Phát hiện lần đầu năm 2023 khi Gary Johnson cảm nhận được "những gờ đất bất thường" trong khi khai thác đá vôi để xây dựng đường. Khu vực này được đặt tên là 'xa lộ khủng long' kỷ Jura nhằm gợi nhớ đến con đường rộng lớn do những sinh vật thời tiền sử để lại.

Mặc dù các đường đi của khủng long thời kỳ Jura đã được ghi nhận ở nhiều nơi trên thế giới, nhưng 'xa lộ' tại Oxfordshire là địa điểm tập trung dấu chân khủng long lớn nhất từng được biết đến tại Vương quốc Anh.

Phát hiện này càng trở nên ý nghĩa khi nó trùng hợp với kỷ niệm 200 năm ngày Megalosaurus, loài khủng long đầu tiên được mô tả, được tìm thấy tại chính Oxfordshire.

Theo Tiến sĩ Kirsty Edgar, chuyên gia về hóa thạch vi sinh vật tại Anh, khu vực này từ lâu đã được biết đến là một địa điểm có các dấu chân và hóa thạch khủng long.

Những dấu vết mới được phát hiện gần đây đã nối liền với một con đường khủng long từng được tìm thấy vào năm 1997 tại cùng một mỏ đá ở Oxfordshire, mở ra cơ hội để nghiên cứu sâu hơn về hành vi và sinh thái của những loài khủng long đã tuyệt chủng này.

Lộ trình thời tiền sử

Theo thông cáo báo chí từ Đại học Birmingham, họ đã phát hiện 5 dấu chân khủng long khổng lồ với tổng chiều dài hơn 150 mét.

Bốn trong số những con đường này cho thấy dấu tích của loài khủng long cổ dài, chân to thuộc nhóm sauropod, có thể là loài Cetiosaurus với kích thước lên tới 18 mét và dấu chân dài tới 90 cm.

Nhà cổ sinh vật học Lawrence Tanner đã so sánh loài sauropod với voi hiện đại, cả hai đều là những động vật ăn cỏ khổng lồ và có dấu chân sau thường chồng lên dấu chân trước. "Quy tắc chung của sự di chuyển là động vật càng di chuyển nhanh thì dấu chân càng cách xa nhau".

Con đường thứ năm chứa dấu chân của Megalosaurus, một loài khủng long ăn thịt khổng lồ với ba ngón chân sắc nhọn. Dấu chân dài 65 cm cho thấy một cá thể Megalosaurus ước tính khoảng 9 mét.

Từ việc phân tích dấu chân, các nhà khoa học nhận thấy chúng thường đi về hướng đông bắc với tốc độ trung bình chỉ khoảng 5 km/giờ, gần bằng tốc độ đi bộ của con người.

Các nhà khoa học cho rằng những loài theropod lớn như Megalosaurus không thể chạy nhanh như các loài nhỏ hơn. Tanner nhận định dấu chân hóa thạch cho thấy loài khủng long này di chuyển khá chậm.

Dấu chân hóa thạch cho thấy Megalosaurus có thể đã di chuyển qua những khu vực mà trước đó có loài sauropod sinh sống. Tanner cho rằng Megalosaurus chỉ đơn giản là di chuyển dọc theo bờ biển để tìm kiếm thức ăn.

Điều kiện bảo tồn lý tưởng

Con đường cổ đại rộng lớn được bảo tồn tốt như vậy là nhờ điều kiện địa chất độc đáo trong thời kỳ kỷ Jura.

Những dấu chân rõ nét cho thấy nơi đây từng là vùng đất mềm, có độ ẩm thích hợp để giữ lại dấu vết.

Theo Edgar, ngay sau khi hình thành, các dấu chân đã bị một lớp đất mỏng bao phủ, có thể là do một cơn bão, bảo vệ chúng khỏi sự xói mòn do gió, nước hoặc các loài động vật khác.

Dù việc tìm thấy xương khủng long rất thú vị, nhưng dấu chân khủng long lại cung cấp cho chúng ta nhiều thông tin hơn về cách chúng sống. Khác với xương có thể bị gió thổi, nước cuốn hoặc động vật khác kéo đi, dấu chân luôn giữ nguyên vị trí ban đầu. Nhờ đó, chúng ta có thể biết được chính xác nơi những con khủng long này đã từng đi qua và làm gì.

Dấu chân không chỉ cho biết kích thước của khủng long mà còn cho thấy chúng sống và săn mồi ra sao. Nếu dấu chân được bảo quản tốt, chúng ta còn có thể biết được khủng long đã thích nghi với môi trường thay đổi như thế nào.

Trong quá trình khai quật, các nhà nghiên cứu đã chụp hơn 20.000 hình ảnh của các dấu chân. Họ sẽ dùng những bức ảnh này để tạo ra các mô hình 3D chi tiết, giúp họ hiểu rõ hơn về sự tương tác và cơ học sinh học của khủng long.

Hà Trang (theo BUNI, CNN)