“Ngay sau khi nhậm chức, tôi sẽ chỉ đạo Bộ Tư pháp theo đuổi mạnh mẽ án tử hình để bảo vệ các gia đình và trẻ em Mỹ khỏi những kẻ hiếp dâm, giết người và quái vật hung bạo. Chúng ta sẽ lại là một Quốc gia của Luật pháp và Trật tự!”, ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.

Sau khi Tổng thống Biden giảm án cho hầu hết các tử tù liên bang - điều mà ông Trump nói là "vô lý", sẽ chỉ còn 3 cá nhân trong nhà tù liên bang phải đối mặt với án tử hình khi Tổng thống đắc cử nhậm chức vào tháng 1.

Ba trường hợp còn lại đều là những cá nhân đã thực hiện các vụ xả súng hàng loạt hoặc tấn công khủng bố: Robert Bowers, kẻ đã giết 11 người tại Giáo đường Do Thái Tree of Life ở Pittsburgh năm 2018; Dylann Roof, một người theo chủ nghĩa dân tộc da trắng đã giết 9 người tại một nhà thờ lịch sử của người da đen ở Charleston, Nam Carolina, năm 2015; và Dzhokhar Tsarnaev, một trong hai anh em chịu trách nhiệm cho vụ đánh bom giải Marathon Boston năm 2013.

Quyết định ân xá của ông Biden không thể bị đảo ngược khi Tổng thống đắc cử Trump nhậm chức, nhưng Bộ Tư pháp Mỹ của Tổng thống đắc cử có thể tiếp tục tìm cách áp dụng án tử hình trong các vụ án trong tương lai.

Trong bài phát biểu ra mắt chiến dịch tranh cử năm 2024, ông Trump đã cam kết sẽ áp dụng án tử hình đối với những kẻ buôn bán ma túy. Năm ngoái, ông cho biết sẽ yêu cầu Quốc hội Mỹ thông qua luật rằng "bất kỳ ai bị bắt quả tang buôn bán trẻ em qua biên giới của chúng ta" đều phải chịu án tử hình.

Trong những tuần cuối của chiến dịch tranh cử năm 2024, ông Trump nhiều lần tuyên bố sẽ thúc đẩy án tử hình đối với bất kỳ người di cư nào giết chết công dân Mỹ hoặc nhân viên thực thi pháp luật.

Có nhiều phản ứng trái chiều về việc giảm án của Tổng thống sắp mãn nhiệm Biden vào thứ Hai. Trong khi một số gia đình của những người được giảm án bày tỏ sự nhẹ nhõm, một số gia đình của các nạn nhân lại tức giận.

Góa phụ của Bryan Hurst, một cảnh sát Ohio bị Daryl Lawrence giết năm 2005, người được giảm án vào thứ Hai, cho biết trong một tuyên bố rằng gia đình bà thất vọng vì quyết định của ông Biden.

Các vụ thi hành án tử hình của Chính phủ Mỹ là không phổ biến trước nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump. Chỉ có ba vụ thi hành cấp liên bang diễn ra kể từ năm 1988 trước khi Tổng chưởng lý William Barr thời ông Trump tuyên bố vào năm 2019 rằng chính quyền liên bang sẽ tiếp tục các vụ hành quyết.

Vào năm 2020, năm cuối cùng trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, chính quyền liên bang của Mỹ đã xử tử 10 cá nhân, đây là số vụ thi hành án tử hình nhiều nhất của chính quyền liên bang kể từ năm 1896 và nhiều hơn tổng số vụ xử tử của 50 tiểu bang cộng lại trong năm đó.

Theo Trung tâm thông tin về án tử hình, hiện có hơn 2.000 người ở Mỹ bị kết án tại tòa án cấp tiểu bang và bị đưa vào án tử hình. Tổng thống Mỹ không có thẩm quyền ngăn chặn những bản án tử hình ở cấp tiểu bang.

Bùi Huy (theo CNN, CNA, Reuters)