cách nói chuyện của người dạy cũng được lấy nguyên mẫu từ triệu phú Adam Khoo, những người ít tìm hiểu sẽ cảm thấy các diễn giả nói đều là chân lý. Đội ngũ chân rết đóng giả học viên đông đảo cũng dễ khiến những học viên non nớt xuống tiền.

PGS.TS Ngô Trí Long - Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) cho rằng, 2 lý do khiến các sàn giao dịch lừa đảo sống khỏe đến từ lợi nhuận khổng lồ và lòng tham của nhà đầu tư.

"Các đối tượng lừa đảo đã dùng chiêu khuếch đại lợi nhuận để đánh vào lòng tham của con người. Khi lòng tham của con người quá lớn sẽ làm mất đi lý trí và sự tỉnh táo vốn có để đưa ra quyết định. Từ đó, người chơi sẽ rơi vào một trò chơi mà các đối tượng có chủ đích lập trình sẵn, đến một ngưỡng nào đó, họ sẽ chính thức lật bài, đánh sập sàn, ôm tiền và bỏ chạy" - ông Long nhận định.

“Mê hồn trận” dạy cách làm giàu

Gần đây, ngoài các khóa học dạy làm giàu, các sàn tiền ảo cũng hoạt động dưới mô hình tương tự. Tuy nhiên, các sàn này lại ăn hoa hồng trực tiếp từ các cấp dưới. Theo một môi giới, nếu người này tuyển được người A, họ đóng 120 USD thì môi giới sẽ được hưởng 60 USD. Người A tuyển thêm người B, tùy theo tỷ lệ B đóng, môi giới sẽ được hưởng hoa hồng từ cả 2 người. Người tham gia vào sàn chủ yếu đi tuyển người, mở rộng chân rết.

Hiện có hàng trăm sàn giao dịch ngoại hối được lập ra để kinh doanh tiền điện tử, huy động vốn theo phương thức đa cấp như vậy. Theo thống kê của Công an Hà Nội, tại Việt Nam có khoảng 240 sàn giao dịch vàng, ngoại hối (Forex) trái phép và thu hút lượng người tham gia đầu tư đặc biệt lớn.

Nhiều cơ quan chức năng như Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Công Thương đưa ra lời cảnh báo với không ít bài học trên thực tế. Song trước những lời mời chào đầy “mật ngọt” với “lợi nhuận khủng, lãi suất cao”, “không phải làm gì cũng được nhận tiền”… đã khiến nhiều nhà đầu tư bỏ ra số tiền lớn thậm chí hàng tỷ đồng để tham gia vào những sàn ảo này. Vì vậy, những loại giao dịch kiểu này vẫn chưa bao giờ hết nóng. Sàn giao dịch ảo này sập, các sàn khác tương tự lại mọc lên để kêu gọi sự tham gia của những nhà đầu tư nhẹ dạ, cả tin, thiếu hiểu biết và vẫn đang để lại nhiều hệ lụy.

Trong khi đó, theo tìm hiểu, văn phòng tại Việt Nam của các sàn này thường nằm kín đáo trong các tòa nhà cao tầng, không có biển hiệu, chỉ có vài bộ bàn ghế tạm bợ và có thể “biến mất” chỉ trong một nốt nhạc... Hoặc các sàn được giới thiệu văn phòng, trụ sở ở nước ngoài nhưng thực chất là “văn phòng ma”.

Thủ đoạn chung là các đối tượng dựng lên sàn đầu tư tài chính ảo, không có giấy phép đăng ký và để che giấu hành vi phạm tội, các đối tượng đã thuê máy chủ dữ liệu đặt tại nước ngoài. Và người điều hành máy chủ có thể can thiệp để người chơi thắng thua tùy ý. Sau đó họ có thể đánh sập sàn hoặc can thiệp vào tài khoản để nhà đầu tư mất sạch tiền trong tài khoản…

Làm cách nào để tránh 'tiền mất tật mang'?

Liên quan đến vấn đề này, ông Lê Như Tiến, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, cho biết vấn đề quảng cáo, đặc biệt là quảng cáo trên mạng chưa có sự kiểm soát nghiêm ngặt.

Thời điểm hiện tại, quảng cáo về các hoạt động đa cấp và những lớp học theo kiểu dạy làm giàu, kỹ năng, thay đổi số phận đang được đăng tải tràn lan. Trái ngược lại với những lời quảng cáo, khi tham dự thực tế các lớp học thì nhiều người mới nhận thấy rằng nội dung không đúng như những gì họ mong muốn sẽ nhận được.

“Đối với vấn đề này, các cơ quan quản lý nhà nước cần phải thực hiện thẩm định và kiểm soát tốt. Song song với sự quản lý của chính quyền các cấp, Bộ GDĐT cần thường xuyên tổ chức thẩm định chất lượng của lớp học, khóa học, tránh để người dân mất tiền oan, chưa thấy giàu đâu chỉ thấy nghèo đi trước mắt vì phải đóng một số tiền lớn.

Đồng thời, các cơ quan có thẩm quyền cần vào cuộc để giữ ổn định trật tự xã hội, cần bảo vệ người dân bởi trong thời điểm dịch diễn biến phức tạp nhiều người đã khó khăn lại càng bần cùng hơn vì trót tham gia các lớp học như thế này. Bên cạnh đó, người dân cũng cần có sự tỉnh táo khi tiếp nhận các thông tin quảng cáo, tránh tiền mất tật mang”, ông Lê Như Tiến cho biết.

Thiết nghĩ, làm giàu là một quá trình lâu dài và vất vả, phải trải qua rất nhiều chông gai, thử thách và không có một công thức chung nào. Do đó, nếu nghe theo quảng cáo “giàu chỉ sau một đêm”, “giàu ngay cả khi đang ngủ”... thì cái giàu đó mãi mãi chỉ có trong tưởng tượng. 

Điều quan trọng nhất cùng với sự vào cuộc của các cơ quan chức năng, mỗi người dân cần phải hết sức cảnh giác, tỉnh táo, trau dồi kiến thức pháp luật để đưa ra những quyết định sáng suốt tránh đầu tư tiền, tài sản của mình vào các khóa học online trá hình, lừa đảo và ‘vô bổ’ trong thời kỳ công nghệ số phát triển như hiện nay.

Theo luật sư Trần Xuân Tiền, Văn phòng Luật sư Đồng Đội, việc các cá nhân, tổ chức lôi kéo số lượng lớn học viên bỏ ra hàng chục triệu, thậm chí hàng trăm triệu đồng để tham gia các khóa học làm giàu nhưng không đúng với quảng cáo và cam kết có thể cấu thành Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo điều 174 BLHS 2015, sửa đổi, bổ sung 2017.