Dữ liệu về tác dụng phụ của thuốc ở phụ nữ rất khan hiếm

Các tác dụng phụ nghiêm trọng đối với vắc xin COVID-19 vẫn rất hiếm. Hầu hết mọi người đều có những phản ứng nhẹ biến mất sau vài ngày, chẳng hạn như sốt nhẹ hoặc đau nhức cơ. Các chuyên gia y tế cho biết đây là một dấu hiệu cho thấy cơ thể chúng ta đang tăng cường phản ứng miễn dịch và điều đó báo hiệu rằng chúng ta có thể sẽ được bảo vệ bằng vắc xin chống lại các bệnh nhiễm trùng trong tương lai.

Tại Mỹ, các cơ quan y tế cho biết ít hơn 0,001% số người được tiêm chủng đã có phản ứng cực đoan, như phản ứng dị ứng với vắc xin COVID-19.

Nhưng rất nhiều người gặp phải các tác dụng phụ và ngày càng có nhiều dữ liệu cho thấy rằng phụ nữ có nhiều khả năng gặp các tác dụng phụ hơn nam giới, điều đó phản ánh một xu hướng trong suốt lịch sử tiêm chủng.

Vào tháng 6, chính phủ Thụy Sĩ đã công bố dữ liệu cho thấy 68,7% các phản ứng phụ được báo cáo với vắc xin COVID đến từ phụ nữ. Ở Mỹ, tỷ lệ đó là 79,1% đối với 13,7 triệu liều đầu tiên được tiêm, với 61,2% trong số đó được tiêm cho phụ nữ. Và ở Na Uy, tỷ lệ này là 83% trong số 722.000 người được tiêm chủng vào đầu tháng 4.

Bà Maria Teresa Ferretti, một nhà nghiên cứu thần kinh học tại Đại học Y khoa Vienna, cho biết điều này không có gì đáng ngạc nhiên. Bà Ferretti, người cũng thành lập một tổ chức phi lợi nhuận có tên là Dự án Não bộ của Phụ nữ, nói rằng các nhà khoa học đã biết nam giới và phụ nữ phản ứng khác nhau với việc tiêm chủng.

"Từ các loại vắc xin khác trước đây, chúng tôi biết rằng phụ nữ có xu hướng tạo ra nhiều kháng thể hơn khi tiêm vắc xin, có nghĩa là họ cũng có nhiều tác dụng phụ hơn", bà Maria Teresa Ferretti chia sẻ. 

Một nghiên cứu kéo dài 26 năm từ 1990 đến 2016 cho thấy phụ nữ chiếm 80% các ca phản ứng phản vệ với vắc xin ở người trưởng thành.

Phụ nữ cũng được phát hiện có nguy cơ phản ứng dị ứng với vắc-xin H1N1 cao gấp 4 lần.

Một nghiên cứu khác cho rằng hormone sinh dục có thể ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch của con người. Phản ứng miễn dịch mạnh mẽ hơn cũng là lý do tại sao nhiều phụ nữ có xu hướng phát triển các bệnh tự miễn dịch nhiều hơn nam giới. Khi cơ thể trở nên quá sức, nó sẽ tấn công những thứ vốn tồn tại bình thường.

Bà Rosemary Morgan, một nhà nghiên cứu về giới tính và sức khỏe tại Trường Y tế Công cộng Johns Hopkins Bloomberg ở Mỹ, cho biết sự khác biệt này là một phần của bức tranh lớn hơn về việc giới tính sinh học và giới tính ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe của chúng ta.

Thách thức với bệnh nhân nữ

Bà Ferretti nói rằng các nhà nghiên cứu nên xem xét tác động của việc loại trừ và phân biệt đối xử khi họ phát triển vắc xin và thuốc cũng như thực hiện các thử nghiệm lâm sàng, cho dù đó là đối với COVID-19 hay bất kỳ bệnh nào khác.

"Bạn sẽ nghĩ rằng họ sẽ xem xét những điều này. Nhưng sự thật là không", bà nói.

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Communications vào tháng 7 cho thấy, chỉ 4% trong số gần 4.500 nghiên cứu lâm sàng về phương pháp điều trị COVID-19 đã báo cáo kế hoạch xem xét vai trò của giới tính.

Chỉ có một nghiên cứu được tìm thấy để xem xét cụ thể tác động của COVID-19 đối với người chuyển giới. Một số khác thì xem xét vấn đề của phụ nữ, chủ yếu là các phụ nữ có thai và đang cho con bú.

“Các nhà nghiên cứu đôi khi lo lắng rằng việc phân tích sự khác biệt về giới tính trong một nghiên cứu có thể đồng nghĩa với việc nhiều người tham gia hơn và thời gian tuyển dụng lâu hơn để đạt được mục tiêu của họ", bà Oertelt-Prigione nói.

Sự phân hóa giới tính này cũng thường bị bỏ qua trong các báo cáo về các trường hợp nhiễm trùng và tiêm chủng.

Dự án Sex, Gender & COVID-19, một công cụ theo dõi toàn cầu về nghiên cứu cụ thể về giới tính của một tổ chức phi lợi nhuận có tên là Global Health 50/50, chỉ cho thấy 37% các quốc gia xác định giới tính trong các báo cáo dữ liệu tử vong  và chỉ 18% thực hiện phân biệt giới tình trong dữ liệu tiêm chủng tháng 6/2021.

Bà Morgan cho biết: "Có sự thiếu vắng trong lịch sử về việc phân tích giới tính trong nghiên cứu y tế và lâm sàng". Bà nói rằng phải đến năm 1993 ở Mỹ, phụ nữ mới được yêu cầu đưa vào các thử nghiệm lâm sàng.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã lo lắng rằng nội tiết tố của phụ nữ sẽ làm sai lệch kết quả. Bà Morgan chia sẻ, ngoại trừ bất cứ điều gì khác, điều này có nghĩa là rất nhiều loại thuốc chỉ dành cho nam giới. Và điều đó có nghĩa là các bác sĩ không thể kê đơn một cách đáng tin cậy với liều lượng thuốc chính xác cho bệnh nhân nữ hoặc những bệnh nhân khác không phải nam giới.