Thời hạn lệnh cấm dầu thô Nga vào đầu tháng 12 sắp tới, tuy nhiên, theo Oilprice châu Âu vẫn cảm thấy khó có thể từ bỏ tất cả năng lượng của Nga.

Theo dự đoán, sự phụ thuộc vào khí đốt Nga của khối nghiêm trọng hơn so tưởng tượng vì châu Âu miễn cưỡng đưa ra các biện pháp trừng phạt đối với sản phẩm khí đốt tự nhiên vì lo ngại thiếu hụt và giá cả tăng cao.

Kể từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra, hoạt động nhập khẩu than và dầu Nga châu Âu đã giảm đáng kể, dẫu vậy, khu vực này vẫn tiếp tục phụ thuộc nhiều vào LNG của Nga.

Theo Rystad Energy, xuất khẩu khí lỏng Nga sang châu Âu đã tăng khoảng 20% trong khoảng thời gian từ tháng 3 - tháng 10 so với cùng kỳ năm 2021. Các lô hàng LNG của Nga trong năm tính đến tháng 9 đạt tổng cộng 1,2 triệu tấn, tương đương từ 1 tỷ USD đến 2 tỷ USD.

Châu Âu đang cố gắng bổ sung lượng dự trữ kịp thời cho mùa đông khi nhu cầu tăng cao. Trên thực tế, các mức lưu trữ của EU được cho là ở mức khoảng 95 công suất, với nhiều tàu chở LNG bị mắc kẹt tại các cảng châu Âu trực chờ tìm không gian để dỡ hàng.

Việc Nga cắt giảm vận chuyển khí đốt sang châu Âu qua Nord Stream 1 đã khiến nhiều quốc gia đã phải dần thoát phụ thuộc. Điều này không có gì đáng ngạc nhiên khi Nga là nhà sản xuất LNG lớn thứ tư thế giới, có nghĩa là nhiều quốc gia trên toàn thế giới đã dựa vào nguồn cung cấp này một khoảng thời gian dài nhất định.

Ước tính, EU nhận 15% LNG của Nga không dễ để thay thế bằng các nguồn cung cấp khác trong một khoảng thời gian ngắn. Các nhà phân tích tại Rystad Energy cho rằng con số này khó có thể giảm trong năm tới.

Anne-Sophie Corbeau, một học giả nghiên cứu toàn cầu tại Trung tâm Chính sách Năng lượng Toàn cầu (CGEP) giải thích, “EU cần LNG, vì vậy, thật thuận tiện khi họ nhắm mắt làm ngơ trước LNG của Nga, trong khi Nga tiếp tục được hưởng doanh thu từ nguồn năng lượng này.

Ước tính, đường ống dẫn dầu của châu Âu từ Nga chỉ còn khoảng 20% so với trước chiến sự, đồng nghĩa với việc khu vực này cần bổ sung nguồn dự trữ vào năm 2023, chắc chắn sẽ khó khăn hơn năm 2022. Do đó, một số cường quốc châu Âu đang tìm đến các quốc gia giàu khí đốt khác để lấp đầy khoảng trống.

Kế hoạch 'REPowerEU' của EU, được công bố vào tháng 3 với mục đích tìm cách đa dạng hóa các nhà cung cấp khí đốt của khu vực và mở rộng quy mô chuyển đổi năng lượng tái tạo. EU đã xác định Na Uy, nhà sản xuất khí đốt lớn thứ hai trong khu vực sau Nga, là nhà cung cấp tiềm năng cho châu Âu. Na Uy đã liên tục tăng sản lượng để hỗ trợ EU chuyển hướng khỏi nhiên liệu hóa thạch của Nga vào năm 2027.

Một số quốc gia đã sử dụng các nguồn khí đốt khác, ít phụ thuộc vào Nga. Ví dụ, Vương quốc Anh không phụ thuộc vào khí đốt của Nga, cụ thể công ty năng lượng Centrica đã ký một thỏa thuận với Equinor của Na Uy để cung cấp thêm khí đốt trong ba mùa đông tới. Trong khi đó, Cộng hoà Síp cũng có các nhà cung cấp khí đốt khác.

Tuy nhiên, Pháp phụ thuộc vào Nga với 24% lượng khí đốt nhập khẩu, Đức với 46% và Hungary với lượng khí đốt nhiều hơn mức tiêu thụ trong cả năm. Vì vậy, trong khi một số quốc gia nhận thấy việc rời xa Nga là tương đối dễ dàng, thì những quốc gia khác lại lo lắng về an ninh năng lượng của họ nếu họ cắt đứt mọi quan hệ năng lượng với Nga.

Hoa Kỳ và Trung Đông đã đóng một vai trò quan trọng trong việc lấp đầy khoảng trống, cung cấp lượng LNG lớn hơn cho châu Âu. Nhưng vẫn còn những lo ngại về sự thiếu hụt, khiến giá khí đốt tăng cao trong suốt năm 2022. Đức hiện đang khám phá tiềm năng xây dựng 5 nhà ga LNG mới để đảm bảo rằng các tàu chở hàng đến không bị từ chối do thiếu chỗ để dỡ hàng hàng hóa của họ.

Khi một số quốc gia châu Âu chạy đua để củng cố an ninh năng lượng của họ bằng cách đảm bảo các nhà cung cấp khí đốt mới và đầu tư vào cơ sở hạ tầng, không phải ai cũng đồng ý. Ví dụ, Tây Ban Nha và Đức muốn thiết lập một kết nối khí đốt mới qua dãy núi Pyrenees, nhưng Pháp phản đối sáng kiến này. Thay vào đó, Pháp ủng hộ các kho cảng LNG nổi mới với niềm tin rằng sẽ xây dựng nhanh hơn và rẻ hơn so với một đường ống mới.

Dù cố gắng thế nào, châu Âu dường như không thể giảm sự phụ thuộc vào LNG của Nga. Việc nó rời xa dầu thô của Nga có ý nghĩa rất nhỏ nếu khu vực này vẫn đang bơm tiền vào Nga thông qua nhập khẩu LNG. Và bất chấp những nỗ lực từ Na Uy, Hoa Kỳ và các quốc gia khác trên thế giới nhằm cung cấp khí đốt rất cần thiết cho châu Âu, đây chỉ là một giải pháp ngắn hạn.

Đầu tư nhiều hơn vào cơ sở hạ tầng khí đốt tự nhiên và lĩnh vực năng lượng tái tạo của châu Âu có thể hỗ trợ quá trình dịch chuyển dài hạn của châu Âu khỏi năng lượng của Nga, nhưng có khả năng châu Âu vẫn phụ thuộc nhiều vào năng lượng của Nga trong ngắn hạn.

Lê Na (Theo Oilprice)