Đặc biệt, năm 2021 này bà lại được rất nhiều khán giả yêu thích với vai diễn bà Dần trong bộ phim đang thu hút khán giả truyền hình “Hương vị tình thân” phát sóng trên VTV1.

Gia tài điện ảnh đồ sộ

NSND Như Quỳnh sinh 1954 tại Hà Nội, là con gái của cặp diễn viên cải lương nổi tiếng Tiêu Lang và Kim Xuân. Năm 1971, Như Quỳnh tốt nghiệp ngành diễn viên tại trường Sân khấu Việt Nam (nay là trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội) với vai Kiều.

Năm 1972, bà tham gia bộ phim đầu tiên – “Bài ca ra trận”. Với vai cô Nết trong phim “Đến hẹn lại lên” (1974), Như Quỳnh đoạt giải diễn viên xuất sắc nhất tại “Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 3” (1975). Bên cạnh đó, phim còn nhận giải về đạo diễn và quay phim. Ngoài ra, “Đến hẹn lại lên” cũng đoạt Giải thưởng chính tại Liên hoan phim quốc tế Karlovy Vary năm 1976.

Suốt sự nghiệp diễn xuất, NSND Như Quỳnh thường hóa thân vào những vai diễn đầy số phận, bi kịch. Bởi thế, từ khi còn rất trẻ, bà đã tâm niệm một điều: “Đừng để cuộc đời mình giống như vai diễn”.

Mặc dù công việc diễn xuất bận rộn nhưng nghệ sĩ Như Quỳnh vẫn luôn chu toàn trong cuộc sống gia đình. Năm 1980, bà kết hôn với nhiếp ảnh gia Nguyễn Hữu Bảo. Cuộc hôn nhân của họ được ví như câu chuyện cổ tích, bởi hai người đều là “trai tài gái sắc” trong gia đình danh giá tại Hà thành. Họ có với nhau hai người con gái là Đan Huyền và Đan Khuê. Bên cạnh vai trò là diễn viên điện ảnh, bà cũng làm người mẫu tham gia khá nhiều chương trình quảng cáo trên truyền hình.

Trong thập kỷ 1980, bà tham gia nhiều phim như: “Duyên nợ”, “Đêm miền yên tĩnh”, “Số đỏ”, “Gánh hàng hoa”... Vai bà trùm đáng sợ trong phim “Xích lô” của đạo diễn Việt kiều Trần Anh Hùng năm 1995 thể hiện khả năng diễn xuất đa dạng của nghệ sĩ Như Quỳnh. Bạn diễn của bà trong phim này là ngôi sao Hong Kong Lương Triều Vỹ. Điện ảnh Việt Nam thời kỳ mở cửa ghi dấu bộ phim “Mùa hè chiều thẳng đứng” của đạo diễn Trần Anh Hùng. Bộ phim khá thành công nhờ có sự đóng góp quan trọng của nghệ sĩ Như Quỳnh, bên cạnh các nghệ sĩ Lê Khanh và Trần Nữ Yên Khê.

Tính đến nay, nữ nghệ sĩ đã có một gia tài đồ sộ về phim ảnh, không chỉ trong nước mà bà còn được mời tham gia nhiều bộ phim nước ngoài. Các phim của nghệ sĩ Như Quỳnh tham gia nổi tiếng từ vai chính đến vai phụ, có thể kể đến: “Đêm miền yên tĩnh”, “Số đỏ”, “Gánh hàng hoa”, “Đông Dương”, “Xích lô”, “Mùa hè chiều thẳng đứng”, “Bến không chồng”, “Những cô gái chân dài”, “Hạt mưa rơi bao lâu”, “Chuyện của Pao”, “Hai cô con gái của ông chủ vườn thuốc”, “Áo lụa Hà Đông”, “Chơi vơi”, “Lời nguyền huyết ngải”...

Năm 1998, Như Quỳnh được phong danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú và đến năm 2007 là Nghệ sĩ Nhân dân. Đồng thời cuối năm 2007, bà giành giải thưởng “Diễn viên nước ngoài xuất sắc Hàn Quốc” do Đài truyền hình SBS trao tặng với vai bà mẹ trong bộ phim “Cô dâu Vàng” (Hãng phim truyện I và SBS hợp tác sản xuất).

Vợ chồng nghệ sĩ Như Quỳnh từng mở quán cà phê Quỳnh ở phố Bát Đàn và nơi đây đã trở thành nơi lui tới thường xuyên của giới nghệ sĩ. Nhưng sau một thời gian, quán cà phê đóng cửa, Như Quỳnh quay về sống bình lặng bên gia đình. Năm 2020, NSND Như Quỳnh trở lại màn ảnh với bộ phim “Đừng bắt em phải quên”. Vào vai một người phụ nữ hiền lành, dịu dàng, dù chỉ là một nhân vật phụ nhưng nữ nghệ sĩ đã thể hiện trọn vẹn vai diễn của mình.

Năm nay, NSND Như Quỳnh đã bước sang tuổi 68 nhưng dáng người vẫn thanh mảnh, gọn gàng, đi lại nhanh nhẹn, gương mặt vẫn còn nguyên những nét đẹp thanh xuân.

Dấu ấn bà Dần trong “Hương vị tình thân”

Năm 2021 này, NSND Như Quỳnh trở lại màn ảnh nhỏ với vai diễn bà mẹ chồng bị bệnh Alzheimer, có tính cách ghê gớm, khắc nghiệt trong bộ phim “Hương vị tình thân” của đạo diễn Danh Dũng.

Nhân vật bà Dần của NSND Như Quỳnh là người phụ nữ đáo để, sắc sảo. Bà luôn muốn thể hiện vị thế số một trong gia đình nên xung khắc với con dâu. Cuộc đời nhiều đau khổ, từng bị mất con, bị chồng phụ bạc nên cuối đời bà xung khắc và hành hạ con dâu không thương tiếc.

NSND Như Quỳnh chia sẻ: “Vai diễn của tôi gửi đến thông điệp, mong muốn để giới trẻ hiểu: người già ở Việt Nam đang thiếu gì, cần gì và họ mong muốn được thông cảm ra sao, được an ủi, vỗ về như thế nào.

Bà Dần đã phải sống một cuộc đời dữ dội, đau đớn, mất mát nhiều thứ. Những ký ức ấy ám ảnh rất lâu, đến lúc già, con cháu đề huề, bà vẫn lẫn lộn cuộc sống hiện tại và quá khứ. Điều ấy tạo nên xung khắc giữa bà và cháu, mẹ chồng và con dâu…

Đây là nhân vật theo tôi nghĩ, diễn viên phải có sự thấu hiểu về cuộc đời, có độ chín về cuộc sống và có cảm nhận sâu sắc về nhân vật. Bà Dần không phải là nhân vật có những pha hành động gay cấn, mạo hiểm, mà vai diễn này thể hiện chiều sâu tâm lý của người già. Cuộc sống xung quanh chúng ta có rất nhiều người già bị lẫn lộn giữa cuộc sống hiện tại và ký ức giữ ở trong lòng. Khi diễn vai này, tôi nhớ đến bà ngoại tôi cũng có dấu hiệu bệnh na ná nhân vật bà Dần. Chính vì vậy, tôi muốn thể hiện cảm xúc thật nhất với vai diễn của mình”.

NSND Như Quỳnh cũng cho biết, mặc dù năm nay đã bước sang tuổi 68 nhưng nghệ sĩ vẫn có đủ sức khỏe để đóng phim. Cả đoàn phim “Hương vị tình thân” đã dành cho nghệ sĩ không gian tĩnh lặng để nhập tâm lời thoại, chuẩn bị tâm lý, cảm xúc: “Các bạn trẻ hiện tại có thể bắt nhịp rất nhanh dù không khí xung quanh sôi động, nhưng với diễn viên lớn tuổi như tôi, cần không gian chuẩn bị”.

Ban đầu, khi nhận 30 tập kịch bản đầu tiên, nghệ sĩ định từ chối, nhưng sau đó nghĩ đến đạo diễn Danh Dũng và cũng muốn thử sức để làm khác đi những nhân vật mình đã đóng từ trước đến nay, NSND Như Quỳnh quyết định nhận lời.

“Con cái tôi đều đã lớn cả, tôi có hai cháu ngoại. Thời gian tôi đi đóng phim, có người giúp việc ở nhà dọn dẹp và lo ăn uống cho ông xã. 6h30 phút tôi có mặt ở VTV, theo xe 30km đến trường quay, đi đến 21h30 phút mới về đến nhà. Phải có sức khỏe mới làm được phim truyền hình. Ông xã đã sống với mình mấy chục năm trời nên hiểu nghề của mình. Tôi vẫn đủ sức khỏe để đi đóng phim, vốn dĩ tôi cũng không phải người hay ốm. Ngoài ra, tôi cũng là người biết tự bảo vệ bản thân: ăn uống cẩn thận, quàng khăn giữ ấm”, NSND Như Quỳnh tâm sự.

Hoàng Lan