Văn bản nêu rõ: Thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh về việc giao Sở TN&MT kiểm tra, xử lý thông tin báo chí phản ánh về hoạt động khai thác, vận chuyển đất sai phép, trái phép tại địa bàn các xã Lam Cốt, An Dương, Việt Ngọc, Cao Xá huyện Tân Yên đang diễn ra vô cùng phức tạp, từ nhiều tháng nay: Lợi dụng giấy phép để trục lợi tài nguyên đất không chỉ là thất thoát thuế, phí mà còn phá vỡ cảnh quan, hệ sinh thái tự nhiên; Hoạt động này còn gây ô nhiễm môi trường, sạt lở đất, hư hỏng đường giao thông, ảnh hưởng đến cuộc sống người dân, tuy nhiên, không thấy sự vào cuộc xử lý của cơ quan có thẩm quyền, đặc biệt là chính quyền địa phương, từ ngày 31/8 - 06/9/2018, Sở TN&MT đã phối hợp với Phòng TN&MT huyện Tân Yên, UBND các xã liên quan kiểm tra thực tế việc khai thác, vận chuyển đất tại 8 khu vực thuộc địa bàn các xã Lam Cốt (2), An Dương (2), Cao Xá (2), Việt Ngọc (1), huyện Tân Yên và xem xét hồ sơ liên quan.
Nhiều quả đồi biến mất bởi tình trạng khai thác đất
Qua kiểm tra thực tế hoạt động khai thác, san gạt, hạ cốt nền và vận chuyển đất trên địa bàn xã Lam Cốt, An Dương, Cao Xá, Việt Ngọc, huyện Tân Yên, cho thấy kết quả công tác chỉ đạo, điều hành của chính quyền huyện, xã chưa thực sự hiệu quả, chuyển biến về nhận thức của cấp ủy, chính quyền cơ sở, nhất là các đối tượng khai thác khoáng sản còn yếu; công tác chỉ đạo, phát hiện, ngăn chặn tình trạng khai thác khoáng sản sai phạm chưa kịp thời, chưa quyết liệt nên hiệu quả chưa cao.
Cụ thể như tại địa bàn xã Cao Xá, huyện Tân Yên có 3 tổ chức, cá nhân được cấp có thẩm quyền cho phép khai thác đất, san gạt mặt bằng, hạ cốt nền và vận chuyển đất dư thừa theo quy định. Cụ thể: Công ty TNHH Khoáng sản Trung Bắc khai thác đất tại khu vực núi Hin với tổng diện tích 20.000m2, thời hạn đến tháng 10/2018, Công ty Cổ phần Khoáng sản Bắc Giang san gạt, hạ cốt nền tại khu vực mỏ Barit Lang Cao, hộ ông Nguyễn Văn Tuyến được UBND huyện Tân Yên cho phép san gạt, hạ cốt nền tại khu vực núi Hin, thôn trại với diện tích 1.311m2 thuộc đất ở, đất vườn, sâu bình quân 2,5m và vận chuyển khối lượng đất dư thừa 2.903m3 đi san lấp, đắp nền công trình xây dựng tại địa bàn xã Cao Xá, thời gian thực hiện 30 ngày.
Tại khu núi Hin, thôn Trại và khu mỏ Barit Lang Cao, xã Cao Xá cho thấy: Hộ ông Tuyến đã san gạt vượt ra ngoài ranh giới cho phép với diện tích khoảng 300m2 đất lâm nghiệp, độ sâu bình quân 2,5m và toàn bộ khối lượng đất dư thừa (750m3) sử dụng san gạt tại chỗ, làm đường vận chuyển. Tại mỏ Barit Lang Cao, xã Cao Xá: Công ty TNHH Khoáng sản Linh Trung (đơn vị được Công ty Cổ phần Khoáng sản Bắc Giang thuê thực hiện san gạt, vận chuyển đất dư thừa) đã thi công vượt ra ngoài ranh giới khu vực cho phép với diện tích 1.020m2, độ sâu bình quân 3,5m. Ngoài ra, đơn vị còn vận chuyển đất đi san lấp không đúng địa điểm cho phép. Hành vi vi phạm trên đã được Chủ tịch UBND huyện Tân Yên xử phạt với tổng số tiền 34,4 triệu đồng;
Công ty TNHH Khoáng sản Trung Bắc đã khai thác đảm bảo trong ranh giới được cấp phép. Tuy nhiên, qua kiểm tra đã phát hiện phần đất giáp ranh với mỏ đất của Công ty này có việc khai thác đất trái phép với tổng diện tích 2.515m2(vị trí 1: diện tích 800m2, độ sâu bình quân 2,5m; vị trí 2: diện tích 215m2, độ sâu bình quân 3m; vị trí 3: diện tích 1.500m2, độ sâu bình quân 4,5m) và tổng khối lượng đất đã vận chuyển đi khoảng 9.500m3; việc khai thác đất tại khu vực trên do Ban Quản lý thôn Trại, xã Cao Xá thực hiện.
Trên địa bàn xã Lam Cốt, huyện Tân Yên có 2 hộ dân được Chủ tịch UBND huyện cho phép san gạt, hạ cốt nền và vận chuyển đất dư thừa (thôn Đồng Lạng, xã Lam Cốt). Cụ thể: hộ ông Nguyễn Hữu Thi, với diện tích san gạt 600m2 đất vườn, độ sâu hạ thấp 3,5m, khối lượng đất dư thừa 2.100m3 vận chuyển đi san lấp, đắp nền công trình tại xã Lam Cốt và Nhà máy Gạch Thăng Long, xã Việt Ngọc, thời hạn đến 20/8/2018, hộ ông Nguyễn Văn Quế, với diện tích 700m2 đất vườn, độ sâu hạ thấp 3,5m, khối lượng đất dư thừa 2.450m3 vận chuyển đi san lấp, đắp nền công trình tại xã Lam Cốt và Nhà máy Gạch Thăng Long, xã Việt Ngọc, thời hạn đến 20/8/2018.
Qua kiểm tra thực tế tại 2 hộ gia đình trên, cho thấy: Hộ ông Nguyễn Hữu Thi đã san gạt vượt ra ngoài ranh giới cho phép với diện tích 893m2 đất lâm nghiệp, độ sâu bình quân 1m, khối lượng đất dư thừa đã vận chuyển đi làm vật liệu san lấp là 893m3.
Xã An Dương, huyện Tân Yên: có 1 hộ dân là ông Nguyễn Hữu Bắc, được Chủ tịch UBND huyện Tân Yên cho phép san gạt, hạ cốt nền và vận chuyển đất tại khu đồi Ngàn Am, thôn Ngàn Am, xã An Dương với diện tích san gạt 680m2 đất ở, vườn, độ sâu hạ thấp bình quân 3,5m, khối lượng đất dư thừa 2.380m3 vận chuyển đi san lấp, đắp nền công trình tại xã An Dương và xã Việt Ngọc, thời hạn đến 20/8/2018. Kiểm tra phát hiện có việc khai thác đất trái phép tại khu đất tiếp giáp, liền kề với ranh giới được chấp thuận cho hộ ông Bắc nêu trên. Tổng diện tích đã khai thác khoảng 3.440m2 (vị trí 1: diện tích 1.000m2, sâu bình quân 0,5m, thuộc đất hộ ông Bắc; vị trí 2: diện tích 519m2, sâu bình quân 8m, thuộc đất hộ ông Bắc; vị trí 3: diện tích 1.622m2, sâu bình quân 3m, thuộc hộ ông Bắc 822m2 đất rừng sản xuất, hộ ông Thân Văn Đạo 800m2 đất vườn; vị trí 4: diện tích 300,5m2, sâu bình quân 2,5m, thuộc đất hộ ông Bắc). Tổng khối lượng đất đã khai thác khoảng 9.500m3 đất được vận chuyển đi san lấp mặt bằng. Qua xác minh cho thấy, việc khai thác đất trái phép trên là do ông Vũ Văn Mạnh (địa chỉ: thôn Trại Tón, xã Việt Ngọc) thực hiện.
Ngoài ra, tại khu vực núi Kẻng, thôn Ngàn Ván, xã An Dương có việc khai thác đất trái phép với tổng diện tích 6.490m2 (vị trí 1: diện tích 1.570m2, độ sâu bình quân 6m; vị trí 2: diện tích 2.200m2, độ sâu khai thác bình quân 7m; vị trí 3: diện tích 1.970m2, độ sâu bình quân 3m; vị trí 4: diện tích 750m2, độ sâu bình quân 5m). Tổng khối lượng đất đã vận chuyển đi khoảng 34.480m3 làm vật liệu san lấp mặt bằng; việc khai thác đất tại khu vực trên là do Ban Quản lý thôn Ngàn Am thuê ông Vũ Văn Mạnh (địa chỉ: thôn Trại Ton, xã Việt Ngọc) thực hiện.
Tại địa bàn xã Việt Ngọc, huyện Tân Yên: Không có tổ chức, cá nhân được cấp có thẩm quyền cho phép khai thác đất, san gạt mặt bằng, hạ cốt nền và vận chuyển đất dư thừa. Tuy nhiên, qua kiểm tra thực tế tại khu vực đồi Trại Thượng (đồi ông Vẻ) thuộc địa bàn thôn Thế Hội, xã Việt Ngọc, huyện Tân Yên và thôn Đồng Thanh, xã Hoàng Thanh, huyện Hiệp Hòa thấy có việc khai thác, vận chuyển đất trái phép.
Qua đo đạc thực tế và đối chiếu với bản đồ liên quan (bản đồ địa chính xã Việt Ngọc được nghiệm thu năm 2011, bản đồ địa chính xã Hoàng Thanh nghiệm thu năm 2012), cho thấy tổng diện tích đã khai thác 3.743,5m2 (trong đó: thuộc thôn Thể Hội, xã Việt Ngọc 1.206,7m2; thuộc thôn Đồng Thanh, xã Hoàng Thanh 2.536,8m2, độ sâu khai thác bình quân 3,2m). Khu vực này, trước đây đã khai thác nham nhở, tạo vách đứng cao từ 2m – 3m; nay bị khai thác sâu thêm 0,5m – 3,2m. Cụ thể: tại thôn Thể Hội, xã Việt Ngọc thì ranh giới, độ sâu khai thác được chia làm 3 khu (khu 1: diện tích 175,5m2, độ sâu khai thác bình quân 0,5m; khu 2: diện tích 500m2, độ sâu khai thác bình quân 1m; khu 3: diện tích 531m2, độ sâu khai thác bình quân 0,5m); tại thôn Đồng Thanh, xã Hoàng Thanh thì ranh giới, độ sâu khai thác được chia làm 1 khu (diện tích 2.536,8m2, độ sâu khai thác bình quân 3,2m).
Lạng Thương