Trong nhiều năm qua, việc giảm giá thành pin xe điện luôn là ưu tiên hàng đầu của các nhà sản xuất ô tô nhằm thu hút người tiêu dùng. Theo ông Yajima, một chuyên gia trong lĩnh vực, chi phí sản xuất pin hiện chủ yếu dựa vào giá nguyên liệu, quy trình chế tạo và lợi nhuận. Dù các nhà sản xuất đã cố gắng giảm chi phí quy trình, nhưng chi phí nguyên liệu vẫn là rào cản lớn: "Không thể hạ giá pin xuống thấp hơn giá nguyên liệu được".

Dự báo từ Goldman Sachs Research cho thấy giá pin trung bình mỗi kilowatt-giờ sẽ giảm xuống còn 111 USD vào cuối năm nay, giảm 40% so với năm 2019. Đến năm 2026, giá này có thể xuống tới 82 USD, giúp xe điện đạt được sự cân bằng chi phí so với xe chạy xăng, ngay cả khi không có trợ cấp.

Tuy nhiên, điều này lại trở nên thách thức trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump, người ủng hộ các chính sách thương mại bảo hộ và từng cam kết giảm trợ cấp xe điện, có khả năng tác động đến ngành công nghiệp này.

Lợi thế và thách thức đối với Trung Quốc

Sự chú trọng vào giá rẻ đã giúp Trung Quốc dẫn đầu ngành công nghiệp pin toàn cầu. Ông Sanshiro Fukao, nhà nghiên cứu từ Viện Itochu, nhận định: "Các hãng xe tập trung vào việc phổ biến xe điện, do đó họ muốn có pin giá rẻ. Trung Quốc chiếm lợi thế nhờ nắm phần lớn chuỗi cung ứng pin".

Tập đoàn CATL của Trung Quốc hiện giữ vị trí dẫn đầu với 36% thị phần toàn cầu, theo SNE Research năm 2023. Các công ty khác như BYD (16%) và LG Energy Solution của Hàn Quốc (15%) cũng góp mặt trong top đầu.

Tuy nhiên, sự chú ý ngày càng lớn đến vấn đề an toàn đang mở ra cơ hội cho các nhà sản xuất khác.

An toàn trở thành ưu tiên hàng đầu

Tại Hàn Quốc, chính phủ đã yêu cầu các nhà sản xuất EV phải cung cấp thông tin về loại pin sử dụng và sẽ áp dụng chứng nhận an toàn bắt buộc từ tháng 2 năm sau. Quy định này được đưa ra sau vụ cháy lớn ở một bãi đỗ xe tại Incheon vào tháng 8, liên quan đến một chiếc xe điện trang bị pin từ Trung Quốc.

Trung Quốc cũng không đứng ngoài cuộc khi Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin nước này đề xuất nâng tiêu chuẩn an toàn, yêu cầu các loại pin phải ngăn chặn hoàn toàn tình trạng "thoát nhiệt" - nguyên nhân chính gây cháy nổ. Quy định dự kiến có hiệu lực từ tháng 7 năm 2026.

Ông Robin Zeng, Chủ tịch CATL, kêu gọi ngành công nghiệp đặt lợi ích người tiêu dùng lên hàng đầu: "Nhiều sản phẩm tuyên bố tỷ lệ lỗi là 1 trên một triệu, nhưng thực tế gần hơn là 1 trên một nghìn. Với hàng tỷ cell pin trên toàn cầu, rủi ro trở nên rất rõ ràng".

CATL đã phát triển công nghệ ngăn lan nhiệt, nhằm hạn chế sự cố từ một cell pin ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống. Trong khi đó, đối thủ BYD đang tích cực đăng ký các bằng sáng chế liên quan đến an toàn pin.

Sự khác biệt trong công nghệ pin

Hiện tại, pin xe điện chủ yếu được chia làm hai loại dựa trên thành phần hóa học: pin dựa trên niken và pin dựa trên sắt.

Pin niken, mặc dù có mật độ năng lượng cao giúp tăng quãng đường di chuyển, lại đòi hỏi sự quản lý an toàn chặt chẽ hơn và chi phí sản xuất cao hơn do sử dụng các nguyên liệu hiếm. Trong khi đó, pin sắt-phosphate (LFP) có giá thành thấp hơn và an toàn hơn, nhưng lại giới hạn về phạm vi hoạt động.

Theo ông Yajima, việc chọn loại pin phù hợp chỉ là một phần; cách sử dụng đúng cách cũng đóng vai trò quan trọng. Ông nhấn mạnh: "Bất kỳ loại pin nào cũng có thể cháy nếu không được sử dụng đúng cách".

Cơ hội cho các nhà sản xuất mới

Với sự chững lại trong doanh số xe điện, các hãng xe có cơ hội nhìn lại chiến lược sản xuất. Ông Mitsutaka Fujita từ Techno Systems Research nhận định: "Các hãng xe từng nghĩ rằng chỉ cần thay động cơ bằng pin và mô tơ là đủ, nhưng thực tế không phải vậy. Sự khác biệt về nguồn năng lượng đã tạo ra những ảnh hưởng lớn đến hiệu suất xe".

Ông Fukao tin rằng, mặc dù các nhà sản xuất pin Trung Quốc và Hàn Quốc đang chiếm ưu thế, nhưng sự tập trung vào an toàn có thể mang lại cơ hội cho các công ty Nhật Bản nâng cao vị thế của mình trong ngành công nghiệp này.

Với những thách thức hiện tại, ngành công nghiệp pin đang bước vào giai đoạn chuyển đổi, nơi giá thành không còn là yếu tố duy nhất quyết định thành công mà còn là sự an toàn và chất lượng. Đây không chỉ là bài toán về công nghệ, mà còn là cơ hội để định hình lại tương lai của xe điện trên toàn thế giới.

Hà Linh (Theo Nikkei Asia)