Ngày 13/7, tại buôn Đung (xã Đắk Phơi, huyện Lắk), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk tổ chức phục dựng Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ mừng thọ của người M’nông.

Theo phong tục truyền thống của người M’nông, khi cha mẹ đã hơn 60 tuổi, con cái trong gia đình sẽ tổ chức lễ mừng thọ nhằm thể hiện sự biết ơn công lao đã sinh thành, nuôi dưỡng của cha mẹ.

Lễ mừng thọ của người M’nông thường tổ chức vào tháng 1 - 2 dương lịch hằng năm, sau khi đã kết thúc mùa nương, rẫy.

Lễ vật chính trong Lễ mừng thọ gồm một con lợn, ba chén cơm, một con gà, một quả bầu khô đựng đầy nước, một bếp than đỏ, một ché rượu cần lớn và 3 ché rượu cần nhỏ.

Tham gia lễ cúng có thầy cúng, thầy cúng phụ, người được cúng mừng thọ, đội nghệ nhân đánh chiêng, tổ phục vụ, hộ gia đình tham gia lễ mừng thọ, già làng, nhân dân của buôn Đung.

Bắt đầu nghi lễ, thầy cúng, thầy cúng phụ và tổ phục vụ hỗ trợ thầy cúng cùng sắp xếp lễ vật, bày biện mâm cơm cúng. Khi tất cả các lễ vật đã được bày biện đầy đủ thì thầy cúng sẽ cúng lễ mừng thọ.

Thầy cúng ngồi trước các lễ vật, ngồi cạnh là người được tổ chức lễ mừng thọ. Thầy cúng gọi Yàng gồm thần núi, thần rừng, thần nước để xin phép được tổ chức lễ mừng thọ. Sau đó, thầy cúng cầu khấn mong thần linh phù hộ cho người được mừng thọ có sức khỏe, sống lâu cùng con cháu.

Người được tổ chức lễ mừng thọ cầm cần uống rượu và tiếp tục cầu khấn mong thần linh luôn ở bên cạnh che chở, phù hộ những điều tốt đẹp nhất.

Các con cháu trong gia đình lần lượt thay phiên nhau gắp thức ăn, mời rượu cần, tặng lễ vật cho người được mừng thọ. Lễ vật thường là một bộ quần áo thổ cẩm truyền thống, đôi chăn thổ cẩm, ché rượu cần, vòng đồng…

Năm 2022, “Tập quán xã hội và tín ngưỡng Lễ mừng thọ của người M’nông huyện Lắk” đã được công nhận di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.

Sau khi được chúc mừng thọ và tặng quà, người con sẽ mời họ hàng, anh em gia đình, mời bà con cùng nhau dùng bữa cơm thân mật đã được bày biện sẵn. Xuyên suốt quá trình tổ chức lễ, đội đánh chiêng sẽ diễn tấu chiêng liên tục cho đến khi lễ kết thúc.

Tại sự kiện phục dựng Lễ mừng thọ hôm nay, người được mừng thọ là ông Y Par Đắk Chắt, năm nay vừa tròn 66 tuổi.

Buổi lễ đã nhận được sự quan tâm, tham gia của hầu hết bà con trong buôn. Trong buổi lễ, người thân, bà con, hàng xóm cầu mong cho ông Y Par có sức khỏe dồi dào, sống vui và làm gương để con cháu noi theo, cùng nhau xây dựng buôn làng giàu đẹp.

Lễ mừng thọ của người M’nông được tổ chức đơn giản nhưng mang nhiều ý nghĩa; là dịp để con cháu thể hiện tấm lòng hiếu thảo đối với ông bà, cha mẹ; thể hiện tình yêu thương, kính trọng người cao tuổi và lòng biết ơn của con cháu dành cho đấng sinh thành.

Thế Vũ