Tin tức dồn dập đưa về lũ lớn Việt Nam, xả lũ hồ, đập, giải quyết sạt lở, cứu người gặp nạn, đọc tin mà tâm trạng rối bời, thương đồng nghiệp vì nhiệm vụ mà phải hy sinh, thương đồng bào hết trận nọ đến trận kia chống chọi với thiên nhiên hà khắc. Đi trong cái nắng chang chang trên đất Lào mới thấy nước bạn cũng có những nghiệt ngã riêng: đất rộng người thưa, cuộc sống cũng chưa lấy gì làm khấm khá… 

Tôi đi Lào chuyến này là lần thứ 3; 10 năm trước trên chiếc xe Uoát dã chiến, đi hầu hết các tỉnh biên giới Việt - Lào, bên Tây Trường Sơn để tìm hiểu về con đường mòn Hồ Chí Minh bên sườn Tây, những cuộc hành quân của hơn 40 năm về trước; của sự đùm bọc của nhân dân các bộ tộc Lào đối với cách mạng Việt Nam trong những năm kháng chiến chống Mỹ. Bộ phim hành trình theo nhật ký Vũ Xuân – một chính trị viên tiểu đoàn của quân đội ta 3 lần hành quân vào Nam đánh Mỹ đều có những năm tháng hành quân trên đất Lào anh em. Chính vì thế, chúng tôi hiểu khá sâu về đời sống và tình cảm của đồng bào các tỉnh từ Sầm Nưa, Hủa Phăng, Bulikhamxay, Savannaket… cũng như hành trình giành độc lập của Đảng Nhân dân cách mạng và nhân dân các bộ tộc Lào. Lần thứ 2, chúng tôi sang Lào để ghi hình các chương trình hợp tác kinh tế giữa các tỉnh Việt Nam và các tỉnh nước bạn Lào anh em. Riêng lần thứ 3 này, đoàn chúng tôi làm việc và trao đổi về lĩnh vực báo chí, lĩnh vực Hội nghề nghiệp.

 

Bạn tổ chức đón tiếp đoàn Việt Nam trang trọng và thân tình, cuộc hội đàm ngắn giữa 2 đoàn mà phía bạn là đồng chí Savankon Raznontry, Chủ tịch Hội Nhà báo Lào, Thứ trưởng Bộ Thông tin Văn hóa & Du lịch CHDCND Lào để lại ấn tượng sâu sắc. Các bạn hiểu rằng Việt Nam đất nước anh em đã có nhiều giúp đỡ, hỗ trợ để nền báo chí của Lào từng bước phát triển đáp ứng yêu cầu của Đảng cũng như nhân dân. Ở cấp Trung ương của 2 Hội, quan hệ nồng ấm này đã trải qua nhiều năm, hiểu biết và chia sẻ; nhưng ở cấp tỉnh và cơ sở cũng còn phải được củng cố và phát triển thêm. Công tác đào tạo thể hiện rõ sự gắn bó giữa nhà trường Việt Nam và Lào nhưng số lượng còn chưa thật sự tương xứng.

Đồng chí Chủ tịch Hội Nhà báo Lào đặc biệt nhấn mạnh sự hợp tác của 2 nước nói chung và giới báo chí nói riêng trong năm nay, năm kỷ niệm 55 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1962) và 40 năm ký hiệp ước Hữu nghị Việt – Lào (1977).

Chúng tôi được mời đến thăm Đài Truyền hình, Đài Phát thanh Quốc gia, Thông tấn xã Lào, về mặt công nghệ bạn còn phải tiếp tục đầu tư, nhưng trong quản lý và tác nghiệp, bạn đã có những hoạch định để đủ sức hoàn thành nhiệm vụ mà không hao tốn nhân lực. Các đồng chí Tổng Giám đốc các cơ quan nói trên đều bày tỏ sự biết ơn các cơ quan báo chí Việt Nam đã ủng hộ và giúp đỡ để báo chí chủ lực của Lào phục vụ tốt yêu cầu của đất nước.

Viêng Chăn là một tỉnh liền kề thủ đô Viêng Chăn, đất rộng, người thưa, tiềm năng rất lớn nhưng lại thiếu lao động, cả tỉnh chỉ có 290.000 dân. Tác nghiệp báo chí của bạn gặp rất nhiều khó khăn do địa bàn rộng, phương tiện hạn chế… dù vậy tờ báo của Đảng bộ và cơ quan Phát thanh Truyền hình, Truyền thanh cũng đã nỗ lực rất lớn để phục vụ tốt yêu cầu chỉ đạo của cấp ủy chính quyền và nhu cầu hưởng thụ thông tin của nhân dân.

Thắp nén nhang tưởng nhớ công lao của bậc tiền bối, đồng chí Xithomphon Lò Văn Xay, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Tổ chức Đảng Nhân dân cách mạng Lào tại quê hương của ông – tỉnh Bulikhamxay, làm việc với tỉnh, các cơ quan báo chí thông tin, chúng tôi được chia sẻ rất nhiều kinh nghiệm trong hoạt động báo chí của địa phương.

Ở tất cả những nơi đoàn đến, từ báo chí Đảng, Nhà nước, đến báo chí Quân đội ngoài thuận lợi là sự chỉ đạo chặt chẽ của Đảng, Nhà nước, chính quyền địa phương, các bạn cũng gặp những khó khăn: Báo in rất khó phát hành, Tia ra thấp, hệ thống phát thanh, truyền hình công nghệ còn lạc hậu, công suất máy phát thấp, độ phủ sóng còn hạn chế. Có đường biên giới với Thái Lan bằng dòng Mê Kông, các cơ quan báo chí Lào còn phải lo phục vụ bạn đọc, khán thính giả của mình, cạnh tranh với thông tin, giải trí của nước bạn Thái Lan. 

Trong một tuần thăm và làm việc, với sự đón tiếp nồng hậu, tình cảm của đồng chí Chánh văn phòng Trung ương Hội Nhà báo Khăm Mương, Biên tập viên Ban quốc tế Đài Phát thanh Quốc gia Lào Sắm Niêng, chúng tôi sống trong không khí người thân, người nhà. Chia sẻ công việc, kinh nghiệm, chia sẻ khó khăn, cùng nhau mong muốn sự phát triển của báo chí 2 nước.

Ngày thứ 3 (11/10/2017), Thủ đô Viêng Chăn mưa lớn, đường phố mát mẻ, cây cối xanh tươi trở lại sau những ngày nắng gắt. Có gì đó như sự sẻ chia của đất trời với tình cảm 2 nước láng giềng thân thiết.

“Em giang tay, em xòe tay/ Chẳng thể nào mà xua tan mây/ Chẳng thể nào mà che anh được”. Câu thơ trên nói lên phần nào tâm trạng của chúng tôi và của cả các bạn làm báo của Lào.

Chúng tôi nghĩ rằng tình hữu nghị giữa báo chí Việt Nam và báo chí Lào có nguồn gốc từ anh em, từ tình cảm sâu nặng, đồng hành cùng với công cuộc giải phóng và xây dựng đất nước phồn vinh của cả 2 dân tộc.

Ghi chép của Hữu Minh