Giải tán Quốc hội, cả nước hỗn loạn

Thủ tướng Imran Khan hôm 3/4 đã khiến Pakistan rơi vào tình trạng hỗn loạn khi kêu gọi một cuộc bầu cử mới ngay sau khi một trong những người trung thành của ông đột ngột hủy bỏ cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm.

Phó phát ngôn viên Qasim Khan Suri, một thành viên của đảng Pakistan Tehreek-i-Insaf (PTI) cầm quyền của Khan, đã trích dẫn rằng: "Sự can thiệp của nước ngoài" trong việc ngăn chặn động thái do phe đối lập đưa ra, làm dấy lên sự náo động trong quốc hội.

Theo SCMP, Thủ tướng Khan dường như sắp bị lật đổ sau khi PTI đã mất đa số người ủng hộ trong hội đồng 342 thành viên vào tuần trước khi một đối tác quan trọng của liên minh cho biết 7 nhà lập pháp của họ sẽ đứng về phía phe đối lập.

Sau phán quyết gây tranh cãi, Thủ tướng Khan đã yêu cầu tổng thống giải tán quốc hội trong một bài phát biểu trên truyền hình. “Công chúng quyết định người mà họ muốn nắm quyền. Tôi muốn nói với công chúng rằng hãy sẵn sàng cho các cuộc bầu cử”, ông Khan, 69 tuổi nói với cả nước.

Bộ trưởng tư pháp Pakistan Raja Khalid Mahmood đã từ chức để phản đối ngay sau thông báo của ông Khan, cáo buộc chính phủ PTI vi phạm nghiêm trọng hiến pháp và luật pháp của đất nước.

Trước cuộc bỏ phiếu, Khan đã cáo buộc ông là mục tiêu của một "âm mưu quốc tế" nhằm lật tẩy ông do Hoa Kỳ dẫn đầu. Hoa Kỳ đã phủ nhận các cáo buộc.

Khan cũng cáo buộc phe đối lập âm mưu với "các thế lực nước ngoài" để loại bỏ ông vì ông sẽ không đứng về phía phương Tây trong các vấn đề toàn cầu chống lại Nga và Trung Quốc.

Vụ việc này có nguy cơ dẫn đến một cuộc khủng hoảng hiến pháp ở Pakistan, quốc gia đã được quân đội cai trị trong một nửa lịch sử 75 năm của quốc gia này.

Vô vàn thách thức

Các nhà phân tích cho biết, bất kỳ ai trở thành thủ tướng tiếp theo của Pakistan sau khi Quốc hội giải tán hôm 3/4 sẽ phải đối mặt với vô số thách thức.

Giáo sư Jaffar Ahmed, Giám đốc Viện Nghiên cứu Lịch sử và Xã hội, cho rằng Chính phủ sắp tới sẽ cần phải ngăn chặn “nhiều thách thức ở cấp độ quan hệ đối nội và đối ngoại”.

Nadeem ul Haque, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Phát triển Pakistan (PIDE), một tổ chức nghiên cứu ở Islamabad, cho biết: “Chúng tôi không có bất kỳ định hướng nào. Cần phải có những cải cách chính sách triệt để để xoay chuyển nền kinh tế”.

Lạm phát đang ở mức hơn 12%, nợ nước ngoài ở mức 130 tỷ USD - tương đương 43% GDP - và đồng rupee đã giảm xuống còn 185 USD, giảm gần 1/3 kể từ khi ông Khan lên nắm quyền.

Gói cứu trợ trị giá 6 tỷ USD của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) do Khan ký vào năm 2019 chưa bao giờ được thực hiện đầy đủ vì Chính phủ đã từ bỏ các thỏa thuận cắt giảm hoặc chấm dứt trợ cấp đối với một số mặt hàng và cải thiện doanh thu và thu thuế. Ehsan Malik, người đứng đầu Hội đồng Kinh doanh Pakistan, cho biết: “Gói trợ cấp của IMF phải được tiếp tục”.

Phong trào Taliban của Pakistan, một phong trào riêng biệt có chung nguồn gốc với các chiến binh đã nắm quyền ở Afghanistan vào năm ngoái, cũng đã tăng cường các cuộc tấn công trong những tháng gần đây.

Sự bất ổn chính trị của Pakistan đã làm dấy lên lo ngại từ đồng minh thân cận Trung Quốc, quốc gia đã rót hơn 25 tỷ USD đầu tư vào Hành lang Kinh tế Trung Quốc-Pakistan trong vài năm qua.

Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao tại Bắc Kinh trong hai tuần qua đã hối thúc các chính trị gia tham chiến của Pakistan giải quyết những khác biệt của họ và “ưu tiên cho việc phát triển”.

Trong khi đó, tòa án tối cao của Pakistan chuẩn bị xét xử các tranh luận liên quan đến vụ giải tán quốc hội gây sốc của Tổng thống vào hôm nay (4/4), một thông báo từ cơ quan này cho biết.

Các nhà lập pháp đã tuyên bố sẽ chống lại phán quyết hủy bỏ lệnh bất tín nhiệm vào ngày 3/4.

Shahid Khaqan Abbasi, cựu thủ tướng và nhà lập pháp của đảng Nawaz thuộc Liên đoàn Hồi giáo Pakistan đối lập cho biết: “Chúng tôi không rời quốc hội. Đây bây giờ là một bài kiểm tra của Tòa án Tối cao để bảo vệ hiến pháp và đất nước”.

Sơn Tùng (Theo SCMP)