Sự thật về tấn thảm kịch hàng hải khó hiểu nhất lịch sử

(NBCL) Chỉ trong vòng hơn 10 ngày qua, thế giới đã phải chứng kiến nhiều vụ chìm tàu trên biển Địa Trung Hải, cướp đi sinh mạng của gần 900 người tị nạn và nhập cư. Thảm họa này đã khiến dư luận nhớ lại những tấn thảm kịch hàng hải nhức nhối trong lịch sử. Vụ chìm tàu tàu MV Derbyshire của Anh năm 1980 là một ví dụ.

Thảm họa khó tin

Vào thời điểm xảy ra thảm họa (ngày 9/9/1980), tàu MV Derbyshire được xem là niềm tự hào của nền hàng hải Anh, thậm chí còn được mệnh danh là “chiếc tàu không thể chìm” khi mang trên mình nó vô số chi tiết ưu việt: nặng tới 91,655 tấn (gấp 3 lần con tàu Titanic huyền thoại), dài 289 m và rộng 43,5 m. Chưa hết, MV Derbyshire được đóng tại Swan Hunter, một hãng có truyền thống đóng tàu hàng trăm năm lịch sử; được Lloyds Register, công ty xếp hạng tàu hàng uy tín xếp loại A1 và chỉ mới được hạ thủy năm 1976- nghĩa là trước tai nạn 4 năm.

Nhưng phàm ở trên đời, không gì là không thể. Là “chiếc tàu không thể chìm” nhưng sự thực là MV Derbyshire đã mất tích không một dấu vết khi đang trên đường chở 160.000 tấn quặng từ Canada tới Kawasaki, Nhật Bản. Và cũng bởi mang trên mình quá nhiều thông số kỹ thuật đóng tàu ưu việt, được xem là có khả năng chống chọi ngay cả trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt nhất, thêm vào đó 42 thuyền viên trên tàu đều là những người đi biển bậc thầy, rất dày dạn kinh nghiệm, nên chuyện MV Derbyshire đầu hàng trước một cơn bão dù mang sức gió tới 153km/giờ như Orchid vẫn thực sự là chuyện rất khó tin.

Tuy nhiên, đó chưa phải điều khó hiểu nhất về thảm họa tàu MV Derbyshire. Điều khiến các cơ quan điều tra của Anh phải đau đầu suốt gần 2 thập kỷ là việc vì sao con tàu MV Derbyshire bị chìm rồi biến mất mà không hề có một tín hiệu cấp cứu. Điều này rất lạ bởi MV Derbyshire được trang bị hệ thống báo động điện tử tiên tiến nhất. Chỉ có một thảm họa thật khủng khiếp và quá nhanh mới ngăn cản được thuyền trưởng, sĩ quan boong và các thuyền viên- tất cả đều rất dạn dày chinh chiến trên biển- làm động tác hết sức đơn giản là nhấn nút cấp cứu. Cũng không thể tìm thấy bằng chứng kĩ thuật chứng minh MV Derbyshire bị rò rỉ hay hỏng hóc cho dù sau tai nạn khoảng 6 tuần, máy bay trinh sát Nhật phát hiện một vết dầu loang dài 2 km, rộng 1 km cách nơi tàu chìm 40 km.

Điều khó hiểu hơn nữa là không biết vì lý do gì mà ở thời điểm đó, Chính phủ Anh lại cương quyết từ chối mở cuộc điều tra chính thức và trong nhiều năm sau đó, việc điều tra nguyên nhân tàu MV Derbyshire chìm cũng liên tục bị trì hoãn.

Vạch mặt sát thủ

Sự nửa vời trong công tác điều tra của cơ quan chức năng đã khiến thân nhân của 42 thuyền viên trên tàu cũng như đồng nghiệp trong giới hàng hải Anh sống trong niềm day dứt, nghi hoặc, thậm chí phẫn nộ suốt gần 2 thập kỷ.

Mọi chuyện chỉ chuyển biến khi 18 tháng sau vụ chìm tàu MV Derbyshire, chiếc MV Tyne Bridge, cùng “dòng” với MV Derbyshire bị đứt gãy ở khung sườn thứ 65 rồi lan ra khắp boong tàu, buộc tàu đang đi giữa đường phải trở về ụ Derbyshire để sửa chữa. Năm 1986, thêm chiếc MV Kowloon Bridge, cùng loại với MV Derbyshire, cũng gặp sự cố tương tự.  Một cuộc khảo sát được tiến hành để rồi đi tới kết luận rằng khung sườn thứ 65 của tất cả các tàu đời Derbyshire đều có độ giòn không hợp chuẩn. Gặp sóng biển mạnh, nó dễ gãy làm sụp nắp hầm. Nước tràn vào khiến tàu chìm rất nhanh. 8 năm sau, lại thêm một manh mối mới khi ngày 3/6/1994, chuyên gia săn xác tàu chìm Mỹ David Mearns thuộc Công ty Oceaneering Technologies  tìm thấy các mảnh vụn của xác tàu MV Derbyshire ở độ sâu 4.210 m.

Những phát hiện trên buộc chính phủ Anh ngày 2/4/2000- nghĩa là 20 năm sau thảm họa- mới mở cuộc điều tra chính thức. Kết quả điều tra cho thấy tàu chìm do lỗi kết cấu tàu, không phải do sự sơ sẩy của các thuyền viên.

Thêm chi tiết nữa để tăng sức thuyết phục của kết luận điều tra. Một năm sau đó, năm 2001, giáo sư Douglas Faulkner cùng những cộng sự thuộc Khoa Thiết kế và Công nghệ biển của Trường Đại học Glasgow công bố một công trình khoa học liên quan đến vụ chìm tàu MV Derbyshire. Ông phân tích chứng minh rằng những con sóng lạ chính là sát thủ bí ẩn gây ra vụ chìm tàu MV Derbyshire. Bão Orchid có những con sóng lạ dài bằng chiều dài con tàu tạo ra một lực quá lớn đối với tàu MV Derbyshire. Cộng với điểm yếu là khung sườn tàu thứ 65 có độ giòn không hợp chuẩn, con sóng đã phá bung nóc hầm, nước tràn vào rất nhanh dẫn tới thảm họa nói trên.

Sự thật nhọc nhằn mất tới 20 năm mới tìm ra cùng sự khó hiểu trong nguyên nhân dẫn tới con tàu mất tích đã khiến vụ chìm tàu MV Derbyshire trở thành một trong những thảm họa hàng hải ly kì, bí ẩn nhất trong lịch sử. Sức hút của MV Derbyshire thậm chí đã trở thành cứ liệu để 2 tác giả Dave Ramwell và Tim Madge viết thành cuốn sách hấp dẫn mang tên: A ship too far- The mystery of the Derbyshire- Bí ẩn về con tàu Derbyshire.

[su_frame]Vào gần nửa đêm 14/4/1912, tàu Titanic đâm vào một tảng băng trôi và chìm vào khoảng 2h40 sáng hôm sau khiến 1.517 người thiệt mạng.  Nhưng thảm kịch Titanic chỉ xếp thứ 3 trong danh sách những vụ đắm tàu có số người chết phi quân sự lớn nhất từng được ghi nhận. Vào tháng 1/1945, con tàu Đức mang tên Wilhelm Gustloff bị 3 quả ngư lôi bắn trung ngoài biển Baltic trong khi đang chuyên chở dân thường sơ tán, binh lính và quan chức Đức Quốc Xã trên đường trốn chạy khỏi sự truy lùng của Hồng quân Liên Xô. Ước tính, có khoảng 9.400 nạn nhân thiệt mạng trong thảm kịch này. Phà chở khách Doña Paz của Philippines đã bị chìm sau khi va chạm với tàu Vector ngày 20/12/1987. Với số người chết lên tới 4.375 người, vụ va chạm này trở thành tai nạn chìm phà thảm khốc nhất thời bình. Tàu viễn dương Anh Lusitania bị trúng ngư lôi của Đức vào ngày 7/5/1915, lấy đi mạng sống của 1.198 người. Con tàu Empress of Ireland (Nữ hoàng xứ Ireland) của Canada bị đắm trên sông Saint Lawrence sau một vụ va chạm với tàu chở than Na Uy vào rạng sáng ngày 29/5/1914, cướp đi sinh mạng của 1.012 người. Tàu vận tải Đức Goya chở theo khoảng 6.100 hành khách có giấy bị một tàu ngầm Liên Xô tấn công trên biển Baltic vào ngày 16/4/1945. Vụ chìm phà MV Le Joola cũng là thảm kịch phi quân sự kinh hoàng thứ 2 trong lịch sử hàng hải xảy đến ngoài khơi bờ biển Gambia vào ngày 26/9/2002, dẫn đến cái chết của ít nhất 1.863 người…[/su_frame]

Hà Thư

hoangviet