Thống kê của ngành y tế Hà Nội vừa qua cho thấy, chỉ có khoảng 70% mặt hàng thuốc có giá bán thực tế bằng hoặc lớn hơn 70% giá kê khai hoặc kê khai lại, thậm chí có một số loại thuốc dù đã tăng giá nhiều lần, song giá bán mới chỉ bằng 30 đến 40% giá kê khai.

Đó là hậu quả của việc cơ quan quản lý không quản được việc kê khai giá của các hãng dược phẩm. Các doanh nghiệp cứ thoải mái khai giá thật cao để rồi sau đó tăng giá dần dần mà không lo “vượt khung”.

Kết quả thanh tra thì phản ánh vậy, luật pháp thì sơ hở, còn các cơ quan quản lý thường chỉ nắm được phần ngọn, các hãng dược cứ thoải mái khai giá bán, mà không cần quan tâm đến những ràng buộc về thặng dư lãi. Do vậy các loại thuốc trên thị trường tăng giá đều được coi là không phạm luật.

Hơn nữa với việc khi doanh nghiệp kê khai giá lên quá cao rồi cứ dần dần tăng giá theo ngày, theo tháng và khi đã tăng đến 30 hoặc 40% nhưng vẫn chưa bằng giá kê khai, thì việc giá thuốc tăng ở mức thấp là hoàn toàn “hợp lý”?!

Bằng những trò ảo thuật, làm giá nên những công ty sản xuất và nhập khẩu thuốc đã dễ dàng lừa người tiêu dùng. Bởi khi người bệnh mua thuốc thấy ngoài vỏ hộp có niêm yết giá bán, họ cứ nghĩ như vậy là yên tâm vì hàng hóa đã được khai báo giá đầy đủ, nên không sợ bị mua hớ.

Nhưng thực tế lại trái ngược hoàn toàn, vì có những viên thuốc từ nhà sản xuất hoặc từ các công ty nhập khẩu khi đến tay người bệnh thì trải đã qua mua bán lòng vòng, làm giá đến năm lần bảy lượt.

Rõ ràng thị trường dược phẩm những năm qua tồn tại rất nhiều điều vô lý về giá kê khai và giá bán, nhưng cơ quan Thanh tra Y tế lại chỉ có chức năng kiểm tra thị trường, xem doanh nghiệp có bán đúng với giá niêm yết và giá kê khai hay không. Còn chuyện vênh nhau như thế nào là do quy định của người khác!

Theo quy định của Bộ Y tế, các cơ sở sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu, buôn bán thuốc tự định giá, cạnh tranh về giá và chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật. Thuốc trước khi lưu hành trên thị trường phải được kê khai giá và khi thay đổi giá thuốc phải được kê khai lại với cơ quan nhà nước có thẩm quyền, bảo đảm giá thuốc không cao hơn giá thuốc tại các nước trong khu vực có điều kiện y tế, thương mại tương tự như Việt Nam.

Trong đợt kiểm tra ngẫu nhiên một số mặt hàng thuốc nhập khẩu đầu năm 2010, Cục Quản lý dược nhận thấy giá nhập khẩu thực tế thường thấp hơn giá kê khai, trong đó có loại giá nhập khẩu chỉ bằng 50% giá kê khai. Khi cơ quan này yêu cầu khi tăng giá thuốc phải kê khai lại, nhưng nhiều hãng dược chẳng kê khai, cứ lấy cớ biến động tỷ giá ngoại tệ và tự ý tăng giá vô tội vạ.

Từ kết luận của Cục Quản lý dược đã lộ rõ điểm yếu là cách quản lý giá bằng biện pháp hành chính hiện nay tuy có vẻ tích cực, nhưng hiệu quả lại không rõ ràng.

Đình Hòa